15.00
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi demmuadong vào 04/10/2006 11:03

Inferno: Canto XVI

Già era in loco onde s'ud́a 'l rimbombo
de l'acqua che cadea ne l'altro giro,
simile a quel che l'arnie fanno rombo,

quando tre ombre insieme si partiro,
correndo, d'una torma che passava
sotto la pioggia de l'aspro martiro.

Venian ver noi, e ciascuna gridava:
«Ṣstati tu ch'a l'abito ne sembri
esser alcun di nostra terra prava».

Ahimè, che piaghe vidi ne' lor membri
ricenti e vecchie, da le fiamme incese!
Ancor men duol pur ch'i' me ne rimembri.

A le lor grida il mio dottor s'attese;
volse 'l viso ver me, e: «Or aspetta»,
disse «a costor si vuole esser cortese.

E se non fosse il foco che saetta
la natura del loco, i' dicerei
che meglio stesse a te che a lor la fretta».

Ricominciar, come noi restammo, ei
l'antico verso; e quando a noi fuor giunti,
fenno una rota di sé tutti e trei.

Qual sogliono i campion far nudi e unti,
avvisando lor presa e lor vantaggio,
prima che sien tra lor battuti e punti,

coś rotando, ciascuno il visaggio
drizzava a me, ś che 'n contraro il collo
faceva ai piè continuo viaggio.

E «Se miseria d'esto loco sollo
rende in dispetto noi e nostri prieghi»,
comincị l'uno «e 'l tinto aspetto e brollo,

la fama nostra il tuo animo pieghi
a dirne chi tu se', che i vivi piedi
coś sicuro per lo 'nferno freghi.

Questi, l'orme di cui pestar mi vedi,
tutto che nudo e dipelato vada,
fu di grado maggior che tu non credi:

nepote fu de la buona Gualdrada;
Guido Guerra ebbe nome, e in sua vita
fece col senno assai e con la spada.

L'altro, ch'appresso me la rena trita,
è Tegghiaio Aldobrandi, la cui voce
nel mondo sù dovŕa esser gradita.

E io, che posto son con loro in croce,
Iacopo Rusticucci fui; e certo
la fiera moglie più ch'altro mi nuoce».

S'i' fossi stato dal foco coperto,
gittato mi sarei tra lor di sotto,
e credo che 'l dottor l'avŕa sofferto;

ma perch'io mi sarei brusciato e cotto,
vinse paura la mia buona voglia
che di loro abbracciar mi facea ghiotto.

Poi cominciai: «Non dispetto, ma doglia
la vostra condizion dentro mi fisse,
tanta che tardi tutta si dispoglia,

tosto che questo mio segnor mi disse
parole per le quali i' mi pensai
che qual voi siete, tal gente venisse.

Di vostra terra sono, e sempre mai
l'ovra di voi e li onorati nomi
con affezion ritrassi e ascoltai.

Lascio lo fele e vo per dolci pomi
promessi a me per lo verace duca;
ma 'nfino al centro pria convien ch'i' tomi».

«Se lungamente l'anima conduca
le membra tue», rispuose quelli ancora,
«e se la fama tua dopo te luca,

cortesia e valor d́ se dimora
ne la nostra città ś come suole,
o se del tutto se n'è gita fora;

ché Guiglielmo Borsiere, il qual si duole
con noi per poco e va là coi compagni,
assai ne cruccia con le sue parole».

«La gente nuova e i sùbiti guadagni
orgoglio e dismisura han generata,
Fiorenza, in te, ś che tu già ten piagni».

Coś gridai con la faccia levata;
e i tre, che cị inteser per risposta,
guardar l'un l'altro com'al ver si guata.

«Se l'altre volte ś poco ti costa»,
rispuoser tutti «il satisfare altrui,
felice te se ś parli a tua posta!

