Nguyên văn chữ Hán:
胡 主 席 寄 全 國 父 老 書
國 家 任 務 吾 輩 父 老 之 責 其 甚 大 焉 國 家 之 興 父 老 扶 之
國 家 之 存 父 老 助 之 國 家 之 亡 父 老 救 之
國 家 之 衰 父 老 挽 之 國 家 興 亡 存 衰 父 老 皆 有 重 大 之 肩 担 也
漢 室 之 衰 有 商 山 四 皓 之 憂 晉 朝 之 盛 有 竹 林 七 賢 之 樂
我 國 家 之 憂 父 老 共 分 其 憂 我 國 家 之 樂 父 老 共 分 其 樂
我 國 前 朝 元 戎 肆 虐 明 虜 侵 彊 陳 興 道 黎 太 祖 急 召 諸 父 老 謀 圖 恢 復 以 抵 抗 侵 陵
上 下 同 心 人 民 一 致 英 雄 事 業 顕 赫 當 時 豪 傑 聲 名 光 榮 後 世 亦 由 當 時 父 老 之 呼 號 也
鼓 舞 也 激 勵 以 成 之 也 自 從 法 人 侵 掠 我 三 圻 始 而 濁 我 海 津 近 海 之 波 濤 亦 怒
繼 而 占 我 封 彊 深 山 之 草 木 皆 仇 由 是 仁 人 志 士 有 心 肝 者 有 志 氣 者 接 迹 而 起
河 靜 之 潘 廷 逢 北 江 之 黃 花 探 及 北 山 都 良 南 圻 起 義 烈 烈 轟 轟 棄 無 數 之 頭 額 以 報 國 讐
與 無 數 之 心 血 以 洗 國 恨 前 後 救 國 之 義 舉 亦 由 當 時 之 父 老 構 造 焉 培 植 焉 浸 潤 焉
現 今 自 法 酷 殘 之 患 下 又 加 日 本 暴 虐 一 層 殺 害 人 民 占 據 耕 田 籍 收 食 穀
嗚 呼 祖 國 沉 淪 同 胞 塗 炭 四 顧 滄 茫 撫 心 自 問 父 老 其 有 心 乎 其 有 愛 國 熱 誠 乎
雖 髮 白 眼 花 手 痿 足 倦 仍 一 言 其 影 響 可 以 興 邦 一 動 其 影 響 可 以 殺 賊
脫 木 履 以 羅 暴 虐 之 頭 揮 竹 扙 以 擊 凶 驕 之 脛 對 於 家 廷 對 於 祖 國 父 老 有 重 責 之 尊
對 於 鄰 里 對 於 族 黨 父 老 有 信 任 之 重 父 老 呼 之 而 人 民 應 之 父 老 行 之 人 民 從 之
呼 當 呼 之 聲 行 當 行 之 事 有 財 者 出 財 有 力 者 出 力 歛 風 成 颶 聚 煙 成 雲
我 全 國 同 胞 當 翹 首 而 望 於 父 老 也
Phiên âm:
Hồ Chủ tịch ký toàn quốc phụ lão thư
Quốc gia nhiệm vụ, ngô bối phụ lão chi trách, kỳ thậm đại yên. Quốc gia chi hưng, phụ lão phù chi. Quốc gia chi tồn, phụ lão trợ chi. Quốc gia chi vong, phụ lão cứu chi. Quốc gia chi suy, phụ lão vãn chi. Quốc gia hưng vong tồn suy, phụ lão giai hữu trọng đại chi kiên đảm dã. Hán thất chi suy, hữu Thương Sơn tứ hạo chi ưu. Tấn triều chi thịnh, hữu Trúc Lâm thất hiền chi lạc. Ngã quốc gia chi ưu, phụ lão cộng phân kỳ ưu. Ngã quốc gia chi lạc, phụ lão cộng phân kỳ lạc. Ngã quốc tiền triều, Nguyên nhung tứ ngược, Minh lỗ xâm cương, Trần Hưng Đạo, Lê Thái Tổ cấp triệu chư phụ lão mưu đồ khôi phục dĩ đề kháng xâm lăng. Thượng hạ đồng tâm, nhân dân nhất trí, anh hùng sự nghiệp hiển hách đương thời, hào kiệt thanh danh quang vinh hậu thế, diệc do đương thời phụ lão chi hô hiệu dã, cổ vũ dã, kích lệ dĩ thành chi dã. Tự tòng Pháp nhân xâm lược