Chủ đề: Ca trù - Trang 2

DẠI KHÔN

Hát nói:
Vui buồn mấy chốc
Quãng đường dài gai góc đã đi qua
Thấy đục trong soi rõ chính tà
Bao cám dỗ chẳng sa vào lạc thú
Đón gió vờn trăng tuy rổng túi
Dọn vườn chăm cảnh đã yên nơi
Có hay đâu đen trắng đổi dời
Lại bừng tỉnh sục sôi lòng nhiệt huyết
Dẫu được mất người thương kẻ ghét
Một hình hài hai tiếng dại khôn
Lở bồi hạt cát cỏn con.

TỰ SỰ - Thú Nguyệt hoa

Mưỡu:
Hôm qua vú mẹ còn ôm
Mà nay tóc đã sương vương bạc màu
Giấc hoàng lương vội qua mau
Chỉ còn hoa nguyệt trước sau cùng người

Hát nói:
Thế tình biến đổi,
Cuộc đời này sao lắm nỗi long đong
Tám mươi năm theo trái đất quay vòng
Nay dừng lại thả lòng theo mây gió.
Dầu dãi phong ba thời thượng võ
Tiêu dao phong thủy lúc cao niên.
Khi xem hoa, lúc thưởng nguyệt,ván cờ tiên
Chuyện trần thế bỏ quên bên hồ rượu
Thi phú ngâm nga cùng bạn hữu
Cảnh điền viên chẳng thiếu, chẳng giàu sang
Ai người say cuộc truy hoan
Còn ta say ánh trăng vàng cùng hoa.
Nguyệt hoa, hoa nguyệt, thi ca.

LÊN ĐƯỜNG

Mưỡu:
Đã vào quĩ đạo nhân sinh
Thì xin gỡ mối nhân tình cho xong.
Bụi hồng một kiếp long đong
Chỉ mong làm giọt nước trong biển đời.

Hát nói:
Cửa đời đã mở
Cuộc hành trình muôn thuở sẽ về đâu
Với thời gian, sương gió dội trên đầu
Sức trai trẻ nấu nung bầu nhiệt huyết.
“Ví chẳng điền viên vui tuế nguyệt
Thì đem thân thế hẹn tang bồng”.
Dẫu đường đời còn lắm bẫy lắm gai chông
Vai súng nách thơ cứ vẫy vùng hồ hải.
Say non nước nhớ quên màu tình ái
Chén tương phùng hẹn lại buổi xuân sang.
Đàn ai tấu bản “Lên đường”.

Ca trù là bộ môn nghệ thuật tinh thần kết hợp hài hoà giữa thi ca với âm nhạc rất được ưa chuộng ở thế kỷ 15.Được UNESCO công nhận là di sản văn hoá phi vật thể năm 2009 và cần được bảo vệ,phát triển gìn giữ những giá trị thuần phong mỹ tục này cho con cháu thế hệ mai sau.Ở Việt nam ta ca trù hay hát ả đào thịnh hành nhất là miền Bắc,có một số vùng miền Trung cũng thấy xuất hiện nghệ thuật giải trí độc đáo này.Một số tác phẩm ca trù nổi tiếng còn lưu lại tới ngày nay như:Tự tình...(Cao Bá Quát),Ngày tháng thanh nhàn(Nguyễn Công Trứ)...,Hồng hồng tuyết tuyết(Dương Khuê)...,Hương Sơn phong cảnh(Chu Mạnh Trinh)...,Xuân tình...(Tản Đà),Duyên nợ...(Nguyễn Khuyến),Chơi chùa Thầy...(Nguyễn Thượng Hiền),Hát cô đầu...(Trần Tế Xương)...,???(Đào Duy Từ).Gần đây chúng ta có thể thấy ca trù đã được đưa vào phim ảnh,ca nhạc như một sự tôn vinh 1 trong những nét văn hoá truyền thống đặc sắc của cha ông ta để lại(trong phim Mê Thảo thời vang bóng,ca nhạc có Một nét ca trù ngày xuân của nhạc sĩ Nguyễn Cường).Hi vọng trong tương lai ca trù sẽ được hồi sinh mạnh mẽ như vốn ban đầu của thể loại đặc biệt ni.Xin được ngẫu hứng đôi lời:



Mưỡu:

Con tằm khéo nhả sợi tơ
Nhờ khung cửi dệt buộc hờ áo ai
Sợi tình vướng víu ngày dài
Chặt hơn sắt thép chửa sai bao giờ!

Hát nói:

Duyên như mây trôi
Hờ hững bay rồi biết tìm đâu
Phận ở ý trời
Dẫu chẳng muốn người ơi vẫn một đôi
Lời nói đầu môi ai dễ tin
Ánh mắt ban đầu ai đoán trước...
Cơn gió thổi lúc yếu khi mạnh
Vầng trăng vàng còn khuyết những tròn
Aí tình thi thoảng lòng vòng
Người khôn,kẻ dại vào..tròng như chơi
Má hồng suôn sẻ mấy đời
Ông tơ bà nguyệt thảnh thơi...(thì)làm gì!

HỎI MÂY

Mưỡu:
Tình sao mới hợp đã tan
Chưa xanh đã trắng hỡi nàng Vân kia.

