Hoàng Phan Thái (1819-1865) là chí sĩ đời Tự Đức, hiệu Đại Hưu, quê làng Cổ Đan, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Ngay từ bé ông đã nổi tiếng thông minh, đỗ đầu xứ, nên gọi là Đầu xứ Thái. Những giai thoại về cuộc đời ông được nhắc nhở nhiều trên sách báo hiện đại.
Ông sống dưới triều Tự Đức nhưng nhìn xa về thời cuộc, có khuynh hướng canh tân, từng đề xuất việc lập tân đảng, duy tân biến pháp tự xưng là Đông Hải đại tướng quân, để đưa nước nhà tiến trên đường văn minh, nhưng ý định của ông và các đồng chí như Bạch Đông Ôn, Nguyễn Tư Giản... đều bị triều đình cho là việc đại nghịch. Phan Bội Châu khi sinh hoạt ở Trung Quốc, viết truyện về Hoàng Phan Thái, đề cao ông là nhân vật lỗi lạc trong đời Tự Đức với danh nghĩa Cách mạng khai sơn chi tổ. Năm 1865, ông bị triều đình Huế giết.
Đăng nhập bằng Facebook