Gửi Thi Viện,
Thấy trên diễn đàn Thi Viện có giới thiệu sự kiện bình chọn 100 bài thơ hay thế kỷ XX, tôi có gửi thư này cho nhà thơ Trần Nhương, chia sẻ với ý kiến của ông trên trannhuong.com. Luôn tiện, tôi gửi tiếp thư này tới Thi Viện để các bạn tham khảo.
11/3/2007
Gửi bác Trần Nhương,
Tôi đọc trang Web của bác về sự kiện/ sự cố 100 bài thơ hay thế kỷ XX:
http://trannhuong.com/ind...&id=304&Itemid=28 mới biết được một phần câu chuyện bình chọn và xuất bản cuốn sách này. Tôi cũng đã được xem danh sách 100 bài thơ của 100 tác giả đăng trên nhiều báo viết, báo mạng. Mặc dù có bài thơ của tôi trong danh sách được công bố, nhưng tôi vẫn rất không đồng tình một số điểm như sau:
1. Quá ít những bài thơ của các nhà thơ xuất hiện sau 1975. Một phần tư thế kỷ ấy chả lẽ lại có quá ít những nhà thơ xứng đáng được tuyển chọn? Đấy là cái vênh thứ nhất.
2. Quá ít những nhà thơ miền Nam rất nổi tiếng, có đóng góp cho sự cách tân thơ Việt từ sau 1954 đến nay. Tôi nghĩ, cho dù bây giờ họ ở đâu, làm gì, thì những bài thơ có giá trị của họ vẫn còn đó. Nếu thực sự muốn chọn những bài thơ hay của dân tộc Việt thế kỷ XX thì dứt khoát phải căn cứ vào bài thơ mới bảo đảm khách quan. Điểm này rõ ràng là không vô tư với Thơ. Đấy là cái vênh thứ hai.
3. Nhiều nhà thơ bị chọn nhầm bài thơ Hay Nhất của họ. Ví dụ muốn chọn Hữu Loan thì phải chọn Màu Tím Hoa Sim chứ không thể là Đèo Cả. Dấy là cái vênh thứ ba.
4. Một số bài thơ được chọn chất lượng quá tầm thường so với những bài không được chọn của các tác giả khác. Đấy là cái vênh thứ tư.
5. Một số tên tuổi nhà thơ được chọn không thực sự nổi tiếng vì họ không có bài thơ nào thực sự vượt lên để trở thành bài thơ hay. Điều này khiến người ta nghi ngờ Hội đồng thẩm định thiên vị, thiên kiến cá nhân. Đấy là cái vênh thứ năm.
6. Phần lớn những bài thơ được chọn ngả theo xu hướng bình dân hơn là bác học. Có thể hầu hết người tham gia bình chọn chỉ là người đọc thơ nghiệp dư. Vì thế hạn chế sự tiếp nhận thơ cách tân hiện đại. Điều đó khiến cho cách nhìn thơ Việt thế kỷ XX có cảm giác trì trệ, không đúng với diện mạo thực của nó. Đấy là cái vênh thứ sáu…
Tôi nghĩ rằng chúng ta vẫn có thể điều chỉnh được một mặt chuẩn tốt hơn bằng những cuộc bình chọn khác, rông rãi hơn, thận trọng hơn, nghiêm cẩn hơn. Không biết bác Trần có đồng ý với tôi không?
NGUYỄN TRỌNG TẠO