Peṛ, se campi d'esti luoghi bui
e torni a riveder le belle stelle,
quando ti gioverà dicere "I' fui",

fa che di noi a la gente favelle».
Indi rupper la rota, e a fuggirsi
ali sembiar le gambe loro isnelle.

Un amen non saria potuto dirsi
tosto coś com'e' fuoro spariti;
per ch'al maestro parve di partirsi.

Io lo seguiva, e poco eravam iti,
che 'l suon de l'acqua n'era ś vicino,
che per parlar saremmo a pena uditi.

Come quel fiume c'ha proprio cammino
prima dal Monte Viso 'nver' levante,
da la sinistra costa d'Apennino,

che si chiama Acquacheta suso, avante
che si divalli giù nel basso letto,
e a Forĺ di quel nome è vacante,

rimbomba là sovra San Benedetto
de l'Alpe per cadere ad una scesa
ove dovea per mille esser recetto;

coś, giù d'una ripa discoscesa,
trovammo risonar quell'acqua tinta,
ś che 'n poc'ora avria l'orecchia offesa.

Io avea una corda intorno cinta,
e con essa pensai alcuna volta
prender la lonza a la pelle dipinta.

Poscia ch'io l'ebbi tutta da me sciolta,
ś come 'l duca m'avea comandato,
porsila a lui aggroppata e ravvolta.

Ond'ei si volse inver' lo destro lato,
e alquanto di lunge da la sponda
la gitṭ giuso in quell'alto burrato.

'E' pur convien che novità risponda'
dicea fra me medesmo 'al novo cenno
che 'l maestro con l'occhio ś seconda'.

Ahi quanto cauti li uomini esser dienno
presso a color che non veggion pur l'ovra,
ma per entro i pensier miran col senno!

El disse a me: «Tosto verrà di sovra
cị ch'io attendo e che il tuo pensier sogna:
tosto convien ch'al tuo viso si scovra».

Sempre a quel ver c'ha faccia di menzogna
de' l'uom chiuder le labbra fin ch'el puote,
peṛ che sanza colpa fa vergogna;

ma qui tacer nol posso; e per le note
di questa comed́a, lettor, ti giuro,
s'elle non sien di lunga grazia ṿte,

ch'i' vidi per quell'aere grosso e scuro
venir notando una figura in suso,
maravigliosa ad ogne cor sicuro,

ś come torna colui che va giuso
talora a solver l'àncora ch'aggrappa
o scoglio o altro che nel mare è chiuso,

che 'n sù si stende, e da piè si rattrappa.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng Địa ngục thứ VII. Ngục thứ ba. Dante trò chuyện với ba âm hồn Firenze. Quái vật Gieriong xuất hiện.

Tôi đã đi đến chỗ, từ đó có thể nghe thấy,
Tiếng nước chảy xuống vòng ngục tiếp theo,
Như tiếng rì rầm của những tổ ong.

Tôi thấy ba bóng đen cùng chạy,
Tách ra khỏi đám đông đang đi,
Dưới cơn mưa dọa đầy khốc liệt.

Một bóng, hướng về phía tôi, kêu lên”
- “Hãy dừng lại, hỡi người mà cách ăn mặc,
Có vẻ là người của thế giới trần tục”.

Than ôi, trên thân thể họ chi chít vết thương,
Mới cũ hằn sâu do lửa cháy!
Tôi vẫn cảm thấy đau mỗi khi nhớ lại.

Nghe tiếng kêu nhà bác học của tôi dừng lại,
Quay lại phía tôi và bảo: - “Đợi một lát,
Đối với họ, con cần tỏ ra lịch sự.

Bởi, nếu nơi này không có tia lửa phóng ra,
Thì ta sẽ nói rằng: Sự vồn vã,
Đúng ra phải từ phía con, chứ không phải từ phía họ”

Thấy chúng tôi dừng lại, bọn họ lại tiếp tục,
Điệp khúc than vãn, rồi khi đến cạnh chúng tôi,
Cả ba quây lại thành vòng tròn.