Hát nói:
         Giữ màu xanh biếc
Suốt bốn mùa thời tiết mãi đổi thay
Và mây kia cứ tan hợp đêm ngày
Lời người nói cũng bay vào dĩ vãng.
Tranh vân cẩu thiên hà ai bán
Cảnh tang thương trần thế người vay.
Chiều ngàn tây mây trắng đẹp thay
Mà tạo hóa cứ mặc bầy lê thứ.
Hởi mây trắng chín tầng nghe chăng chứ
Nỗi nhân tình xin cứ gởi nàng xem.
Hỏi vì đâu mà đổi trắng thay đen
Gây sấm sét gió mưa bao miền tơi tả.
Xin hãy để dòng đời trôi êm ả
Cuộn theo vòng của quả đất đang quay.
Mây trời chẳng rượu mà say.

TIẾP BƯỚC ANH ĐI

Kính gởi hương hồn anh*

Giang sơn nặng gánh.
Chí tang bồng canh cánh chẳng nao nung
Lắng nghe theo tiếng gọi trầm hùng
Nén nhớ gìn thương ra đi cùng năm tháng.
“Mấy bước tiển đưa vàng đá nặng,
Ba câu gắn bó nước non tình”.
Buổi tao phùng ngửa chén đợi huynh
Mà tên tuổi đã tạc danh bia đá.
Tấm gương sáng em ghi lòng tạc dạ
Nợ nước tình nhà đâu há cứ buồn thương.
Thay anh em lại lên đường.

31-07-2010
Hàn Giang

*Anh ruột Đăng Giãi hy sinh trên tuyến đầu chống Mỹ 1965

CHẲNG HỀ PHAI

Muỡu:
    Câu thơ nạm bạc nạm vàng
Không bằng hai chữ yêu nàng đơn sơ
     Cuộc tình đẹp tựa giấc mơ
Kể từ buổi ấy bây giờ ngàn thương.

Hát nói:

Nhớ thương đau đáu
Bóng trăng mờ còn in dấu buổi chia xa
Tay trong tay đẩm giọt lệ nhòa
Nỗi tan hợp bản tình ca muôn thuở.
Duyên mới bén sao đành để lỡ
Mộng chưa thành đã vội tàn phai.
Nhớ thương cứ nhớ thương hoài
Làn sóng biếc, nụ hoa cười, mái tóc mây dài
thơm hương bưởi   
Cứ nhớ mãi làn da em mát rượi
Môi kề môi lời hứa hẹn thầm thì.
Xa nhau lòng vẫn khắc ghi.

03-09-2010
Hàn Giang

CHÍ TRAI

Mưỡu:

Dầu ai lấy đá thử vàng
Uổng công xe cát dã tràng được chi
Đường đời rộng mở anh di
Gian nan thử sức lo gì hởi anh.

Hát nói:

Tình say non nước
Chén rượu nồng dưa tiển bước chân anh
Vì giang sơn tạm gỡ mối tơ mành
Nơi hồ hải thác ghềnh anh chẳng ngại
“Thân nam tử khác thường thiên hạ
Trải dặm ngàn dầu dãi thế gian”
Ra đi giải oán trả ân
Nợ mặc khách với hồng nhan còn để ngỏ
Chí nguyện chưa thành tình quê chưa vội
Mặc ai người ham lợi cầu vinh
Sao cho tỏ mặt tài danh

THÚ CHƠI CỜ

       Mưỡu:

Cạn bầu rượu đế ngửa nghiêng
Chẳng ham danh lợi chức quyền mà chi
Cuộc cờ quên buổi hàn vi
Câu thơ để lại chút gì mai sau

      Hát nói:

Chớ khinh con tốt
Buổi chiều tà chơi nốt ván cờ tiên
Đã bao năm xa cách bạn hiền
Nay gặp lại chỉ tửu trà e duyên bất cập
Cờ tàn thế bí chơi cao thấp
Rượu nặng chung đầy luận tỉnh say
Diệt được xe cứ tưởng nước cờ hay
Ai ngờ bị tốt vây chiếu tướng.
Một bàn thắng một ly rượu thưởng
Hai bàn thua lạy bác xin hàng
Bạc phơ còn chút thời gian
Câu thơ bài vịnh tửu đàn mua vui
Dở hay cùng ngất ngưởng cười

01-12-2012
Hàn Giang

MỘNG MÂY MƯA

Mưỡu:
  
Ai ơi chớ dẫm ánh vàng
Để ta cản gió cho nàng tắm trăng
   Cởi mây lên hỏi chị Hằng
Bao giờ ta được tắm trăng với nàng.

Hát nói:

Sớm chiều dâu bể
Cuộc tình này há dễ để mau quên
Trải qua bao đèo dốc thác ghềnh
Đâu có phải chỉ đường quanh lối tắt.
Những tưởng đẹp duyên cùng gái sắc
Nào hay bạc phận với trai tài
Mối tơ tình dẫu chẳng vẹn trúc mai
Vẫn cứ giữ chẳng sai lời hẹn ước
Đường hạnh phúc dẫu còn xa phía trước
Giấc mộng vàng chẳng lạc bước dưới thềm trăng.
Trớ trêu thay hỡi chị Hằng.

23-09-2012
Hàn Giang