Chủ đề: "Người ta tự cổ ai không chết - Lưu lại lòng son trong sử xanh..." Vĩnh biệt các nhà thơ gạo cội của làng thơ Việt Nam

Thời gian gần đây, nghe nhiều tin các nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam ốm nặng và qua đời, dẫu biết vòng sinh - lão - bệnh- tử chẳng chừa một ai, nhưng sao mà ngậm ngùi...

Mới đây nhất, có tin các nhà thơ Chính Hữu, Vũ Cao và Phạm Tiến Duật... vừa rời bỏ bạn đọc yêu thơ cả nước để đi về cõi vĩnh hằng. Tôi xin lập topic này, gửi vào đây vài dòng tưởng nhớ các nhà thơ, cùng các bạn đọc lại những câu thơ đã in sâu vào tâm trí bạn đọc nhiều thế hệ... Để thấy rằng, những gì họ để lại cho cuộc sống này thật là nhiều, thật là ý nghĩa...


NÚI ĐÔI

Vũ Cao

Bảy năm về trước, em mười bảy
Anh mới đôi mươi, trẻ nhất làng
Xuân Dục, Đoài Đông hai cánh lúa
Bữa thì em tới, bữa anh sang

Lối ta đi giữa hai sườn núi
Đôi ngọn nên làng gọi núi Đôi
Em vẫn đùa anh: sao khéo thế
Núi chồng núi vợ đứng song đôi!

Bỗng cuối mùa chiêm quân giặc tới
Ngơ chùa cháy đỏ những thân cau
Mới ngỏ lời thôi, đành lỗi hẹn
Đâu ngờ từ đó bặt tin nhau.

Anh vào bộ đội, lên Đông Bắc
Chiến đấu quên mình năm lại năm
Mấy bận dân công về lại hỏi
Ai người Xuân Dục, núi Đôi chăng ?

Anh nghĩ, quê ta giặc chiếm rồi
Trăm nghìn căm uất bao giờ nguôi
Mỗi tin súng nổ vành đai địch
Sương trắng người đi lại nhớ người.

Đồng đội có nhau thường nhắc nhở
Trung du làng nước vẫn chờ trông
Núi Đôi bốt dựng kề ba xóm
Em vẫn đi về những bến sông ?

Náo nức bao nhiêu ngày trở lại
Lệnh trên ngừng bắn, anh về xuôi
Hành quân qua tắt đường sang huyện
Anh ghé thăm nhà, thăm núi Đôi.

Mới tới đầu ao, tin sét đánh
Giặt giết em rồi, dưới gốc thông
Giữa đêm bộ đội vây đồn Thửa
Em sống trung thành, chết thủy chung!

Anh ngước nhìn lên hai dốc núi
Hàng thông bờ có con đường quen.
Nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói
Núi vẫn đôi mà anh mất em!

Dân chợ Phù Linh ai cũng bảo:
Em còn trẻ lắm, nhất làng trong;
Mấy năm cô ấy làm du kích
Không hiểu vì sao chẳng lấy chồng ?

Từ núi qua thôn, dường nghẽn lối
Xuân Dục, Đoài Đông cỏ ngút đầy
Sân biến thành ao, nhà đổ cháy
Ngổn ngang bờ bụi cánh dơi bay

Cha mẹ đưa nhau về nhận đất
Tóc bạc thương từ mỗi gốc cau
Nứa gianh nửa mái lều che tạm
Sương nắng khuây dần chuyện xót đau.

Anh nghe có tiếng người qua chợ:
Ta gắng: mùa sau lúa sẽ nhiều
Ruộng thấm mồ hôi từng nhát cuốc
Làng ta rồi đẹp biết bao nhiêu!

Nhưng núi còn kia, anh vẫn nhớ.
Oán thù còn đó, anh còn đây
Ở đâu cô gái làng Xuân Dục
Đã chết vì dân giữa đất này!

Ai viết tên em thành liệt sĩ
Bên những hàng bia trắng giữa đồng
Nhớ nhau anh gọi em:đồng chí
Một tấm lòng trong vạn tấm lòng.

Anh đi bộ đội sao trên mũ
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường
Em sẽ là hoa trên đỉnh núi
Bốn mùa thơm mãi cánh hoa thơm.

ĐỒNG CHÍ

Chính Hữu


Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau.
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đên rét chung chăn thành đôi tri kỷ
Đồng chí!

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.

Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.

(2-1948)

Phạm Tiến Duật, nhà thơ - người lính, là người đã thổi hồn thơ cho những điều giản dị và bình thường nhất của cuộc sống. Đọc thơ của ông, lúc nào cũng thấy vui. Sự lạc quan toát ra từ những câu những lời hóm hỉnh, tếu táo đi vào thơ nhẹ như không, bất ngờ đến độ phải bật cười:

"Nghe em hát mà anh buồn cười
Nhịp với phách nghe đều sái cả"
...

"Có lẽ nào anh lại mê em
Một cô gái anh chưa nhìn rõ mặt"
...

"Không có kính không phải vì xe không có kính..."

...


