Chủ đề: Thơ Bùi Minh Trí - Trang 74

Bùi-Minh-Trí đã viết:

Chùm ảnh thơ kỷ niệm 45 năm ngày cưới  

HÒ KÉO PHÁO ĐIỆN BIÊN

Vẳng nghe tiếng "dô ta"
Nối nhịp qua đèo dốc
Kéo pháo vào, kéo ra
Rung rừng xa Tây Bắc



Vào chỉ huy chiến dịch
Nhớ lời Bác dặn dò
Chuyển đánh nhanh thành chắc
Đại tướng sáng tâm cơ

Cheo leo bờ vực thẳm
Hun hút dốc đèo cao
Sức người căng dây chão
Mồ hôi quyện máu đào

Dây đứt... như giông bão
Voi lao xuống ầm ầm
Lấy thân chèn bánh pháo(1)
Chuyện thần kỳ Việt Nam!

Từ tầm cao sương khói
Ngạo nghễ pháo vươn nòng
Bọn giặc trong chảo lửa
Thấy đất trời chuyển rung

Hiệp đồng cùng bộ binh
Đường hào xiết cổ giặc
Lá cờ đỏ phất lên
Pháo ta gầm sấm sét

Mồ chôn thực dân Pháp
Điện Biên Phủ lẫy lừng
Có vai đồng chân sắt
Pháo binh ta anh hùng!
____________
(1) Anh hùng liệt sĩ Phùng văn Khầu

               Ngày 19/6/2013
               Bùi Minh Trí

DÁNG HÌNH PHI-ĐEN



Vượt biển xa đến thăm trường(1)
Mắt hiền, trán rộng pha sương mái đầu
Tình người bốn biển năm châu
Kẻ thù khiếp sợ chòm râu anh hùng

Môn-ca-đa (2) đất chuyển rung
Giáp công ba mũi đã cùng tiến công
Tài kiêm trí dũng Tây-Đông
Hồn Hô-xê quyện tác phong Bác Hồ

Tầu Gran-ma vượt bến bờ
Mái chèo lướt sóng ngọn cờ tiên phong
Cu-ba anh dũng vô song
Với Việt Nam trọn tấm lòng anh em

Khi bão tố , lúc sóng êm
Sẵn sàng hiến cả máu tim của mình
Đón Người bằng cả nghĩa tình
Bách Khoa sáng mãi dáng hình Phi-đen
______________
(1)Chủ tịch Phi-đen Cát-tơ-rô thăm trường ĐHBK Hà Nội
(2) Phong trào CM do Phi-đen đứng đầu đã tổ chức cuộc tấn công Pháo đài Môn-ca-đa, nằm ở tỉnh O-ri-ên-tê miền đông của đất nước, cách Thủ đô La Ha-ba-na hơn 1 nghìn km, Môn-ca-đa là bản doanh lớn thứ hai trên phạm vi cả nước, được chiếm giữ bởi hơn 2 nghìn binh lính quân đội của chính quyền Ba-ti-xta.

NHỚ MỘT TIẾNG GÀ
(viết về một Cựu chiến binh, học viên Cao học)

Mỗi chiều tắt nắng phía rừng xanh
Bụi phủ không gian nặng trĩu cành
Sắc áo còn vương mùi  khói đạn
Chiến binh gối đất ngủ mong manh…



Xông pha giữa lửa bom cày xới
Cái chết bao phen gõ cửa thăm
Gió thổi hiu hiu  hồn chấp chới
Lặng nghe chim hót chốn xa xăm

Khắc dấu thân cây đếm mỗi ngày
Mỗi ngày dâng hiến tuổi hăng say
Đêm tàn bỗng rộn vang gà gáy
Giựt tóc, sờ tim..Vẫn sống đây

Một sớm cấp trên trao quyết định
Về trường tiếp khóa học năm nào
Niềm mơ ước tựa như hồi tỉnh
Còn bận lòng - bạn nơi chiến hào

Chính ủy mắt hiền trao khích lệ
Vì tương lai đất nước hồi sinh
Đường khoa học gập ghềnh gian khó
Trận đia này cần thử sức mình

Trải mấy chục năm quê đổi mới
Đời riêng niềm hạnh phúc con con
Lòng man mác nhớ về đồng đội
Cứ nhói trong tim nỗi mất còn...

