Gửi trạng Thông họ Hoàng

Ông thì hay say
Tôi thì quá tỉnh
Mà ông đằm tính
Tôi thì hay gây
Thiên hạ người người yêu ông
Tôi, thiên hạ ghét
Gặp tôi, người ta lườm nguýt
Nghe ông, người ta thông
Thế mà lạ không?
Hai đứa thân nhau mãn kiếp
Từ đít nớp xăng ca-răng-xết (1947)
Mà chưa phản thùng
Nhớ cái chiều đưa ma gió rét
Tiễn Diệu đi Vô Cùng
Trên xe tang nhọc mệt
Có cô Bạch Diệp
Tôi ngồi bên ông

Tôi sinh ở Châu Hoan
Chứ đâu Quảng Trị?
Lý lịch có lắm điều chưa cụ tỉ
Rồi sau sẽ bàn
Quảng Trị vốn là quê mẹ
Gió Lào râm ran
Thế thì khác quái gì Nghệ An
Gió Lào ào ào ra bể?
Huống gì Nghệ An là nơi mẹ có thai tôi
Rồi đẻ
Tôi khóc oe oe trong gió Lào rách xé
Đẻ ở Châu Hoan xứ Nghệ
Mẹ kêu "thằng Hoan"
Tôi xin Thông nắm lộc lằng vì thế
Nhớ bát canh lộc lằng
Mẹ nấu ăn ngày bé
Cái vị đắng lộc lằng như tuổi thơ đầy hương vị
Nửa đời người chưa tan
May mà ông giải oan
Gửi cho tôi nắm lộc lằng quái quỉ
Ăn một miếng nhớ trời nhớ bể
Nhớ trăm thứ đầu cua tai nheo rồi nhớ mẹ
Không phải cua, hôm ấy là tôm - tôm bể
Húp muỗng canh, cắn quả cà xứ Nghệ
Giòn tan
Tôi còn để lại chùm nhau
Mẹ chôn ở Nghệ An
Có còn không nhỉ?
Ông ở huyện Quỳnh qua Diễn Châu mấy tí
Trông giùm cho nhau!
Tôi ở Sài Gòn mới mười năm mà mọc rễ
Thế mà cơn bão lay chùm nhau ở Nghệ
Làm tôi đau
Cũng bởi sinh ở Nghệ An
Tôi tự ví mình với ông vua Thục
Chạy thục mạng trước thời gian truy bức
Bố tôi hay kể cho tôi Đền Công
Mỵ Nương và máu cô nàng...
Tuổi thơ tôi khóc
Lớn lên tôi mới rải lông nga của mình ra bể Đông bể Bắc
Từng trang từng trang...
Thôi khéo tôi Sài Gòn lại đi nịnh Nghệ An!
Thằng con Quảng Trị
Lớn lên Nghĩa Bình
Già ở Tân Bình
Một cây mẫy rễ
Một đời lang thang

Tôi biết ông có lắm nỗi buồn sâu
Nên ông uống rượu
Lại đổ cho tôi
Phượu!
Chớ có mà hại nhau!
Thề có tóc hoa râm nay muốn bạc trên đầu
Tôi không yêu thơ ông lúc nào hả? Hả?
Yêu cái câu sức người hóa thân cho sỏi đá
Yêu cái câu phi ngựa lên đèo Thẩm Mã
Yêu câu Bắc trộn vào Nam trong sóng Cửa Tùng
Yêu câu Nguyễn Du nấm mộ giữa đồng
Yêu câu hoa hồng
Ngát mùi hương cúc
Thoảng chút mùi sắc dục
Chưa nhiều trong thơ ông
Cố nhiên là thơ ông không giống tôi loanh quanh luất quất
Loa Thành mê cung
Cũng không như của cô kia õng ẹo õng à, nà nuột
Hay như ông nọ lộc cốc, bà kia lung mung...
Thơ ông chân chất
Lúa lên hương giữa đồng
Thơ ông suối trong veo
Chảy tấm lòng rất thật
Của một người rất yêu
Rất yêu mà chưa đựoc ngủ
Bên hoa cho đủ liều
Vì ông phải thức
Đón câu thơ gió vèo
Vì còn phải lo Viện, lo văn, lo đời, lo sử
Lo giá-lương-tiền trong rổ chợ
Lo trăm thứ của cuộc đời dây nhợ
Đâm ông buồn nhiều
Rồi ông cứ ngỡ nốc rượu vào sẽ đỡ
Cái bệnh ở lòng, thuốc cho ở cổ
Cạn chén này, chén khác ùa theo
Chết mong mình chôn ở Lái Thiêu
Đợi giờ trúng tủ
Quả chín như những chùm môi son Nam Bộ
Lộp độp rụng xuống mồ ông đều đều
Ông lãnh đủ và dùng đủ
Cho hồn phiêu diêu

Xứ Nghệ mình từng đưa dân lên rú
Xứ Nghệ mình gieo mạ ngoài sân
Xứ Nghệ mình không cù lần
Đặt vòng, tháo vòng bất tử
Xứ Nghệ mình giỏi đủ
Giàu cá rồi giàu gỗ
Chừ lại giàu ông Thông
Văn chương hơn tú, cử
Bút châm hay không châm
Trữ tình hay không trữ
Làm văn như Đặc công
Mần chi, ông chẳng mần
Giá thi trước sân rồng
Đậu Trạng sẽ là ông
Rồi thì ông đi sứ
Cờ quạt che đầy đồng
Thức nhắm đâu phải lạc
Mà gỏi gà, nem công
Ông là Trạng đất Quỳnh
Lưu câu văn có võ
Ông là ông Trạng đỏ
Đỏ ấy nhưng lại tình
Ông thôi làm Viện trưởng
Phải đâu vì thiếu "chưởng"
Về nhà viết chân dung
Chân dung và chân tướng
Kiếm tiền mua rượu dùng
Tướng ông thế mà hung
Thừa viết văn học sử
Cóc cần văn cử tử
Yêu ai thì khuyên vòng
Cái vòng khuyên chóe đỏ
Mà ghét thì bỏ xó
Đầu hay chân mặc họ
Bút và lòng không dung
Bút và lòng không rung

Thịt cầy hầm với mẻ
Thịt vịt chấm muối gừng
Mực nướng nướng thơm lừng
Bánh đa rồi rượu đế...
Nâng chén lên lễ mễ
Hoan tôi xin thưa rằng:
- Thưa chị Thông lưu ý
Vợ tôi - mụ Thường - khuyên anh Thông say đừng say bí tỉ
Có say, say cầm chừng
Có uống, uống lưng lưng
Mở mắt ra he hé
Nhìn lấy đời một tí
Sau đó bỏ rượu dần
Rồi bỏ luôn một thể
Mạnh chân và khỏe tay
Xe đạp đạp như bay
Không rượu mà cứ say
Vào đời không trúng gió
Thơ càng hay hơn cũ
Anh Hoan em đề tựa
Làm sao mà không hay?

Tôi lặp lại như vẹt các lời phu nhân tôi dặn
Bỗng ngập ngừng thấy gay!
Kìa đầu Thông bây giờ bạc trắng
Thay vào rượu giải sầu, ta tính sao đây?