Chưa có đánh giá nào
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi demmuadong vào 06/11/2006 18:51

Inferno: Canto XXVIII

Chi poria mai pur con parole sciolte
dicer del sangue e de le piaghe a pieno
ch'i' ora vidi, per narrar più volte?

Ogne lingua per certo verria meno
per lo nostro sermone e per la mente
c'hanno a tanto comprender poco seno.

S'el s'aunasse ancor tutta la gente
che già in su la fortunata terra
di Puglia, fu del suo sangue dolente

per li Troiani e per la lunga guerra
che de l'anella fé sì alte spoglie,
come Livio scrive, che non erra,

con quella che sentio di colpi doglie
per contastare a Ruberto Guiscardo;
e l'altra il cui ossame ancor s'accoglie

a Ceperan, là dove fu bugiardo
ciascun Pugliese, e là da Tagliacozzo,
dove sanz'arme vinse il vecchio Alardo;

e qual forato suo membro e qual mozzo
mostrasse, d'aequar sarebbe nulla
il modo de la nona bolgia sozzo.

Già veggia, per mezzul perdere o lulla,
com'io vidi un, così non si pertugia,
rotto dal mento infin dove si trulla.

Tra le gambe pendevan le minugia;
la corata pareva e 'l tristo sacco
che merda fa di quel che si trangugia.

Mentre che tutto in lui veder m'attacco,
guardommi, e con le man s'aperse il petto,
dicendo: «Or vedi com'io mi dilacco!

vedi come storpiato è Maometto!
Dinanzi a me sen va piangendo Alì,
fesso nel volto dal mento al ciuffetto.

E tutti li altri che tu vedi qui,
seminator di scandalo e di scisma
fuor vivi, e però son fessi così.

Un diavolo è qua dietro che n'accisma
sì crudelmente, al taglio de la spada
rimettendo ciascun di questa risma,

quand'avem volta la dolente strada;
però che le ferite son richiuse
prima ch'altri dinanzi li rivada.

Ma tu chi se' che 'n su lo scoglio muse,
forse per indugiar d'ire a la pena
ch'è giudicata in su le tue accuse?».

«Né morte 'l giunse ancor, né colpa 'l mena»,
rispuose 'l mio maestro «a tormentarlo;
ma per dar lui esperienza piena,

a me, che morto son, convien menarlo
per lo 'nferno qua giù di giro in giro;
e quest'è ver così com'io ti parlo».

Più fuor di cento che, quando l'udiro,
s'arrestaron nel fosso a riguardarmi
per maraviglia obliando il martiro.

«Or dì a fra Dolcin dunque che s'armi,
tu che forse vedra' il sole in breve,
s'ello non vuol qui tosto seguitarmi,

sì di vivanda, che stretta di neve
non rechi la vittoria al Noarese,
ch'altrimenti acquistar non sarìa leve».

Poi che l'un piè per girsene sospese,
Maometto mi disse esta parola;
indi a partirsi in terra lo distese.

Un altro, che forata avea la gola
e tronco 'l naso infin sotto le ciglia,
e non avea mai ch'una orecchia sola,

ristato a riguardar per maraviglia
con li altri, innanzi a li altri aprì la canna,
ch'era di fuor d'ogni parte vermiglia,

e disse: «O tu cui colpa non condanna
e cu' io vidi su in terra latina,
se troppa simiglianza non m'inganna,

rimembriti di Pier da Medicina,
se mai torni a veder lo dolce piano
che da Vercelli a Marcabò dichina.

E fa saper a' due miglior da Fano,
a messer Guido e anco ad Angiolello,
che, se l'antiveder qui non è vano,

gittati saran fuor di lor vasello
e mazzerati presso a la Cattolica
per tradimento d'un tiranno fello.

Tra l'isola di Cipri e di Maiolica
non vide mai sì gran fallo Nettuno,
non da pirate, non da gente argolica.

Quel traditor che vede pur con l'uno,
e tien la terra che tale qui meco
vorrebbe di vedere esser digiuno,

farà venirli a parlamento seco;
poi farà sì, ch'al vento di Focara
non sarà lor mestier voto né preco».

E io a lui: «Dimostrami e dichiara,
se vuo' ch'i' porti sù di te novella,
chi è colui da la veduta amara».