Giống như những đô vật ở trần, và xoa dầu,
Khi họ tìm cách chộp nhau và thủ lợi thế,
Trước khi đấu và làm cho nhau bị tổn thương.

Trong khi đi vòng tròn, mỗi người trong bọn họ
Đều hướng mắt nhìn về phía tôi
Thành thử cổ luôn ngược lại hướng chân đi.

Một người nói: - “Nếu cảnh khổ đau nơi đất lún này,
Khiến anh khinh bỉ chúng tôi và cả những lời khẩn cầu,
Cùng bề ngoài đen đủi trần trụi của chúng tôi.

Mong rằng sự nổi tiếng của chúng tôi sẽ làm anh xiêu lòng,
Và nói cho chúng tôi biết anh là ai,
Mà dám tự tin đặt những bước chân còn sống lên địa ngục.

Người này, như anh thấy, tôi đang bước theo ông,
Tuy chẳng áo quần và thịt da sầy sợt,
Lại thuộc một dòng dõi cao sang hơn anh tưởng.

Ông là cháu của bà Guanderada đức hạnh,
Tên là Guydo Guera mà trong suốt cuộc đời,
Bằng trí óc và thanh gươm đã lập nhiều kỳ tích.

Người kia, đang theo gót tôi dẫm lên bãi cát,
Là Tecghigaio Andobrandi, mà lời của ông,
Trên trần thế hẳn còn ca ngợi.

Còn tôi, cùng với họ, lên đài tra tấn,
Tôi là Jacopo Rossicusi, và không nghi ngờ gì nữa,
Đã hại tôi, chính là mụ vợ độc ác của tôi!”

Nếu như tránh được lửa
Tôi đã lao vào giữa đám người này,
Và tôi tin rằng nhà bác học của tôi cũng cho phép.

Nhưng như vậy tôi sẽ bị đốt và thui chín,
Sự sợ hãi đã thắng ý định tốt đẹp,
Khiến tôi chỉ còn ham muốn ôm hôn họ.

Tôi liền nói: - “Không phải khinh bỉ mà chỉ có xót thương,
Số phận cacá vị đã khắc sâu vào tâm trí tôi,
Sâu đến mức còn lâu mới phai nhòa.

Ngay từ phút đầu khi bậc bề trên của tôi ở đây,
Bảo ban vài lời, tôi đã hiểu,
Có những nhân vật như các vị sẽ tới gặp tôi.

Tôi cũng là người cùng mảnh đất với các vị,
Từ lâu đã nghe, đã nói với lòng kính trọng,
Sự nghiệp và tên tuổi vinh quang của các vị.

Tôi rời bỏ đắng cay và đi tìm quả ngọt,,
Mà vị hướng đạo chân chính này đã hứa với tôi,
Nhưng trước hết tôi phải xuống tận trung tâm”.

Vẫn cái bóng ấy trả lời tôi:
- “Cầu mong cho anh sống lâu hơn nữa,
Và danh tiếng của anh tỏa mãi mai sau.

Nhưng hãy nói cho chúng tôi biết trong thành phố chúng ta,
Vẫn còn phẩm giá và thanh lịch như xưa,
Hay tất cả nay đà tan biến?

Bởi Guylie Boochie đang đi đằng kia,
Trong đoàn chúng tôi, lâu nay vẫn không ngừng than vãn,
Những câu chuyện của ông khiến chúng tôi thắc mắc.

Một cư dân mới và những lợi lộc bất ngờ,
Làm nảy sinh tính kiêu ngạo và thói vô độ,
Ở nơi ngươi, hỡi Firenze, và ngươi đã khóc than về điều đó.”

Thế là tôi kêu lên và vầng trán ngẫng cao,
Và cả ba coi đó là câu trả lời,
Nhìn lẫn nhau như nhìn một sự thật.