ngã tam kỳ, thuỷ nhi trọc ngã hải tân, cận hải chi ba đào diệc nộ, kế nhi chiếm ngã phong cương, thâm sơn chi thảo mộc giai cừu. Do thị nhân nhân, chí sĩ, hữu tâm can giả, hữu chí khí giả, tiếp tích nhi khởi. Hà tĩnh chi Phan Đình Phùng, Bắc Giang chi Hoàng Hoa Thám cập Bắc Sơn, Đô Lương, Nam Kỳ khởi nghĩa liệt liệt oanh oanh, khí vô số chi đầu ngạch dĩ báo quốc thù dữ vô số chi tâm huyết dĩ tẩy quốc hận; tiền hậu cứu quốc chi nghĩa cử diệc do đương thời chi phụ lão cấu tạo yên, bồi thực yên, tẩm nhuận yên. Hiện kim tự pháp khốc tàn chi hoạn hạ, hựu gia nhật bản bạo ngược nhất tằng, sát hại nhân dân, chiếm cứ canh điền, tịch thu thực cốc. Ô hô! Tổ quốc trầm luân, đồng bào đồ thán, tứ cố thương mang, phủ tâm tự vấn, phụ lão kỳ hữu tâm hồ! Kỳ hữu ái quốc nhiệt thành hồ! Tuy phát bạch nhãn hoa, thủ nuỷ túc quyện, nhưng nhất ngôn kỳ ảnh hưởng khả dĩ hưng bang, nhất động kỳ ảnh hưởng khả dĩ sát tặc. Thoát mộc lý dĩ la bạo ngược chi đầu, huy trúc trượng dĩ kích hung kiêu chi hĩnh. Đối ư gia đình, đối ư tổ quốc phụ lão hữu trọng trách chi tôn; đối ư lân lý, đối ư tộc đảng, phụ lão hữu tín nhiệm chi trọng. Phụ lão hô chi, nhi nhân dân ứng chi, phụ lão hành chi nhân dân tòng chi. Hô đương hô chi thanh, hành đương hành chi sự, hữu tài giả xuất tài, hữu lực giả xuất lực, liễm phong thành cụ, tụ yên thành vân. Ngã toàn quốc đồng bào đương kiều thủ nhi vọng ư phụ lão dã.
Dịch nghĩa:
Thư Hồ Chủ tịch gửi các vị phụ lão toàn quốc
Trách nhiệm của các vị phụ lão chúng ta đối với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại. Đất nước hưng thịnh do phụ lão gây dựng. Đất nước tồn tại do phụ lão giúp dập. Nước bị mất phụ lão cứu. Nước suy sụp phụ lão phù trì.
Nước nhà hưng, suy, tồn, vong; phụ lão đều gánh trách nhiệm rất nặng nề. Nhà Hán suy, bốn cụ già ở Thương Sơn phải lo. Nhà Tấn thịnh thì bảy người hiền ở Trúc Lâm được vui. Nước nhà lo các cụ đều cùng phải lo. Nước nhà vui các cụ đều cùng được vui.