Allor puose la mano a la mascella
d'un suo compagno e la bocca li aperse,
gridando: «Questi è desso, e non favella.

Questi, scacciato, il dubitar sommerse
in Cesare, affermando che 'l fornito
sempre con danno l'attender sofferse».

Oh quanto mi pareva sbigottito
con la lingua tagliata ne la strozza
Curio, ch'a dir fu così ardito!

E un ch'avea l'una e l'altra man mozza,
levando i moncherin per l'aura fosca,
sì che 'l sangue facea la faccia sozza,

gridò: «Ricordera'ti anche del Mosca,
che disse, lasso!, "Capo ha cosa fatta",
che fu mal seme per la gente tosca».

E io li aggiunsi: «E morte di tua schiatta»;
per ch'elli, accumulando duol con duolo,
sen gio come persona trista e matta.

Ma io rimasi a riguardar lo stuolo,
e vidi cosa, ch'io avrei paura,
sanza più prova, di contarla solo;

se non che coscienza m'assicura,
la buona compagnia che l'uom francheggia
sotto l'asbergo del sentirsi pura.

Io vidi certo, e ancor par ch'io 'l veggia,
un busto sanza capo andar sì come
andavan li altri de la trista greggia;

e 'l capo tronco tenea per le chiome,
pesol con mano a guisa di lanterna;
e quel mirava noi e dicea: «Oh me!».

Di sé facea a sé stesso lucerna,
ed eran due in uno e uno in due:
com'esser può, quei sa che sì governa.

Quando diritto al piè del ponte fue,
levò 'l braccio alto con tutta la testa,
per appressarne le parole sue,

che fuoro: «Or vedi la pena molesta
tu che, spirando, vai veggendo i morti:
vedi s'alcuna è grande come questa.

E perché tu di me novella porti,
sappi ch'i' son Bertram dal Bornio, quelli
che diedi al re giovane i ma' conforti.

Io feci il padre e 'l figlio in sé ribelli:
Achitofèl non fé più d'Absalone
e di Davìd coi malvagi punzelli.

Perch'io parti' così giunte persone,
partito porto il mio cerebro, lasso!,
dal suo principio ch'è in questo troncone.

Così s'osserva in me lo contrapasso».

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng Địa ngục thứ VIII. Ngục thứ chín: bọn chia rẽ và bọn ly gián tôn giáo . Cuộc gặp gỡ Maometto và Becteram Dan Boonio.

Không ai có thể dù chỉ bằng văn xuôi,
Kể lại đầy đủ bao máu me và đau thương,
Mà tôi đã thấy, ngay cả việc chỉ lặp lại.

Thật thế mọi ngôn ngữ đều bất lực,
Vì lời nói và tư tưởng chúng ta,
Để thấu hiểu mọi điều, quả là không đủ!

Ngay nếu họp tất cả mọi người,
Xưa sống trên mảnh đất Puglia dữ dội,
Đã từng đau đớn và đổ máu.

Vì dân thành Teroa và vì cuộc chiến lâi dài,
Đã tích thành đống, nhận chiến lợi phẩm,
Như sử gia Livio ít khi lầm lẫn, đã chép.

Những kẻ còn cảm thấy đau đớn vì những vết thương,
Khi chiến đấu chống lại Rubecto, Gutcando,
Những kẻ mà người ta còn nhặt được xương tàn.

Trên chiến trường Seberan, ở đó mọi người dân Puglia,
Để thành phản bội và ở Targliacosso,
Nơi lão Alacdo đã chiến thắng mà không cần vũ khí.

Dù người này có chìa ra những chân tay què cụt,
Và kẻ kia, một tấm thân tơi tả,
Cũng chẳng là gì, so với những điều kinh khủng ở ngục thứ chín.

Một cái thùng tuột đai hay lủng ván,
Cũng không hổng hoác như một âm hồn tôi thấy,
Bị xẻ từ cằm cho đến tận nơi bài tiết.

Ruột lòng thòng treo giữa hai chân,
Lòi cả phổi và cái túi kinh tởm,
Chế biến thành phân mọi thứ nuốt vào!

Kìa Maometto đã bị làm què cụt như thế nào?
Ở trước tôi là Ali, vừa đi vừa khóc,
Mặt bị chẻ từ cằm đến tận đỉnh đầu.