Họ nói: - “Mỗi lần để làm vui lòng người khác,
Đối với anh chẳng mấy khó khăn,
Anh thật hạnh phúc được nói theo ý mình.

“Nếu anh thoát khỏi nơi đen tối này,
Được trở về và thấy lại các vì sao đẹp đẽ,
Xin anh vui lòng nói với mọi người: “Tôi đã đến đấy,

Làm cho những người đang sống nhớ lại chúng tôi”.
Rồi họ  phá vòng tròn và bỏ chạy,
Bàn chân lẹ làng như những cánh chim bay.

Một lời “Amen” chưa kịp nói,
Thì cả ba đã biến mất vội vàng!
Đúng khi ấy thầy tôi cho là nên đi tiếp.

Tôi theo người và chỉ mấy bước thôi,
Tiếng nước đã ầm ầm gần đến nỗi,
Chúng tôi hầu như chẳng nghe được tiếng nhau.

Như sông kia cứ theo dòng chảy của nó,
Từ đỉnh Visso tiến về phía mặt trời mọc,
Trên sườn bên trái của dãy Anpennio.

Đoạn thượng nguồn gọi là Acquacheta,
Trước khi trút xuống đồng bằng,
Đến Poocli không còn mang tên đó.

Ầm ầm đằng kia phía tu viện thánh Benedetto,
Từ núi Alpe đổ xuống thành thác,
Nơi đó có thể có tới ngàn cái thác.

Thế đấy, ở dưới một vách đá thẳng đứng,
Chúng tôi thấy một dòng nước tối sẫm đang réo vang,
Chỉ chốc lát tai đã ù váng.

Quanh mình tôi luôn thắt một sợi thừng,
Với nó, có lúc tôi đã nghĩ,
Dùng để bắt con báo có bộ lông lốm đốm.

Theo lệnh của thấy hướng đạo,
Tôi cởi dây thừng ra khỏi lưng,
Cuốn gọn lại và đưa cho người.

Lúc đó người liền quay về bên phải,
Và cách xa bờ một quãng,
Người quăng dây xuống vực thẳm sâu.

Chắc một điều lạ sắp xảy ra,
Đáp lại dấu hiệu là tôi ngầm nghĩ thế,
Mà thầy tôi cũng đang nhìn, theo dõi.

Chà, con người cần thận trọng biết bao,
Cạnh những người không chỉ thấy các hành vi,
Mà còn nhìn thấu cả tâm tư ta nữa.

- “Lát nữa, người nói, sẽ tới từ trên cao,
Cái mà ta chờ đợi và ngươi đang nghĩ đến,
Nó sẽ hiện ra tức thì trước mắt ngươi.

Trước một sự thật mà lại như một điều không thật,
Người ta phải giữ mồm đến mức có thể,
Vì dù không có lỗi vẫn phải chịu phần xấu hổ.

Nhưng ở đây tôi không thể lặng im,
Hỡi bạn đọc, tôi xin thề trên những vần thơ này,
Và mong cho chúng được lâu dài yêu thích.

Rồi tôi thấy trong không khí tối đen dầy đặc,
Bơi về phía chúng tôi một bộ mặt,
Thật kỳ lạ khi nhìn thấy, ngay với những trái tim sắt đá.

Nó chuyển động như muốn ngoi lên,
Sau khi đã lặn xuống như để gỡ một cái gì,
Vướng vào đá hay cái gì dưới đáy biển,
Rồi vươn mình lên cao và thu chân lại.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (bản tiếng Anh)

Already I was where I heard the rumbling fall
         Of water running down to the next circle,
         Like the sound that a humming beehive makes,
 
         When three shades broke away together,
5         Racing, out of the squad that went on past us
         Under the rain of grating punishment.
 
         They ran toward us, each of them shouting,
         "Stop! You — by the clothes you wear — seem
         To be like someone from our rotten city."
 