                Ngày 21/6/2013
                 Bùi Minh Trí

TỔ QUỐC QUYẾT SINH



Đèn thành bỗng phụt tắt
Lửa đạn sáng trời đêm
Vinh dự pháo đài Láng
Gầm vang lệnh mở màn

Giằng co và quyết liệt
Bắc Bộ phủ súng rền
Đánh bom Lê Gia Định
Anh hùng chính trị viên

Trận địa sở Bưu điện
Oanh liệt chống thực dân
Giáp lá cà huyết chiến
Lẫm liệt chợ Đồng Xuân

Chốt thép Liên Khu Một
Dài ngày địch giam chân
Lễ tuyên dương quyết tử
Sáng chính khí Trung đoàn

Sáu bảy năm lịch sử(1)
Còn nóng hổi tinh thần
Cả nước cùng ra trận
Hà Nội sáng công huân.
_________
(1) 1946-2013

          Ngày 21/6/2013
           Bùi Minh Trí

Mybon đã viết:

Chữ Đức, chữ Nhân sáng cõi lòng
Ước gì thành một nhánh dòng sông
Quanh năm tưới mát cho cây phúc
Rạng rỡ cháu con trọn chữ đồng.

                         Ngày 22/6/2013
                           My Ngọc[/quote]

Bùi Minh Trí chúc mừng Mybon vào Hội thơ:

  TÔ NÉT SÁNG



Mở trang thơ mới bút khai hoa
Mừng đón Mybon đến Hội thơ
Chữ Đức,chữ Nhân tô nét sáng
Cái duyên đắm thắm mãi không mờ.

              Ngày 22/6/2013
                Bùi Minh Trí

         DẤU THÀNH XƯA



Tôi đi trên đường Đại La
dấu thành xưa
Bồi hồi nhớ
ánh vàng trang sử
Tầm nhìn xa, rạng rỡ minh quân
lưng Người dựa Tản Viên
trỏ đất thiêng đánh thức
Cháy bỏng lòng yêu nước trong tim

Vẫy vùng yên ngựa thanh gươm
Sông núi Lạc Hồng làm điểm tựa
Tiếng như sấm ran, gạt  màn mây phủ
Vung bút thần thảo chiếu dời đô
Rồng bay, sóng nổi, chèo khua
Người hào sảng : Thăng Long tên gọi
Khát vọng chấn hưng bờ cõi
Xây móng nền độc lập hôm nay

Người đứng đây
uy nghiêm hồn nước
Sông Như Nguyệt lòng dân luỹ thép
Đem đại nghĩa, chí nhân vượt can qua
Bao thời oanh liệt ngàn xa
Tiếp thời đạn bom, một trời rực lửa
Tô thắm ngàn năm hào khí Thăng Long



Và trên cao Người chắc thỏa lòng
khi muôn lá cờ bay lộng gió
Trống hội nhạc mừng đại lễ
Hoa thắm, rượu nồng
Trời sao vằng vặc tri ân.