Tất cả bọn mà ngươi thấy ở đây,
Lúc sống, toàn gây bê bối và chia rẽ tôn giáo,
Nay bị xẻ ra vf tội lỗi đó.

Con quỷ đi phía sau cai quản chúng tôi,
Dồn mọi người vào hàng ngũ,
Bằng thanh gươm độc ác của nó.

Khi chúng tôi đi hết một vòng sầu thảm,
Khi các vết thương đã khép lại,
Chúng tôi lại một lần nữa đến trước mặt nó.

Nhưng ngươi là ai mà dừng lại trên cầu?
Chắc chỉ để mong chậm việc nhận nhục hình,
Bị phán quyết sau khi thú tội?

Thầy tôi đáp: - “Cái chết chưa tóm được anh ta,
Cũng không tội lỗi nào đẩy anh ta đến nơi đầy đọa,
Với anh chỉ muốn có thêm nhiều kinh nghiệm.

Còn tôi, đã chết, nhưng phải dẫn anh ta,
Thăm Địa ngục thẳm sâu, tầng này xuống tầng khác,
Điều đó là thật, cũng như ta đang nói với ngươi”.

Nghe nói thế, hơn một trăm âm hồn,
Dừng lại trong hố và nhìn tôi,
Kinh ngạc đến quên cả nhục hình!

- “Vậy thì ngươi chắc sẽ sớm thấy mặt trời,
Hãy nói với thầy dòng Dolsi phải tự trang bị,
Nếu không muốn theo ta xuống đây quá sớm.

Phải tích trữ nhiều lương thực,
Để băng tuyết không mang lại lợi thế cho người Noare,
Còn nếu làm khác thì khó giành chiến thắng”

Maomet nói với tôi điều đó,
Đã nhắc chân lên, toan bỏ đi,
Lại đặt chân xuống, nhưng rồi cũng rời xa.

Một kẻ khác họng bị đâm thủng,
Mũi bị xẻo đến tận lông mày,
Và chỉ còn một tai duy nhất.

Nó đứng lại nhìn tôi kinh ngạc,
Miệng há hốc trước bọn đi cạnh anh ta,
Một cái họng đỏ lòm những máu!

Anh ta nói: - “Hỡi người không bị kết một tội nào,
Mà tôi đã thấy, ở trên kia, vùng đất la tinh
Nếu tôi không lầm, chỉ vì quá giống nhau!

Hãy nhớ lại Pie Da Medisina,
Nếu ngươi có dịp thăm lại cánh đồng êm ả,
Trải rộng từ Versenli đến Maccobo,

Xin hãy báo cho hai con người ưu việt ở Phano,
Các ngài Guydo và Angiolenbo,
Rằng ở đây sự tiên tri không phải là vô ích!

Họ sẽ bị ném ra khỏi con tàu,
Sẽ bị chết đuối ở gần Cattolica,
Vì sự phản bội của một bạo chúa độc ác.

Giữa đảo Sipri và đảo Maiolica,
Thần Nettuno chưa từng thấy tội ác nào lớn hơn,
Do bọn kẻ cướp hay người Acgot gây ra.

Tên phản bội ấy chỉ còn nhìn bằng một mắt,
Chiếm giữ cả thành phố mà có một kẻ ở đây,
Mong rằng sẽ không bao giờ phải nhìn lại.

Nó sẽ khiến họ đến để thương thuyết,
Rồi chẳng chúc tụng hay cầu nguyện,
Mà cũng chẳng chở che họ trước luồng gió độc Phocara.”

Tôi đáp: - “Xin hãy nói rõ và chỉ cho tôi,
Cái kẻ đã có cái nhìn cay đắng.
Nếu anh muốn tôi mang tin tức của anh về trên đó”,

Bấy giờ anh ta liền đặt tay lên hàm,
Một người bạn đường rồi vạch mồm nó ra,
Vừa kêu lên: “Nó đấy, nhưng không nói được nữa.

Bị đày biệt xứ, vì đã làm tiêu tan hoài nghi,
Của Cersa, khi khẳng định rằng:
Không bao giờ thành công nếu hoãn lại một việc đã sẵn sàng.”

Ôi, tôi thấy hắn sao mà kinh tởm,
Với cái lưỡi đứt lìa trong họng,
Cái thằng Curion này ngày xưa rất ham nói!