10       Ah me, what old and recent wounds I saw
         Seared into their bodies by those flames!
         Just to remember it still gives me pain.
 
         Their shouts caught the attention of my guide.
         He turned his face toward me: "Now wait,"
15       He said; "we must be courteous to them.
 
         "And were it not for the hot darting fire
         Which the nature of this place rains down on them,
         I’d say haste suits you better than it does them."
 
         While we stood still, they once again began
20       Their ancient dirge, and when they came to us
         The three of them together formed a wheel,
 
         As stripped and oiled wrestlers often do,
         First studying their grip and their advantage
         Before they come to blows and holds between them,
 
25       So, wheeling, each one directed his face
          Toward me, so that, in constant motion,
          His neck kept turning opposite his feet.
 
        "If the debasement of this unsteady sand
         And our bare and burnt-out faces," one began,
30       "Makes you feel contempt for our pleas and us,
 
         "May fame of ours induce the soul in you
         To tell us who you are who in such safety
         Can drag your feet, still living, throughout hell.
 
         "He in whose footsteps you see me tread,
35       Although he turns about here, skinned and naked,
         Was of a higher rank than you may think:
 
         "He was the grandson of the good Gualdrada;
         His name was Guido Guerra — in his life
         Much he achieved by counsel and his sword.
 
40       "The other who thrashes the sand behind me
         Is Tegghiaio Aldobrandi, whose voice
         In the world above ought to have won favor.
 
         "And I who am placed with them in this torment
         Was Jacopo Rusticucci, and surely
45       My hell-cat wife — more than anyone — ruined me!"
 
         If I had found a shelter from the flames,
         I would have hurled myself below with them,
         And I think my teacher would have allowed it.
 
         But since I would have been baked and toasted,
50       Fear conquered my initially kind impulse
         Which first made me so eager to embrace them.
 
         Then I began, "Not disdain, but distress
         For your condition seized me — so deeply that
         It will only leave me slowly, and not soon —
 
55       "At the instant my lord spoke to me the words
         Which led me then to realize that such men,
         Worthy as you are, were coming here.
 
         "I am of your city, and at all times
         I have spoken and heard others speak
60       Of your achievements and your honored names.
 
         "I quit the gall and go for the sweet apples
         Promised to me by my truthful leader,
         But first I must pass down into the center."
 
         "So may your soul long lead on your body,"
65       Once more he answered me, "and may your fame,
         After you have passed on, shed its light,
 
         "Tell us if courtesy and valor still
         Dwell in our city as they did in our day
         Or have they been entirely driven out?
 
70       "For Guglielmo Borsiere, who just joined
         Us in our grief and goes with our comrades,
         With his reports has caused us deep distress."
 
         "The new arrivals and the instant profits
         Have given rise to such pride and unrestraint
75       In you, Florence, that you already weep."
 
         These words I cried out with my face raised high,
         And the three, who took it for my answer,
         Gazed at each other as though they heard the truth.
 
         "If at other times you find it so easy
80       To please other people," all three replied,
         "Happy you to speak so fluently!
 
         "Should you escape, then, from these sunless regions
         And return to view once more the splendid stars,
         When it shall gladden you to say, ‘I was there,’
 
85        "Be sure to tell the people about us."
         At that they broke out of their wheeling circle,
         And, in fleeing, their legs resembled wings.
 
         An "Amen" would take less time to pronounce
         Than it took for the three of them to vanish:
90       And so my master thought it well to leave.
 
         I followed him, and we hadn’t walked on far
         Before the sound of water was so near
         We hardly could have heard each other talk.
 
         Just as that river, which first takes its course
95       From Mount Visco and flows toward the east
         On the left slope of the Apennines —
 
         Called the Acquacheta up above
         Before descending to its lower bed
         And at Forĺ is known as the Montone —
 
100      Roars above San Benedetto dell’Alpe,
         Cascading in a single waterfall
         Where a thousand falls could easily have settled:
 
         Just so, down from one steep and rocky bank
         We found that tainted water so thundering
105      That in no time it would have burst our ears.
 