Bọn giặc Nguyên hung bạo, giặc Minh ngang ngược xâm phạm bờ cõi, các triều đại trước như Trần Hưng Đạo, Lê Thái Tổ gấp rút triệu tập các vị phụ lão bàn tính việc khôi phục đất nước để chống xâm lăng; trên dưới đồng lòng, nhân dân nhất trí, sự nghiệp anh hùng rạng rỡ đương thời, thanh danh hào kiệt vẻ vang hậu thế. Đó cũng là nhờ phụ lão kêu gọi cổ vũ, khích lệ cho đuợc hoàn thành. Từ khi bọn Pháp xâm lược ba kỳ của ta, thoạt đầu chúng quấy đục bờ biển của ta, sóng ven biển cũng đều nổi giận; tiếp đó chúng xâm chiếm bờ cõi của ta, cỏ cây chốn rừng sâu cũng căm hờn.
Cho nên những bậc nhân nhân, chí sĩ, những người có tâm can, có chí khí đều nối tiếp nhau vùng dậy. Như ông Phan Đình Phùng ở Hà Tĩnh, ông Hoàng Hoa Thám ở Bắc Giang, tiếp đến những cuộc khởi nghĩa ở Bắc Sơn, Đô Lương, Nam Kỳ vô cùng oanh liệt, biết bao đầu rơi để báo thù nước, dốc biết bao tâm huyết để rửa thù nhà.
Những hành động nghĩa cử cứu nước từ trước đến sau đều do phụ lão đương thời gây dựng lên, vun đắp nên, nhuần tưới lên.
Hiện nay sau ách tàn khốc của bọn Pháp ta lại chịu thêm một tầng bạo ngược của Nhật Bản. Chúng giết hại nhân dân, chiếm cứ ruộng đất, tịch thu ngũ cốc.
Than ôi! Tổ quốc chìm đắm, đồng bào lầm than, bốn bề mờ mịt, vuốt ngực tự hỏi: Phụ lão có lòng nhiệt thành chăng? Có lòng ái quốc chăng?
Dẫu rằng tóc bạc mắt hoa, tay run chân mỏi, nhưng một lời nói của phụ lão có ảnh hưởng đến hưng bang, một hành động của phụ lão có ảnh hưởng đến việc giết giặc. Rút guốc mộc để ném vào đầu bọn bạo ngược, giơ gậy trúc để đánh vào chân bọn hung ác. Đối với gia đình, tổ quốc, phụ lão có trọng trách là bậc tôn trưởng, đối với làng xóm bà con, phụ lão có sự tín nhiệm lớn lao. Phụ lão hô, nhân dân ứng. Phụ lão làm, nhân dân theo. Hô điều nên hô, làm việc nên làm, người có của xuất của, người có sức dốc sức, góp gió thành bão, tụ hơi thành mây. Đồng bào cả nước ta đang ngẩng cao đầu mà trông chờ các bậc phụ lão.
(Theo "Giáo trình chữ Hán", GS. Lê Văn Quán, NXB ĐH&THCN, Hà Nội, 1978)
Chú thích:
1) Thương Sơn tứ hạo (Bốn vị tóc bạc): chỉ bốn cụ già cuối đời Tần, Trung Quốc, tránh loạn ẩn ở Thương Sơn. Cả bốn vị đều trên 80 tuổi, tóc và lông mày đều bạc trắng. Hán Cao Tổ lên ngôi vua, muốn mời ra giúp việc, bốn người đều từ chối. Sau Cao Tổ muốn phế bỏ thái tử Doanh, lập Triệu vương Như ý. Lã Hậu nghe lời Trương Lương cho người đến cầu xin bốn cụ giúp. Bốn cụ theo thái tử vào nói với vua. Sau đó, vua bảo: "(Thái tử được bốn cụ giúp) thật như mọc lông cánh". Bèn thôi chuyện truất phế.
2) Trúc Lâm thất hiền (Bẩy người hiền Rừng Trúc): đầu đời Tấn (265 - 420), bẩy người trong đó có Nguyễn Tịch, Kê Khang, Lưu Linh... kết bạn, thường hội họp ở rừng trúc, vui chơi thoả thích, người đương thời gọi là "Trúc Lâm thất hiền".
NTV
---
075
---
009
Trung tình vô hạn bằng thuỳ tố,
Minh nguyệt thanh phong dã bất tri.