Một tên khác có hai tay bị cụt,
Giơ cao hai tay cụt lên không trung đen tối,
Đến nỗi làm mặt mày vấy máu!

Nó gào lên: - “Xin nhớ đến cả Mosca,
Than ôi, nó đã nói câu này: Việc gì đã xong là xong.
Đó là nằm đau khổ cho dân Toscana”.

Tôi nói thêm: - “Và là cái chết cho nòi giống ngươi”,
Và nó, đau khổ cộng thêm đau khổ,
Bỏ đi như một gã vừa buồn vừa điên.

Còn tôi, đứng lại nhìn cả lũ,
Có điều gì đó làm tôi lo sợ,
Nhưng chỉ cảm thấy mà không chứng cớ.

Nếu như tôi không trấn tĩnh được lương tâm,
Vốn là bạn tốt khiến cho con người được tự do,
Dưới áo giáp của lòng trong sáng.

Tôi thấy, thực thế và tim tôi vẫn còn thấy,
Một cái thân không đầu cũng đang đi,
Như những kẻ khác, trong đoàn người buồn thảm.

Anh ta cầm cái đầu của mình đã bị chặt lìa, nhờ mớ tóc,
Ngoắc ở tay như một cái đèn lồng,
Anh nhìn chúng tôi và nói: - “Than ôi!

Từ mình lại đến mình, tạo thành ngọn đuốc,
Đó là hai trong một và một trong hai,
Tại sao việc đó lại có thể, chỉ người ra lệnh biết điều đó”.

Khi đã đến đúng chân cầu,
Anh ta giơ tay lên không trung cùng với cái đầu lâu,
Để lời nói của anh gần chúng tôi hơn.

- “Hãy xem sự trừng phạt khủng khiếp đối với tôi,
Anh còn sống mà đến thăm người đã chết,
Thử xem còn trừng phạt nào lớn hơn?”

Để vì ta, người mang hộ tin tức,
Người cần biết rằng ta là Bectoram Dan Boocnio,
Đã dâng lời khuyên tồi tệ lên vị vua trẻ tuổi.

Ta đã làm cho cha con họ thù nhau,
Architogen với những lời xúc xiểm hiểm độc,
Cũng không làm hơn được khiến Apsalon chống lại David.

Vì chia rẽ hai người quá gần gũi,
Ta phải mang, than ôi, khối óc ta tách rời,
Mà theo nguyên tắc, nó phải ở trong thân xác này,
Đối với ta, đó là luật phạt ngang tội”.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (bản tiếng Anh)

Who could ever, even in straight prose
         And after much retelling, tell in full
         The bloodletting and wounds that I now saw?
 
         Each tongue that tried would certainly trip up
5         Because our speaking and remembering
         Cannot comprehend the scope of pain.
 
         Were all those men gathered again together
         Who once in the fateful land of Apulia
         Mourned the lifeblood spilled by the Trojans,
 
10       And those who shed their blood in the long war
         In which the spoils were a mound of golden rings,
         As Livy has unerringly informed us,
 
         And those also who felt the painful gashes
         In the onslaught against Robert Guiscard,
15       And those others whose bones are still stacked up
 
         At Ceperano where all the Apulians
         Turned traitors, and those too from Tagliacozzo
         Where old Alardo conquered without weapons,
 
         And those who show their limbs run through and those
20       With limbs hacked off — they all could not have matched
         The ninth pocket’s degraded state of grief.
 
         Even a cask with bottom or sides knocked out
         Never cracked so wide as one soul I saw
         Burst open from the chin to where one farts.
 
25       His guts were hanging out between his legs;
         His pluck gaped forth and that disgusting sack
         Which turns to shit what throats have gobbled down.
 
         While I was all agog with gazing at him,
         He stared at me and, as his two hands pulled
30       His chest apart, cried, "Look how I rip myself!
 
         "Look at how mangled is Mohammed here!
         In front of me, Ali treks onward, weeping,
         His face cleft from his chin to his forelock.
 
         "And all the others whom you see down here
35       Were sowers of scandal and schism while
         They lived, and for this they are rent in two.
 
         "A devil goes in back here who dresses us
         So cruelly by trimming each one of the pack
         With the fine cutting edge of his sharp sword
 
40       "Whenever we come round this forlorn road:
         Because by then our old wounds have closed up
         Before we pass once more for the next blow.
 
