Chu Mãi Thần truyệnTiểu dẫn:Thiên này trích từ trong "Nghiêm Chu Ngô Khâu Chủ Phụ Từ Nghiêm Chung Vương Giả truyện" quyển thứ 64 sách Hán thư.
Thời Hán Vũ Đế không ít người tài xuất hiện, Chu Mãi Thần cũng là nhân vật lưu danh sử sách. Chu Mãi Thần xuất thân hàn vi, ham đọc sách, không giỏi kinh doanh, thường ngày phải hái củi kiếm sống. Người vợ không chịu nổi cảnh cơ cực, bỏ đi lấy người khác. Chu Mãi Thần tự nỗ lực học tập, cuối cùng công danh hiển đạt, giàu sang phú quý.
Con người Chu Mãi Thần khoan dung độ lượng, trọng ân trọng nghĩa. Sau khi giàu sang, Chu Mãi Thần chẳng những không trách cứ người vợ cũ phụ bạc mình, ngược lại còn rước vợ chồng họ về sắp xếp cho ở sau hậu viên. Người vợ hổ thẹn thắt cổ tự tử. Chu Mãi Thần còn báo đáp công ơn những người trước đây từng giúp đỡ mình.
Chu Mãi Thần được làm quan là nhờ sự tiến cử của Nghiêm Trợ, người đồng hương với ông. Ông xem Nghiêm Trợ là ân nhân của mình. Cuối cùng vì Trương Thang xử tử Nghiêm Trợ mà Chu Mãi Thần gây thù kết oán với Trương Thang, tìm cách trả thù Trương Thang, để rồi phải lâm vào kết cục bi thảm,Trương Thang tự sát, còn Chu Mãi Thần cũng bị nhà vua xử tử.
Nội dung:Chu Mãi Thần tự là Ông Tử, người huyện Ngô. Nhà nghèo, ham đọc sách, không kinh doanh sản nghiệp, thường đi hái củi khô bán để kiếm cái ăn. Ông gánh bó củi vừa đi vừa đọc sách, người vợ cũng vai gùi đầu đội theo sau, nhiều lần khuyên Mãi Thần chớ ngâm nga giữa đường, Mãi Thần lại càng ca nhanh hơn. Người vợ xấu hổ về chồng, đòi ly hôn. Mãi Thần cười nói:
- Ta đến năm mươi tuổi mới giàu sang, nay đã hơn bốn mươi rồi. Nàng chịu khổ lâu ngày, đợi ta giàu sang sẽ báo đáp công nàng!
Người vợ vừa oán vừa giận, nói:
- Loại người như ông sau này có mà chết đói ở mương rạch bên đường, làm sao có thể giàu sang được!
Mãi Thần không giữ vợ được, đành phải đồng ý ly hôn. Sau đó Mãi Thần một mình vừa đi vừa ca giữa đường, gùi củi đến nơi nghĩa địa, gặp người vợ cũ cùng với cả nhà chồng ở trên mộ, họ thấy Mãi Thần đói rét, gọi đến cho ăn uống.
Mấy năm sau, Mãi Thần theo quan thượng kế làm lính hộ tống kéo xe đến Trường An. Họ đến trước cổng hoàng cung, dâng thư lên, nhưng lâu sau vẫn không được hồi báo, họ ở lại đợi chiếu nơi nhà Công xa, lương thực dùng hết, lính của quan thượng kế đành phải thay nhau đi xin ăn. Lúc này Nghiêm Trợ, người cùng huyện với Mãi Thần rất được nhà vua sủng tín, ông tiến cử Mãi Thần cho nhà vua, Mãi Thần được triệu kiến, thuyết về "Xuân Thu", luận về "Sở từ", nhà vua rất vui lòng, bái Mãi Thần làm trung đại phu, cùng với Nghiêm Trợ hầu ở trong cung.
Bấy giờ Vũ Đế mới thiết lập quận Sóc Phương, Công Tôn Hoằng khuyên ngăn, cho rằng lập quận sẽ làm yếu đi thực lực Trung Quốc. Nhà vua sai Chu Mãi Thần chất vấn Hoằng, chuyện này có ghi trong "Công Tôn Hoằng truyện". Sau đó Mãi Thần phạm sai lầm bị bãi chức trung đại phu. Lâu sau, lại được gọi vào cung đợi chiếu lệnh, Mãi Thần nhân đó nói rằng:
- Trước đây vua Đông Việt cố thủ ở Tuyền Sơn, một người trấn giữ nơi hiểm trở, ngàn người không thể tiến lên. Nay nghe nói vua Đông Việt di chuyển về Nam, rời xa Tuyền Sơn năm trăm dặm, ở trong đầm lớn. Nay đưa quân vượt biển, tiến thẳng Tuyền Sơn, bày thuyền dàn binh, thuận thế tấn công về Nam, có thể diệt phá được quân Đông Việt.