Nhớ lại những câu thơ này, tôi hình dung ra cái miệng dí dủm điệu đà của nhà thơ khi đọc chúng. Hồi phổ thông, lớp chúng tôi khá nhiều lần mời được nhà thơ đến nói chuyện. Trước các buổi nói chuyện cùng chúng tôi, tôi thấy gương mặt ông lúc nào trông cũng mệt mỏi, có vẻ bận rộn, thậm chí hơi lơ đãng nữa, nhưng khi nhập cuộc cùng thơ, ông sôi nổi và duyên dáng vô cùng. Hồi chúng tôi được nhìn thấy nhà thơ bằng xương bằng thịt ấy, thì ông còn trẻ, phong độ. Gần đây, nhìn dáng vẻ gày gò, tiều tuỵ vì ốm bệnh của nhà thơ, tôi không khỏi nao lòng.
Sau này, khi rời quê nhà đi học xa, trong rất nhiều nỗi nhớ về quê hương, về Hà Nội, về mái trường, tôi có mang theo cả hình ảnh sôi nổi của nhà thơ mà mình mến mộ.

Cũng như biết bao bạn đọc yêu thơ, tôi thuộc lòng câu:

"Cây cúc đắng quên lòng mình đang đắng
Trổ hoa vàng dọc suối để ong bay"

Một câu thơ thật là tài hoa, vừa là một triết lý sống, vừa là một hình ảnh đẹp và mãi mãi tươi mới cùng thời gian.

Xin thắp một nén hương vĩnh biệt nhà thơ Phạm Tiến Duật, nhà thơ tài hoa của một thời bom đạn, người đem những nụ cười thơ thới vào nơi khốc liệt chiến trường!

Người đã ra đi nhưng những vần thơ sẽ còn gắn mãi với tâm hồn và ký ức của mỗi người Việt nam.
Chúc ba nhà thơ yên nghỉ nơi vĩnh hằng.

Xin được thinh lặng mặc niệm trong giây phút để tiển đưa các nhà thơ Vũ Cao, Chính Hữu và Phạm Tiến Duật về với tro bụi.
     
         " Núi vẫn đôi mà anh mất em! "...

MỘT ĐOẠN THƯ RIÊNG
Phạm Tiến Duật

Người ta thường ăn dở của chua,
Hay của chát, em lại ăn của ngọt,
Chuyện buồn cười và niềm vui đột ngột
Để lòng anh nôn nao...

Trời thêm xanh và nắng thêm cao,
Rừng bỗng gió và tóc anh gió thổi,
Anh đi xuyên ngày, anh đi xuyên tối,
Xe không mui cây cối đến quây quần.

Anh đi dọc đoàn xe, anh đi dọc đoàn quân,
Anh bắt gặp nụ cười con trai con gái,
Anh chào hỏi và mọi người chào hỏi,
Nóng bỏng trên môi, lửa hắt tự trong lòng.

Những rủi ro không trùng nhưng hạnh phúc đã trùng,
Mỹ rút chạy khi cái thai dần lớn,
Anh đi giữa dòng người cuồn cuộn,
Cuộc đời vui, sức sống cứ dấy lên.

Đất nước của anh, đất nước của em
Đất nước của con, của đồng bào, đồng chí,
Ta khóc cười vì Người, ôi tấm lòng của Mẹ,
Ăn dở của chua, của chát cũng vì ta.

Em không kể gì nỗi vất vả đã qua,
Chỉ niềm vui kia chẳng thể nào giấu nổi,
Anh đi xuyên rừng và tóc anh gió thổi,
Hạnh phúc ở đằng kia, phía trước, rất gần thôi!

"Hạnh phúc ở đằng kia, phía trước, rất gần thôi!"

Cảm ơn nhà thơ Phạm Tiến Duật... Đọc những câu như thế này, thấy cuộc đời thật là tha thiết, thật là đáng sống!

Chúc các nhà thơ về an nghỉ cõi vĩnh hằng. Hôm nay, em nghe cô giáo kể lúc nhà thơ Phạm Tiến Duật lâm chung, hội Nhà văn đem tới tập thơ của ông vừa mới in, ông ôm lấy, đặt sát vào ngực. Dù không xem trên Ti vi nhưng nghe cô giáo kể, em thật cảm động.

Cảm ơn Hoa Xuyên Tuyết đã lập một topic thật ý nghĩa . Xin vĩnh biệt 3 nhà thơ gạo cội của làng thơ Việt Nam . Đêm Sông Hồng xin gởi một bài thơ tưởng nhớ tới nhà thơ Vũ Cao - tác giả bài thơ " núi Đôi " , là một trong những bài thơ Đêm Sông Hồng yêu thích nhất .

NHỚ VŨ CAO

Người đã xa rồi xa “ núi Đôi “
Xa những vần thơ của một thời
Xuân dục , Đoài đông buồn tê tái
Đẫm lệ cành thông mắt sương rơi

Đất chợ Phù ninh một ngày dài
Nhuốm màu tang trắng cuộn heo may
Bóng ai trở lại thăm chốn cũ
Ngắm núi Đôi hồn thơ xưa bay …

Theo hàng bia trắng cuối trời mây
Tìm người em gái mộng vùi đây  
Xuân mãi bên đời trang tình ái
Gửi “ núi Đôi “ thời gian không phai  

Người mãi xa rồi trinh nữ ơi !
Mái đầu bạc trắng - trắng mù khơi
Xa xôi hồn lạc nơi mây gió
Để lại tình đời với “ núi Đôi “ …

........

6 - 12 - 2007
Đêm Sông Hồng

Bài thơ cảm động quá, Đêm sông Hồng ạ.