            Ngày 22/6/2013
             Bùi Minh Trí

THĂM ĐỀN THỜ NGUYỄN TRÃI



Đền Người đó giữa khí thiêng sông núi
Tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ tụ chầu
Tựa lưng vào Ngũ Nhạc phía sau
Lục Đầu Giang sóng dạt dào trước mặt

Trên nền cao ông ngoại thiền trầm mặc
Dáng Tư đồ tài trị quốc, an dân
Lời cha dặn khi chia tay ải Bắc
Mong một ngày con giành lại giang sơn

Cốt yên dân, lấy nghĩa nhân làm gốc
Trí dũng vun thành kho của lâu bền
Mười năm ròng trải nằm gai nếm mật
Cứu nước non ra khỏi lửa hung tàn

Về Côn Sơn canh cánh lo xã tắc
Tìm đường đi trong từng thế cờ tiên
Bao lo toan sau chiến công hiển hách
Hồn vĩ nhân chẳng được chút thư nhàn

Nỗi oan khiên cả đất trời u uất
Lòng dân thương bậc khai quốc công thần
Ánh sao Khuê mãi muôn đời lấp lánh
Nén hương thơm kính cẩn nhớ danh nhân.

                          Ngày 23/6/2013
                           Bùi Minh Trí

  NƠI TẦM CAO

(Bài thơ đã được đăng trên báo Người Hà Nội, viết về GS Ngô Bảo Châu (*), người được nhận giải Quốc tế Fields về Toán học)



Sông Nhuệ giải lụa hiền hòa
Dâu xanh đôi bờ biển lúa
Tim hồng dòng máu quê cha
Hồn xanh Tràng An quê  mẹ

Ngọn lửa lung linh mắt trẻ
Giao hoà Toán với nàng Thơ
Chắp đôi cánh vào mơ ước
Dời non lấp biển ai ngờ

Quê người bay hoa tuyết trắng
Giấc mơ thoáng hàng me xanh
Đi học leng keng tàu điện
Dân ca tuổi thơ bồng bềnh



Anh yêu khúc Pô -lô- ne
Chất thơ hào hoa Quang Dũng
Tươi thắm  vùng Pa-le-dô(1)
Thả hồn sau mùa khó nhọc

Bổ đề cuộc chiến cô đơn
Quả lành hái trên hoang mạc(2)
Nét đẹp tinh hoa ngàn năm
Đỉnh cao lâu đài khoa học...

___________________
(1) Ngoại ô Paris, nơi Ngô Bảo Châu
sống cùng vợ và 3 con gái
(2) Giới Toán học coi Bổ đề rất khó nên bỏ trống
không ai tham gia  vào