Nhà vua bái Mãi Thần làm thái thú Cối Kê. Nhà vua nói với Mãi Thần rằng:
- Giàu sang rồi không trở về cố hương, giống như mặc áo gấm đi đêm, nay khanh dự định thế nào?
Mãi Thần khấu đầu từ tạ. Nhà vua hạ chiếu cho Mãi Thần đến quận Cối Kê lo đóng thuyền chiến, chuẩn bị lương thực và những công cụ thuỷ chiến khác, đợi chiếu thư đến, cùng với quân đội tiến quân.
Ban đầu Mãi Thần miễn chức để đợi chiếu, thường đến ở nhờ ăn cơm nơi người giữ hội quán Cối Kê. Sau khi bái làm thái thú, Mãi Thần vẫn mặc y phục như trước, cất ấn quan và dải đeo ấn vào trong người, trở về lại hội quán. Gặp dịp đoàn quan binh "thượng kế" tề tựu, các quan lại Cối Kê đang bày tiệc ngồi quây quần uống rượu, không để ý đến Mãi Thần. Mãi Thần vào trong nhà, cùng ăn cơm với người coi giữ hội quán, ăn no xong, cố ý để lộ một chút dải đeo ấn. Người coi giữ hội quán lấy làm lạ, tới kéo dải đeo ấn ra, trông thấy ấn quan, thì ra là ấn quan thái thú Cối Kê. Người coi giữ hội quán kinh ngạc, ra ngoài nói lại với những người tuỳ tùng của quan thượng kế, những người này đều say, la lớn:
- Nói dối đấy!
Người coi giữ hội quán nói:
- Cứ thử vào xem đi!
Có một người quen thường ngày coi thường Mãi Thần đi vào trong nhìn, rồi quay trở ra, liền kêu lên:
- Đúng như thế!
Mọi người kinh hãi, liền báo với quan thủ thừa, chen nhau xếp hàng trong sân bái kiến, Mãi Thần từ từ bước ra nhà. Lát sau viên lại chuồng ngựa Trường An cưỡi xe bốn ngựa đến nghênh đón, Mãi Thần bèn cưỡi dịch xa lên đường nhậm chức. Quận Cối Kê nghe tin quan thái thú sắp đến, lập tức điều dân ra quét dọn đường, quan lại đưa xe ra nghênh đón hơn trăm chiếc. Chu Mãi Thần vào đến địa giới huyện Ngô, nhìn thấy vợ cũ của mình đang cùng chồng quét dọn đường, Mãi Thần cho dừng xe, gọi bảo xe phía sau chở hai vợ chồng đến dinh thái thú, bố trí ở trong hậu viên, cho họ ăn uống. Ở được một tháng thì người vợ tự treo dây thắt cổ chết, Mãi Thần cho người chồng một số tiền, bảo ông ta lo mai táng. Mãi Thần mời những người quen cũ đến cùng ăn uống; những người từng có ân với mình, ông đều báo đáp.
Ở hơn một năm tại quận Cối Kê, Mãi Thần nhận chiếu cầm quân phối hợp với Hàn Duyệt tướng quân Hoành Hải cùng đánh phá Đông Việt, nhờ có công nên được điều về kinh nhậm chức chủ tước đô uý, liệt vào hàng cửu khanh. Mấy năm sau, Mãi Thần phạm pháp bị bãi chức quan, sau đó trở lại làm trưởng sử cho thừa tướng, Trương Thang làm ngự sử đại phu. Trước đây Mãi Thần và Nghiêm Trợ cùng hầu trong cung, được nhà vua sủng tín, Trương Thang là một tiểu lại, chạy vượt lên trước bọn Mãi Thần. Về sau, Thang làm đình uý, xử lý vụ án Hoài Nam Vương Lưu An mưu phản, bài xích hãm hại Nghiêm Trợ, Mãi Thần oán hận Thang. Đến khi Mãi Thần làm trưởng sử, Thang nhiều lần coi việc thừa tướng, biết Mãi Thần được nhà vua sủng tín, nên cố ý lăng nhục Mãi Thần. Mãi Thần đi gặp Thang, Thang ngồi trên giường, không dùng lễ tiếp đãi, Mãi Thần càng oán hận, thường muốn giết Thang. Sau đó bèn tố cáo Thang có âm mưu bất chính, Thang phải tự sát, nhà vua cũng giết Mãi Thần. Chu Sơn con của Mãi Thần ra làm quan đến chức quận thú và hữu phù phong.
Trí Tuệ dịchKhi bạn so găng với cuộc đời, cuộc đời luôn luôn thắng (Andrew Matthews)
Đăng nhập bằng Facebook