Thơ » Việt Nam » Khuyết danh Việt Nam » Thơ dân gian » Ca dao » Ca dao về tình yêu, đôi lứa » Hôm qua tát nước đầu đình
Thơ » Việt Nam » Khuyết danh Việt Nam » Thơ dân gian » Ca dao » Ca dao về lao động, sản xuất » Hôm qua tát nước đầu đình
Thơ » Việt Nam » Khuyết danh Việt Nam » Thơ dân gian » Ca dao » Ca dao về hôn nhân, vợ chồng » Hôm qua tát nước đầu đình
Hôm qua tát nước đầu đìnhHình ảnh giếng nước mái đình đã quá quen thuộc với chúng ta nó mang hơi thở củ thời ban đầu khi con người xuất hiện. đó là một nét đẹp truyền thống và một lần nữa nét đẹp ấy lại được xuất hiện trong bài ca dao này. Hình ảnh ấy chính là cái làm nền cho tình yêu đôi lứa của chàng trai cô gái thôn quê kia. Chàng trai lấy cớ tát nước đầu đình bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen, rằng cô gái kia nếu nhặt được thì cho anh xin lại. Chiếc áo lại là một vật để cô gái kia làm tin, nó cũng xuất hiện trong ca dao như câu “Yêu nhau cởi áo cho nhau, Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay”. Có thể nói trong cuộc sống nghèo khổ tình yêu của đôi lứa cũng hiện lên thật đơn giản mà đằm thắm với kỉ vật thật bình thường đó là chiếc áo mặc giở cũ rách sờn vai. Tình cảm ấy không thể lấy vàng bạc chau báu giàu có hay nghèo hèn để đo được. tình yêu của họ lan ra cả không gian mái đình, đẹp nhẹ nhàng và không nhuốm màu danh lợi như bông hoa sen kia vậy, thật sự thuần khiết và chân thật. Nếu như hiện đại để làm tin thì phải có nhẫn bạc nhẫn vàng, hay một số đồ có giá trị thì ngày xưa chỉ cần một chiếc áo nâu bạc của người nông dân đã sờn vai để làm tin hay chính là kỉ vật. Bằng hoàn cảnh ấy, chàng trai bắt đầu bày tỏ tình cảm của mình một cách hóm hỉnh mà không để làm mất lòng cô gái cũng như việc biến nó thành một trò đùa. Mượn hình ảnh áo sứt chỉ đường tà để nói về hoàn cảnh của mình. Rằng là anh chưa có vợ, mẹ thì đã già và chưa có ai khâu áo cho, anh như đang muốn ngỏ lời để có người nâng khăn sửa túi cho mình.
Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen.
Có được thì cho anh xin,
Hay là em để làm tin trong nhà?
Áo anh sứt chỉ đường tà,
Vợ con chưa có, mẹ già chưa khâu,
Áo anh sứt chỉ đã lâu.
Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng
Khâu rồi anh sẽ trả côngTừ những câu tán tỉnh ấy anh chàng mở ra trước mắt những hưa hẹn về một đám cưới thôn quê đầy đủ theo truyền thống, một cuộc sống không mấy giàu sang nhưng cũng không nghèo khó đến mức không có cơm ăn áo mặc. có thể nói cách tán tỉnh bày tỏ tình cảm của chàng trai vô cùng lạ, anh không lãng mạn nói anh yêu em hay ngỏ lời cầu hôn trong một không gian lung linh với những ngọn nến và chiếc nhẫn trên tay mà chỉ là những lời nói viện cớ qua cái áo bỏ quên và hứa hẹn một đám cưới quê tuyệt vời. Ngày xưa ông cha ta yêu đương không bao giờ có thể nói ba từ anh yêu em một cách dễ dàng, họ ngại ngùng và bẽn lẽn, đó là một nét đẹp của những chàng trai cô gái thôn quê, rõ là thích người ta nhưng lại không thể nói nên lời, một tình yêu ấp ủ. Chàng trai ấy tỏ tình một cách tế nhị mà rất hóm hỉnh. Mượn hình ảnh chiếc áo sờn vai để ngỏ ý mượn cô gái khâu cho rồi anh sẽ trả công bằng một đám cưới. Anh giúp cho cô một đám cưới với một thúng xôi vò, một con lợn béo, một vò rượu tăm rồi đến cả đôi chiếu em nằm, đôi chăn em đắp, dôi chằm em đeo… tục lệ của ông cha ta được hiện ra ngay trong những dòng tâm sự tán tỉnh của chàng trai với cô gái. Những hình ảnh vô cùng mộc mạc chân quê nó thể hiện cái hồn làng Việt trong đó. Không chỉ là ngày vui của đôi trai gái mà đó còn ngày vui của cả một làng.
Đến lúc lấy chồng, anh sẽ giúp cho,
Giúp cho một thúng xôi vò
Một con lợn béo, một vò rượu tăm,
Giúp cho đôi chiếu em nằm,
Đôi chăn em đắp, đôi chằm em đeo,
Giúp cho quan tám tiền cheo,
Quan năm tiền cưới, lại đèo buồng cau…