         I had a cord tied fast around my waist,
         And with it I had thought on one occasion
         To catch the leopard with the gaudy coat.
 
         As soon as I unwrapped the cord completely,
110      Exactly as my guide directed me,
         I passed it to him wound in a tight coil.
 
         At that he swung around toward his right
         And, far out over from the edge, threw it
         Right into the depth of the dark chasm.
 
115      "Surely there will be a strange response,"
         I said to myself, "to this strange signal:
         My master follows it so closely with his eye."
 
         Ah what care men need to show with those
         Who can not only see the outward act
120      But have the mind to read our inner thoughts!
 
         He said to me, "Soon shall come up from below
         What I wait for and your mind dreams about:
         Soon must it be discovered to your sight."
 
         Always, to the truth that seems a lie,
125      As far as he can, one must close his lips,
         For through no fault of his, it still brings shame.
 
         But here I cannot remain silent — reader,
         By the lines of this Comedy, I swear
         (So may my verse attain long-lasting favor)
 
130      That I saw through that thick and darkened air
         A figure come, swimming up toward us —
         A thing to dumbfound any steadfast heart —
 
         Like someone coming up from depths below
         Where he went down to free an anchor snagged
135      On a reef or something else hid in the sea,
 
         Stretching upward and drawing up his legs.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

KHÚC XVI

Tầng Địa ngục thứ bảy, ngục thứ ba (tiếp tục)

Tôi đi đến nơi nghe tiếng ầm ầm
Tiếng của nước chảy xuống vòng ngục tiếp
Như tiếng rì rầm của một tổ ong.

4   Và nhìn thấy ba bóng đen mải miết
Tách khỏi đám đông, về phía chúng tôi
Dưới một cơn mưa đọa đầy khốc liệt.

7   Một bóng hướng về phía tôi, kêu lên
“Hãy dừng lại, người mà cách ăn mặc
Có vẻ là người của cõi trần gian”.

10  Trên thân thể họ vết thương chi chít
Do lửa đốt thiêu, mới cũ hằn sâu
Tôi đau đớn nhớ lại từng chi tiết.

13  Thầy tôi dừng, khi nghe tiếng kêu trên
Rồi bảo tôi: “Ta hãy chờ một lát
Ta cần tỏ ra lịch sự nghe con.

16  Ta nói rằng giá mà không có lửa
Phóng ra như tên trong nóng bức này
Thì con vội vàng chứ không phải họ”.

19  Bọn họ tiếp tục – khi chúng tôi dừng –
Điệp khúc than vãn, rồi khi đến cạnh
Cả ba người quây lại đi vòng tròn.

22  Họ tìm cách chộp nhau và thủ thế
Như những đô vật ở trần, xoa dầu
Để sau đó hạ gục nhau có thể.

25  Cả ba người trong khi đi vòng tròn
Đều ngoái cổ, hướng về tôi ánh mắt
Thành ra cổ luôn ngược lại hướng chân.

28  Một người nói: “Cảnh khổ đau nhường ấy
Khiến anh khinh bỉ những kẻ khẩn cầu
Vì cái vẻ ngoài đen thui, trần trụi.

31  Nhưng vì danh dự chúng tôi cúi mình
Anh là ai? Cho chúng tôi được biết
Sao dám đặt vào Địa ngục bước chân.

34  Tuy chẳng áo quần, thịt da xây xát
Nhưng người này – tôi đang bước theo ông
Lại thuộc một dòng trâm anh thế phiệt.

37  Ông là cháu của bà Guanđờrađa
Tên là Guyđô Guera nổi tiếng
Bằng giáo gươm và trí tuệ cao xa.