         "But who are you, moping upon that ridge
         Perhaps to put off facing the penalty
45       Pronounced on you by your own accusations?"
 
         "Death has not yet reached him, nor guilt led him
         To the torture here," — my master answered,
         "But, to offer him the full experience,
 
         "I who am dead am destined to guide him
50       From circle to circle down here into hell,
         And, as surely as I speak to you, it’s true."
 
         More than a hundred, when they heard him, halted
         Inside the ditch to peer at me in wonder,
         Forgetting their torments for the moment.
 
55       "Tell Brother Dolcino then, you who perhaps
         Shortly shall see the sun, to arm himself
         With food — unless he wants to follow me
 
         "Here promptly — so that the weight of snow
         Does not bring victory to the Novarese
60       Who otherwise would not find winning easy."
 
         With one foot lifted in the air to go,
         Mohammed addressed these words to me,
         Then set the foot back on the ground and left.
 
         Another sinner with his throat lanced through
65       And with his nose carved off up to the eyebrows
         And with only a single ear remaining
 
         Stopped with the rest to stare in amazement,
         And, before they could, he opened wide his windpipe,
         Which on the outside looked bright red, and said,
 
70       "O you whom guilt does not condemn and whom
         I have seen in the land of Italy,
         Unless a strong resemblance now deceives me,
 
         "Remember Pier da Medicina should you
         Ever return to view the gentle plain
75       Which slopes from Vercelli to Marcabò,
 
         "And make known to the two best men of Fano,
         To Messers Guido and Angiolello,
         That, unless our foresight here be worthless,
 
         "They shall be thrown overboard from their ship
80       And sunk with stones near La Cattolica
         Through the treachery of a felon tyrant.
 
         "Between the islands of Cyprus and Majorca
         Neptune never saw a crime more heinous
         By raiding pirates or the ancient Argives.
 
85      "That one-eyed traitor — who rules over the city
         On which someone here with me would prefer
         That he had never fed his single sight —
 
         "Shall first arrange for them a parley with him,
         Then act to make sure that they will not need
90       Vows or prayers against Focara’s headwinds."
 
         And I told him, "If you want me to carry
         News of you above, point out and tell me
         Who is the one who rues sighting the city?"
 
         At that he gripped a hand upon the jaw
95       Of his companion and forced his mouth agape,
         Shouting, "Here’s the one, but he doesn’t talk!
 
         "This chap in exile submerged all the doubts
         Of Caesar, boasting that one well prepared
         Can only suffer loss by hesitation."
 
100      Oh how flabbergasted he appeared to me,
         With his tongue slashed in his throat — Curio,
         Who once had been so resolute in speaking!
 
         And one who had both of his hands chopped off,
         Raising up his stumps in the smut-filled air
105     So that the blood besmeared and soiled his face,
 
         Cried out, "You will also remember Mosca
         Who said, alas, ‘What’s done is dead and gone!’
         That sowed the seed of trouble for the Tuscans!"
 
         And I added, "— and for your kinsfolk, death!"
110     With that the sinner, sorrow heaped on sorrow,
         Scurried away like one gone mad with grief.
 
         But I stayed there to inspect that muster
         And spied something that I should be afraid
         To tell of on my own without more proof,
 
115      Had I not the assurance of my conscience,
         The good companion heartening a man
         Beneath the breastplate of its pure intention.
 
         I saw for sure — and still I seem to see it —
         A body without a head that walked along
120     Just as the others in that sad herd were walking,
 
         But it held the severed head by the hair,
         Swinging it like a lantern in its hand,
         And the head stared at us and said, "Ah me!"
 
         Itself had made a lamp of its own self,
125     And they were two in one and one in two:
         How can that be? He knows who so ordains it.
 
         When it was right at the base of the bridge,
         It raised up full length the arm with the head
         To carry closer to us words, which were:
 
130      "Now you see the galling punishment,
         You there, breathing, come visiting the dead:
         See if you find pain heavier than this!
 
         "And so that you may bring back news of me,
         Know that I am Bertran de Born, the one
135     Who offered the young king corrupt advice.
 
         "I made the son and father rebel foes.
         Achitophel with his pernicious promptings
         Did no worse harm to Absalom and David.
 