Ngày 23/6/2013
Bùi Minh Trí
_____________
(*)Ngô Bảo Châu sinh ngày 28 tháng 6 năm 1972 tại Hà Nội. Thời niên thiếu, anh là học sinh Trường Thực nghiệm Giảng Võ, Trường THCS Trưng Vương, và sau đó học tại khối chuyên toán Trường Trung học phổ thông chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Tổng hợp Hà Nội cũ, nay là Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Anh đã hai lần đoạt huy chương vàng Olympic Toán học Quốc tế tại Australia năm 1988 và Cộng hòa Liên bang Đức năm 1989,và cũng là người Việt Nam đầu tiên giành 2 huy chương vàng Olympic Toán học Quốc tế.
Là sinh viên Trường Đại học Paris VI (Université Pierre et Marie Curie) và Trường Sư phạm Paris (École normale supérieure Paris, ENS Paris) từ năm 1992 đến năm 1994, rồi sau đó là sinh viên cao học và nghiên cứu sinh của Trường Đại học Paris XI (Université Paris-Sud 11) dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Gérard Laumon, Ngô Bảo Châu bảo vệ Luận án tiến sĩ năm 1997, trở thành nghiên cứu viên của Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) từ năm 1998, lấy bằng Habilitation à Diriger les Recherches (HDR) năm 2003 và sau đó được bổ nhiệm làm giáo sư toán học tại Trường Đại học Paris XI năm 2004. Cũng trong năm này, anh được trao tặng giải Nghiên cứu Clay của Viện Toán học Clay cùng với Giáo sư Gérard Laumon vì đã chứng minh được Bổ đề cơ bản cho các nhóm Unita. Năm 2005, khi được 33 tuổi, Ngô Bảo Châu được nhà nước Việt Nam phong đặc cách hàm giáo sư và trở thành vị giáo sư trẻ nhất của Việt Nam tính đến thời điểm đó.
Năm 2007, anh đồng thời làm việc tại Trường Đại học Paris XI, Orsay, Pháp và Viện nghiên cứu cao cấp Princeton, New Jersey, Hoa Kỳ . Trong năm 2008, anh công bố chứng minh Bổ đề cơ bản cho các đại số Lie hay còn gọi là Bổ đề cơ bản Langlands. Cuối năm 2009, công trình này đã được tạp chí Time bình chọn là 1 trong 10 phát minh khoa học tiêu biểu của năm 2009.
Với các công trình khoa học của mình, Giáo sư Ngô Bảo Châu được mời đọc báo cáo trong phiên họp toàn thể của Hội nghị toán học thế giới 2010 tổ chức ở Ấn Độ vào ngày 19 tháng 8 năm 2010.Tại lễ khai mạc, giáo sư đã được tặng thưởng Huy chương Fields.Kể từ ngày 1 tháng 9 năm 2010, Ngô Bảo Châu là giáo sư tại Khoa Toán Trường Đại học Chicago .
Ngày 9/3/2011, phó thủ tướng chính phủ và bộ Giáo dục đã công bố Quyết định thành lập Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (Vietnam Institute for Advanced Study in Mathematics) và quyết định bổ nhiệm Ngô Bảo Châu làm giám đốc khoa học của Viện.
Tháng 4 năm 2011, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy quyết định trao tặng Ngô Bảo Châu Huân chương Bắc đẩu Bội tinh của nhà nước Pháp và Ngô Bảo Châu đã chính thức sang Pháp nhận giải này vào ngày 27 tháng 1 năm 2012 tại điện Élysée. Một tháng sau, Ngô Bảo Châu cùng với năm người khác đã được đại học Chicago trao tặng danh hiệu giáo sư xuất sắc (distinguished service professorships).
ĐÔI ĐIỀU VỀ BỔ ĐỀ CƠ BẢN
Năm 1967 Langlands đề xuất mối liên hệ mật thiết giữa đại số và giải tích (bộ phận của lý thuyết số), hoặc cụ thể hơn là sự tương ứng giữa một lớp nhóm (nhóm Lie semi-simple) và hình thức tự cấu (một khái niệm liên quan đến đồng cấu). Đấy là chương trình Langlands, một lý thuyết thống nhất lớn của toán học.
Đối với ông, tất cả lĩnh vực của toán học đều liên quan và liên kết với nhau, việc khó khăn là tìm những mắt xích liên kết đó. Sau nhiều năm miệt mài, Langlands đã thu lượm được một số kết quả và ông cũng đưa ra một vài giả thuyết. “Mặc dù những giả thuyết đó mỏng manh và táo bạo, thậm chí liều lĩnh, nhưng Langlands ước vọng một khi từng giả thuyết được chứng minh thì dần dần xuất hiện một "Nữ hoàng Toán học thống nhất vĩ đại". Điều này rất hấp dẫn bởi vì nếu có một vấn đề gì khó trong lãnh vực này, thì người ta có thể chuyển hoá vấn đề đó sang một vấn đề khác tương ứng ở lĩnh vực khác”.
Nhưng chương trình Langlands cần phải dựa trên “bổ đề cơ bản” (bổ đề là một mệnh đề Toán học mà từ đó người ta có thể có các kết quả quan trọng khác). Và nhiều người giành trí lực chứng minh bổ đề này. Bản thân Langlands và các cộng sự cũng chứng minh được cho một vài trường hợp riêng, nhiều người khác cũng thu được kết quả chứng minh cho nhiều trường hợp riêng khác.
Riêng Ngô Bảo Châu và vị thầy của mình – GS Laumon cũng chứng minh được một trường hợp quan trọng vào năm 2003, nhờ đó hai thầy trò nhận được giải thưởng Clay năm 2004.Và đặc biệt, năm 2008 bản thân Ngô Bảo Châu đã đạt thành công vô cùng quan trọng, chứng minh xong “Bổ đề cơ bản” cho trường hợp tổng quát. Sau đó, cộng đồng toán học thế giới mất đến một năm để xác nhận công trình của Ngô Bảo Châu là hoàn toàn đúng. Kết qủa của Ngô Bảo Châu đã góp phần quan trọng kéo 2 ngành lớn của Toán lại gần nhau.
Với thành công lớn lao mà giới toán học bó tay trong 30 năm ròng này, Tạp chí Time đã chọn công trình của Ngô Bảo Châu là một trong 10 công trình khoa học quan trọng nhất của năm 2009. Và việc gì phải đến đã đến. GS Ngô Bảo Châu đã được trao phần thưởng cao quý nhất Toán học thế giới - huy hiệu, giải thưởng Fields năm 2010.