40  Người sau tôi, đang giẫm chân trên cát
Là Técghiaiô Anđôbờrăngđi, mà lời ông
Trên trần thế hẳn vẫn còn chưa tắt.

43  Còn tôi, khổ sở vì cơn gió này
Tôi là Japôcô Rútxticúcxi lầm lỗi
Vì thói dữ dằn của mụ vợ tôi”.

46  Giá mà tôi là người không sợ lửa
Tôi đã lao vào giữa đám người này
Và tôi tin rằng thầy tôi đồng ý.

49  Nhưng nếu thế sẽ bị đốt và thui
Sự sợ hãi đã thắng điều dự định
Nên chỉ còn muốn ôm họ mà thôi.

52  Tôi nói: “Không khinh bỉ mà thương xót
Số phận các vị trong tâm trí tôi
Sâu đến mức không thể nào phai nhạt.

55  Ngay từ phút đầu, khi thầy của tôi
Bảo ban vài lời thì tôi đã hiểu
Có những người như các vị gặp tôi.

58  Tôi là người đồng hương cùng các vị
Với lòng kính trọng đã nói, đã nghe
Về tên tuổi và công lao các vị.

61  Tôi đi tìm quả táo của khu vườn
Mà người hướng đạo của tôi đã hứa
Nhưng trước hết phải xuống tận trung tâm”.

64  Đáp lại lời tôi vẫn từ bóng ấy:
“Cầu mong cho anh được sống dài lâu
Và danh tiếng muôn đời sau rạng mãi.

67  Nhưng xin cho biết: thành phố chúng ta
Vẫn như xưa, phẩm giá và thanh lịch
Hay tất cả nay tan biến, nhạt nhòa?

70  Bởi Guyliê Boócxiê cũng đang có mặt
Và lâu nay lời than vãn không ngừng
Chuyện của ông khiến chúng tôi thắc mắc”.

73  “Ngươi đắm mình trong cao ngạo, buông tuồng
Của cư dân và bất ngờ lợi lộc
Hỡi Phirenxe, giờ vẫn buồn thương!”

76  Thế là tôi kêu lên và trán ngước
Cả ba coi đó là câu trả lời
Nhìn sang nhau như nhìn vào sự thật.

79  Và họ nói: “Để làm cho vui lòng
Bao kẻ khác, quả với anh chẳng khó
Anh hạnh phúc được nói theo ý mình!

82  Anh lại thấy những vì sao đẹp đẽ
Khi anh giã từ chốn mịt mù này
Và sung sướng nhớ rằng: “Tôi từng ở”.

85  Hãy nhắc mọi người nhớ đến chúng tôi!”
Rồi họ phá vòng tròn và bỏ chạy
Chân lẹ làng như những cánh chim bay.

88  Tôi một lời “Amen” chưa kịp nói
Thì cả ba đã ở chốn xa xôi
Nên đi tiếp, thầy tôi cho là vậy.

91  Tôi theo thầy và chỉ mấy bước thôi
Nghe tiếng nước ầm ầm, gần đến nỗi
Có vẻ át đi tất cả những lời.

94  Như dòng sông chảy theo dòng nó chảy
Từ đỉnh Vixô về phía mặt trời
Trên dãy Apenninê sườn bên trái.

97  Đoạn thượng nguồn gọi là Ácquakêta
Để trước khi đến đồng bằng trút xuống
Không còn mang tên đó ở Phoócli.