         "Because I severed persons bound so closely,
140      I carry my brain separate (what grief!)
         From its life-source which is within this trunk.
 
         "So see in me the counterstroke of justice."

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

KHÚC XXVIII

Tầng Địa ngục thứ tám, ngục thứ chín – Bọn gây chia rẽ, bất hòa

Ai có thể, dù cả việc lặp lại
Kể đủ đầy, thậm chí bằng văn xuôi
Tất cả máu me mà tôi đã thấy.

4   Quả là mọi ngôn ngữ đều bất lực
Vì lời nói và trí tuệ của ta
Để thấu hiểu mọi điều là quá ít.

7   Và dù về đây tất cả mọi người
Xưa sống trên đất Pugờlia dữ dội
Từng khổ đau và đổ máu khôn nguôi.

10  Vì dân thành Tơroa và cuộc chiến
Dài lâu, mà nhẫn thành đống chất thành
Như sử gia Liviô đã từng ghi nhận.

13  Những kẻ còn thấy đau vì vết thương
Vì Rubéctô Guýtxcanđô chống lại
Những kẻ nay còn nhặt được xương tàn.

16  Ở Xêpêran dân Pugờlia phản bội
Và ở Tagờliacốtxô lão Alácđô
Đã chiến thắng, vũ khí không cần tới.

19  Dù người này người khác có chìa ra
Chân tay què hay tấm thân tơi tả
Thì cực hình ngục thứ chín chẳng so.

22  Một cái thùng lủng ván hay đai tuột
Cũng không hổng hoác như một âm hồn
Bị xẻ từ cằm đến nơi bài tiết.

25  Ruột lòng thòng treo ở giữa hai chân
Lòi cả phổi và cái túi kinh tởm
Mọi thứ nuốt vào chế biến thành phân.

28  Thấy tôi nhìn quá ư là chăm chú
Một kẻ nhìn lại rồi phanh ngực ra:
“Hãy nhìn đây, thân mình tôi tự xé!

31  Kìa, Mahômét đã què quặt ra sao!
Trước mặt tôi Ali đi và khóc
Mặt bị chẻ từ cằm đến đỉnh đầu.

34  Tất cả bọn gần xa mà ngươi thấy
Lúc sống toàn gây bê bối, chia lìa
Nay bị xẻ ra vì tội lỗi ấy.

37  Con quỷ phía sau cai quản chúng tôi
Dồn tất cả mọi người vào hàng ngũ
Bằng thanh gươm của nó ác kinh người.

40  Khi chúng tôi đi hết vòng sầu khổ
Là khi mà đã khép lại vết thương
Thì chúng tôi lại đến trước mặt nó.

43  Anh là ai mà đứng ngó chằm chằm
Hay muốn chậm lại, hay là sợ
Cực hình dành cho những kẻ lỗi lầm”.

46  Thầy tôi đáp: “Anh ta, người đang sống
Không tội lỗi để đến nơi đọa đầy
Mà chỉ muốn có thêm nhiều kinh nghiệm

49  Còn ta đã chết, nhưng dẫn anh ta
Thăm Địa ngục, tầng này qua tầng khác
Điều này thật như ngươi đứng trước ta”.

52  Hơn một trăm âm hồn nghe nói thế
Đã dừng lại trong hố và nhìn tôi
Kinh ngạc đến mức cực hình không nhớ.

55  “Vậy thì ngươi sẽ còn thấy mặt trời
Bảo thầy dòng Đônxin lo trang bị
Nếu không muốn theo ta đi xuống đây.