GIA ĐÌNH - TẾ BÀO XÃ HỘI
Chào mừng ngày Gia đình Việt Nam (1)



Tế bào nguồn cội muôn loài
Một mầm cây nẩy, một người sinh ra
Tế bào muôn triệu hài hòa
Tạo nên sức sống bao la đất trời

Như trong xã hội loài người
Gia đình-viên gạch lâu đài dựng xây
Hình thành tổ ấm nơi đây
Tinh thần vật chất đủ đầy chung lo

Cái nôi chăm sóc trẻ thơ
Sẻ chia đùm bọc bến bờ yêu thương
Thủy chung hạnh phúc mở đường
Gian lao thử thách coi thường vượt qua

Nước nguồn công nghĩa mẹ cha
Gia đình trường học tạo đà bay lên
Anh hùng lãnh tụ danh nhân  
Hai vai gánh vác việc dân việc đời

Đau lòng những cảnh đơn sai
Gia đình đổ vỡ lạc loài chim non
Cùng nhau góp tấm lòng son
Chảy xuôi nước mắt - mãi còn danh ngôn!

Ngày 25/6/2013
Bùi Minh Trí
________________________
(1)Gia đình là một tế bào của xã hội, là một nhóm xã hội cơ sở kiến tạo nên xã hội rộng lớn. Do đó, sự trường tồn của quốc gia, dân tộc phụ thuộc rất nhiều vào sự tồn tại và phát triển của mỗi gia đình. Gia đình phải là điểm xuất phát và trở về của mọi chính sách xã hội.Ngày gia đình Việt Nam là một ngày lễ tôn vinh mái ấm gia đình Việt Nam, là ngày mọi người trong gia đình quan tâm đến nhau, xã hội quan tâm đến trẻ nhỏ và những người không có bố mẹ, cặp vợ chồng phải hiểu được giá trị mái ấm và cùng nhau vượt qua sóng gió để có một gia đình hạnh phúc. Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam ký ban hành Quyết định 72/2001/QĐ-TTG[1] chọn ngày 28 tháng 6 hàng năm là ngày gia đình Việt Nam. Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 xuất phát từ truyền thống đạo lý từ mấy ngàn năm văn hiến cho đến nay. Tên tuổi các vị anh hùng, các danh nhân, các bậc kỳ tài, các nhà cách mạng lỗi lạc đều xuất phát từ những gia đình có tính chất đặc biệt, tiềm ẩn trong những gia đình đó là sự giáo dục, chăm sóc của những người cha, người mẹ đã tảo tần nuôi con ăn học thành tài để ra giúp dân giúp nước. Nhưng khi tổ ấm gia đình bị đổ vỡ, phá tan thì những con chim non ấy biết tránh vào đâu trong cơn mưa bão. Những đứa trẻ lang thang bơ vơ giữa cuộc đời, không hy vọng, không chỗ dựa, không tình thương, chúng phải nếm trải những lo toan nhọc nhằn của cuộc sống.