100 Từ núi Anpê đổ xuống thành thác
Ầm ầm phía tu viện Thánh Benêđéttô
Nơi đó chứa được cả ngàn cái thác.

103 Chúng tôi nghe một dòng nước réo vang
Dòng nước sẫm dưới một vách đá thẳng
Chỉ chốc lát thôi tai đã ong ong.

106 Quanh mình tôi luôn có dây thừng nhỏ
Với nó, có lúc tôi đã nghĩ dùng
Bắt con cáo có bộ lông loang lổ.

109 Nhưng tôi nghe theo lệnh của thầy tôi
Ra khỏi lưng sợi dây thừng tôi cởi
Cuốn gọn lại và trao nó cho thầy.

112 Thầy tôi quay sang phải, và thầy đứng
Cách một quãng xa cho khỏi vướng bờ
Rồi vòng dây xuống vực sâu thầy quẳng.

115 Chắc một điều kỳ lạ sắp xảy ra
Đáp lại dấu hiệu, tôi thầm nghĩ thế
Và thầy tôi cũng nhìn rất tò mò.

118 Sự cẩn trọng thật đã cần như thế
Cạnh những người không chỉ thấy hành vi
Mà còn nhìn thấu cả tâm tư nữa.

121 “Lát nữa – thầy nói – rồi sẽ nổi lên
Cái ta đang chờ và con đang đợi
Nó sẽ hiện ra và con sẽ nhìn”.

124 Trước sự thật có vẻ như giả dối
Buộc người ta lo giữ miệng giữ mồm
Vì sẽ xấu hổ cho dù vô tội.

127 Nhưng ở đây tôi không thể lặng im
Tôi xin thề bằng thơ cùng bạn đọc
Và mong thơ sống mãi với tháng năm.

130 Và tôi nhìn thấy từ sâu đáy vực
Về phía chúng tôi một kẻ đang bơi
Vẻ kỳ lạ, dù với người tim sắt.

133 Nó trở lại và như muốn nhô cao
Sau khi lặn xuống gỡ ra một cái
Vướng vào đá hay gì đó mắc vào.

136 Rồi vươn mình và thu hai chân lại.


KHÚC XVI

21. Cả ba người quây lại đi vòng tròn: bởi vì họ không được phép đứng yên một chỗ.
37. Gualdrada: vợ của Guido il Vecchio dei conti Guidi, nổi tiếng là tấm gương về đạo đức gia đình và sự liêm khiết, trung thực.
38. Guido Guerra: một trong những thủ lĩnh của phe Guelfi, dũng cảm chống lại phe Ghibellini.
41. Tegghiaio Aldobrandi: hiệp sĩ dũng cảm và khôn ngoan được người đời ca ngợi nhiều.
44. Jacopo Rusticucci: các nhà chú thích không biết được bà vợ của ông này dữ dằn như thế nào.
63. Xuống tận trung tâm: tức là xuống đến đáy Địa ngục.
70. Guglielmo Borsiere: một nhân vật trong triều đình, nổi tiếng là một con người phóng khoáng và độ lượng, chuyên tác thành việc hôn thú.
95. Monte Viso (Mount Visco): đỉnh cao nhất của dãy núi Alpi Cozie, nơi phát nguồn của sông Pô.
96. Apennino (Apennines): dãy trường sơn như là xương sống của bán đảo Italia.
97. Acquacheta: tên một trong ba cái thác lớn ở đầu nguồn tạo nên sông Motone, đến Forli thì mang tên Motone.
101. San Benedetto: tu viện nằm trên sườn núi Apennino, phía trên Forli. Có một câu thành ngữ: “Tu viện giàu có này chứa được cả ngàn tu sĩ hay ăn mày nhưng chỉ có một ít người được sử dụng thu nhập của nó”.
106. Quanh mình tôi luôn có dây thừng nhỏ: các nhà chú giải đã suy đoán nhiều về ý nghĩa tượng trưng của dây thừng này nhưng chưa thống nhất. Một số này coi nó là biểu tượng của sự gian xảo mà nhờ nó Dante có thể bắt con cáo, nghĩa là để quyến rũ phụ nữ (con cáo – dục vọng). Một số khác, ngược lại – cho rằng đấy là biểu tượng của sự kiềm chế mà Dante muốn bắt con cáo nghĩa là muốn kiềm chế dục vọng của mình.
15.00
Chia sẻ trên FacebookTrả lời