58  Lo tích trữ cho nhiều, để băng tuyết
Không lợi thế cho người Nôarê
Còn nếu không thì khó mà thắng được”.

61  Mahômét nói vậy, khi bàn chân
Đã nhấc lên để đi, rồi sau đó
Lại đặt xuống, nhưng rồi cũng lên đường.

64  Một kẻ khác cổ họng bị đâm thủng
Còn mũi bị xẻo đến tận lông mày
Và chỉ còn một tai đeo lủng lẳng.

67  Nó dừng lại và kinh ngạc nhìn tôi
Miệng há hốc trước bọn đi bên cạnh
Một cái họng đỏ loét như máu tươi.

70  Anh ta nói: “Hỡi con người vô tội
Mà tôi đã thấy ở đất Latinh
Nếu không nhầm, vì giống anh quá đỗi.

73  Hãy nhớ lại Pieđa Metđixina
Nếu về thăm lại cánh đồng êm ả
Trải từ Vécxenli đến Máccabô.

76  Hãy báo cho hai con người ưu việt
Ở Phanô: Ngài Guyđô và Angiôlenbô
Rằng ở đây sự tiên tri có ích.

79  Họ đã bị ném ra khỏi con tàu
Chết đuối gần Cáttôlica vì sự phản bội
Của một bạo chúa ác độc hiểm sâu.

82  Từ đảo Maiôlica đến đảo Síp
Thần Néptuyn chưa thấy tội lớn hơn
Do người Hy Lạp gây ra, hay kẻ cướp.

85  Chỉ nhìn bằng một mắt, tên ác ôn
Chiếm giữ cả thành phố mà có kẻ
Không muốn nhìn lại nó đến muôn năm.

88  Nó đã mời họ đến để trò chuyện
Nhưng ở Phôcara nó thấy không cần
Dù lời hứa hẹn hay lời cầu nguyện”.

91  Tôi đáp: “Xin hãy nói cho tôi
Cái kẻ đã có cái nhìn ác cảm
Để tôi mang tin báo với người đời”.

94  Bấy giờ anh ta đặt tay lên miệng
Một bạn đường, rồi vạch mồm nó ra
Vừa kêu lên: “Nó đấy, nhưng im lặng.

97  Nó bị đày vì đã làm tiêu tan
Hoài nghi của Xêda, khi khẳng định:
Chớ hoãn lại một việc đã sẵn sàng”.

100 Ôi, trông hắn vô cùng kinh tởm
Với cái lưỡi đứt lìa ở trong mồm
Thằng Curiôn này xưa hay nói lắm.

103 Một tên khác có dáng vẻ kinh hoàng
Giơ tay cụt vào không trung đen tối
Làm cho mặt mày máu bẩn vấy lên.

106 Nó gào: “Nhớ đến cả Mốtxca và cái thằng
Đã nói câu này: “Người chết – việc hết”
Đó là mầm tai họa cho dân Tôxcan”.

109 “Là cái chết cho nòi giống ngươi” – tôi thêm
Nó đã đau khổ càng thêm đau khổ
Bỏ đi với vẻ vừa điên vừa buồn.

112 Còn tôi đứng lại ngó nhìn cả lũ
Có điều gì tôi cảm thấy hơi lo
Chỉ cảm thấy mà không có chứng cứ.

115 Giá mà tôi không nhớ đến lương tâm
Với con người, lương tâm là bạn tốt
Như sự thật lên áo giáp bao trùm.

118 Tôi đã thấy và giờ tôi đang thấy
Một cái thân không đầu đang bước đi
Như kẻ khác, trong đoàn người uể oải.

121 Hắn cầm cái đầu lâu nhờ mớ tóc
Ngoắc ở tay như một cái đèn lồng
Mắt nhìn chúng tôi còn mồm than khóc.

124 Từ thân đến thân tạo thành ngọn đuốc
Hai trong một và là một trong hai
Tại vì sao – chỉ Người trừng phạt biết.

127 Khi đã đến đúng chân cầu hắn dừng
Giơ tay lên cùng cái đầu bị chặt
Để lời nói đến gần chúng tôi hơn.

130 “Hãy nhìn xem sự trừng phạt khủng khiếp
Thử xem còn trừng phạt nào lớn hơn
Hỡi người sống mà đến thăm người chết.

133 Để rồi ta nhờ ngươi mang hộ tin
Ta là Béctờram đơ Boócniô – hãy biết
Đã dâng lời khuyên bậy cho vua con.

136 Ta đã làm cho cha con thù nghịch
Hơn cả Áckitôghen bằng những lời khuyên
Khiến Ápxalông chống lại vua Đavít.

139 Ta từng làm chia rẽ hai người thân
Vì điều này chịu tách rời khối óc
Mà đáng lý ra phải ở cùng thân

142 Và, như tất cả, ta chịu hình phạt”.


KHÚC XXVIII

8. Puglia: thời trung cổ địa danh này là miền nam Italia.
10. Dân thành Tơroa: chỉ người La Mã, con cháu của Enea cùng đồng đội; Cuộc chiến dài lâu: tức chiến tranh Punic (lần thứ nhất: 264 – 241, lần thứ hai: 218 – 201, lần thứ ba: 149 – 146 tr. CN) của người La Mã và người Cartaginesi (Carthaganian), mà cao điểm là trận Cannes (Cannae), theo sử gia Livio kể lại, số lính tử trận đông khủng khiếp, đến nỗi nhẫn đeo tay (chiến lợi phẩm) thu được chất thành đống.
14. Ruberto Guisardo (Robert Guiscard): người chinh phục Vương quốc Napoli, đánh đuổi người Arập trong thế kỷ XI.
16. Seperano: một cây cầu trên sông Liri, thời đó được xem như là cửa ngõ để vào Vương quốc Napoli; Dân Pugliese: tức người của vua Manfred đã phản bội, mở đường cho quân của Carlo I năm 1266.
17. Tagliacozzo: tên một pháo đài, ở đây năm 1268 Carlo I (Charles of Anjou) đã đánh bại Conradino. Chiến thắng này có được nhờ mưu của Alardo da Valery, cố vấn già của Carlo I.
Dante dẫn những cuộc chiến tranh đẫm máu thời Cổ đại và trung cổ để muốn nói rằng những thảm cảnh rùng rợn đó vẫn chưa thấm vào đâu so với những gì mà Dante chứng kiến ở Địa ngục.
31. Maometto (Mohammet, Muhammad) (570 – 632): người sáng lập Hồi giáo, tôn giáo mới. Theo quan niệm của người theo đạo Thiên Chúa thì Mohammet là người chia rẽ các tôn giáo.
32. Ali ibn Abi Tabib: con rể của Mahommet, người thành lập giáo phái Shiites. Dante coi Ali là người chia rẽ ngay trong đạo Hồi và “mặt bị chẻ từ cằm đến đỉnh đầu”.
56. Thầy dòng Dolcino Tornielli, xứ Novara, hoạt động như một nhà tiên tri và Thánh tông đồ truyền bá tình bác ái. Năm 1305 cùng 5000 tín đồ chiếm đỉnh núi Zebello, xứ Piemonte, nhiều lần đánh lui quân của Giáo hoàng Clemente V. Do nạn tuyết lở và thiếu lương thực, cuối cùng phải đầu hàng và bị thiêu sống trên giàn lửa. Maometto mong cho Dolcino thành công vì cho rằng Dolcino cũng là người gây chia rẽ như ông.
73 – 75. Pier da Medicina: nhân vật này không thật rõ, có bản chú thích là kẻ chủ mưu những vụ xích mích ở Romagna; cánh đồng êm ả trải từ Vercelli đến Marcabo là đồng bằng Lombardia ở miền bắc Italia, quê hương của Pier da Medicina.
76. Guido del Cassero và Angiolello da Carignano: hai người có thế lực của thành phố Fano. Bạo chúa Malatestino mời họ đến để thương lượng nhưng trên đường đi bị ném xuống biển ở vùng Cattolica (giữa Fano và Rimini, biển Adriatico). Malatestino loại trừ hai người kia để giành quyền lực đối với Fano.
82. Cipro và Maiolica: hai hòn đảo ở phía đông và phía tây Địa trung hải.
83. Nettuno: thần biển Neptuyn.
85. Chỉ nhìn bằng một mắt, tên ác ôn: tức bạo chúa một mắt Malatestino của thành phố Rimini đã nói ở câu 76.
90. Focara: ngọn núi ở giữa Cattolica và Pesaro, thường nổi gió dữ gây khó khăn cho tàu bè đi lại.
96. Caio Curione: một pháp quan, bị Roma kết tội đày biệt xứ, chạy sang phụng sự Cesare, xui Cesare tiến hành chiến tranh (nội chiến).
106. Mosca dei Lamberti: người đã nói câu “người chết – việc hết”, khuyên gia tộc Amidei giết Buondelmonte, gây ra sự chia rẽ ở Firenze.
134. Bertram del Bornio (Bertran del Born): người gây chia rẽ, thù nghịch giữa vua Anh Henry II và “ông vua con”, con trai của vua Henry II.
137. Achitofel (Achitophel): theo Kinh Thánh, cố vấn của vua David, đã gây chia rẽ giữa vua cha và con trai là Assalonne (Absalom).
Chưa có đánh giá nào
Trả lời