Xuân sầu thi hiệu Ngọc Xuyên tử 春愁詩效玉川子 • Thơ xuân buồn bắt chước Ngọc Xuyên tử

春愁詩效玉川子
Xuân sầu thi hiệu Ngọc Xuyên tử
Thơ xuân buồn bắt chước Ngọc Xuyên tử

春陰苦無賴，
Xuân âm khổ vô lại,
Ngày xuân gây nhiwxu nhất, chẳng biết làm thế nào

巧解窮雕鎪。
Xảo giải cùng điêu sưu.
Nó khéo khoét sâu vào đến cùng

入我方寸間，
Nhập ngã phương thốn gian,
Nó đã xâm nhập lòng ta

釀成一百萬斛傷春愁。
Nhưỡng thành nhất bách vạn hộc thương xuân sầu.
Gây nên muôn vạn hộc nỗi buồn thương xuân

我欲挹此愁，
Ngã dục ấp thử sầu,
Ta muốn múc cạn nỗi buồn này

寸田無地安愁芻。
Thốn điền vô địa an sầu sô.
Trong lòng làm gì có đất cho nỗi buồn ở

沃以一石五斗杜康酒，
Ốc dĩ nhất thạch ngũ đẩu Đỗ Khang tửu,
Tưới vào đó một tạ năm đấu rượu Đỗ Khang

醉心還與愁為謀。
Tuý tâm hoàn dữ sầu vi mưu.
Nhưng khi lòng đã say lại đồng mưu với nỗi buồn

愁腸九轉疾車轂，
Sầu trường cửu chuyển tật xa cốc,
Nỗi buồn trong lòng chín lần chuyển nhanh như trục xe

擾擾萬緒何綢繆。
Nhiễu nhiễu vạn tự hà trù mâu.
Rối ren vạn mối sao mà rậm rịt

愁思儻可織，
Sầu tư thảng khả chức,
Nỗi buồn thảng hoặc có thể dệt

爭奈百結不可紬。
Tranh nại bách kết bất khả trừu.
Khổ nỗi trăm mối không thể vào rút ra

我與愁作惡，
Ngã dữ sầu tác ác,
Ta cùng với nỗi buồn làm bậy

走上千尺高。
Tẩu thượng thiên xích cao.
Chạy lên lầu cao nghìn thước

樓千尺溯雲漢，
Lâu thiên xích, tố vân Hán,
Lầu nghìn thước, lên tận sông Ngân Hà

只見四极愁雲浮。
Chỉ kiến tứ cực sầu vân phù.
Chỉ thấy mây buồn lãng đãng quanh bốn cực

都不見銅盤之日，
Đô bất kiến đồng bàn chi nhật,
Chẳng thấy mặt trời mâm đồng

缺月之鉤。
Khuyết nguyệt chi câu.
Vành trăng khuyết

此心莫與明，
Thử tâm mạc dữ minh,
Lòng này không có gi soi sáng

愁來壓人頭。
Sầu lai áp nhân đầu.
Nỗi buồn lại đè lên đầu

逃刑入冥室，
Đào hình nhập minh thất,
Như trốn hình phạt chạy vào căn nhà tối

關閉一已牢。
Quan bế nhất dĩ lao.
Cài then đóng cửa chắc chắn

周遮四壁間，
Chu già tứ bích gian,
Che cả bốn vách

羅幕密以綢。
La mạc mật dĩ trù.
Màn buông trướng rủ lớp lớp

愁來無際畔，
Sầu lai vô tế bạn,
Nỗi buồn không bờ bến

還能為窮添幽憂。
Hoàn năng vi cùng thiêm u ưu.
Xâm nhập đến cùng lại buồn hơn

我有龍文三尺之長劍，
Ngã hữu long văn tam xích chi trường kiếm,
Nỗi buồn lo ta có kiếm hoa văn hình rồng dài ba thước

真鋼不作繞指柔。
Chân cương bất tác nhiễu chỉ nhu.
Bằng phép rắn không bị nhụt

匣以明月通天虹玉燭銀之寶室，
Hạp dĩ minh nguyệt, thông thiên, hồng ngọc, chúc ngân chi bảo thất,
Đựng kiếm trong bầu trời trăng sáng, trong nhà báu có cầu vồng đuốc bạc

可以陸剸犀象水斷潛伏之蛟虯。
Khả dĩ lục chuyển tê tượng thuỷ đoạn tiềm phục chi giao cầu.
Trên cạn chén được tê giác và voi chém thuồng luồng phục sâu đáy nước

云昔黃帝軒轅氏，
Vân tích Hoàng Đế Hiên viên thị,
Nghe nói xưa hoàng đế Hiên Viên

用斬銅頭銕額橫行天下之蚩尤。
Dụng trảm đồng đầu thiết ngạch hoành hành thiên hạ chi Si Vưu.
Dùng kiếm này chém Si Vưu đầu đồng trán sắt dọc ngang thiên hạ

擬將此劍斬愁斷，
Nghĩ tương thử kiếm trảm sầu đoạn,
Cứ nghĩ ta đem kiếm này chén sầu, sầu không đứt

昏迷不見愁之喉。
Hôn mê bất kiến sầu chi hầu.
Mơ màng không thấy yết hầu của sầu ở nơi nào

若士為我言，
Nhược Sĩ vị ngã ngôn,
Nhược Sĩ nói với ta

子識愁意否？
Tử thức sầu ý phủ?
Ngài có biết ý của sầu không?

愁至不忘，
Sầu chí bất vong,
Nỗi buồn đã đến không thể quên

以愁生有來由。
Dĩ sầu sinh hữu lai do.
Vì nỗi buồn đến có nguyên cớ

閉愁不足計，
Bế sầu bất túc kế,
Đóng sầu lại không nhắc đến

空言學庄周。
Không ngôn học Trang Chu.
Học Trang Chu giữ cho lòng trống trải

日中之景君莫避，
Nhật trung chi ảnh quân mạc tỵ,
Không tránh bóng mình dưới ánh trăng

處陰息景景不留。
Xử âm tức ảnh ảnh bất lưu.
Vào chỗ dâm hết bóng bóng không còn

疾行嫌足音，
Tật hành hiềm túc âm,
Đi nhanh lại ngại tiếng bước chân

不如莫行休。
Bất như mạc hành hưu.
Chi bằng đừng đi nữa

因知萬慮為縈愁之繂，
Nhân tri vạn lự vi oanh sầu chi luật,
Vì biết muôn mối là giây buộc nỗi sầu

忘怀為遣累之舟。
Vong hoài vi khiển luỹ chi chu.
Quên lòng là thuyền chở nỗi buồn đi xa

歸來衲被蓋頭臥，
Quy lai nạp bị cái đầu ngoạ,
Quay về vùi đầu trong chăn vải

從他鼻息鳴齁齁。
Tòng tha tỵ tức minh câu câu.
Chìm vào giấc ngủ ngáy kho kho

取友造物先，
Thủ hữu tạo vật tiên,
Đầu tiên tìm thấy mấy người bạn

汗漫相與游。
Hãn mạn tương dữ du.
Cùng nhau đi chơi khắp nơi

朝躋叫閶闔，
Triêu tê khiếu Xương Hạp,
Sáng lên gõ cửa nhà trời

夕駕栖丹丘。
Tịch giá thê Đan Khâu.
Tối quay xe về Đan Khâu

天公向我笑，
Thiên công hướng ngã tiếu,
Trời cười với ta

金母為我謳。
Kim Mẫu vị ngã âu.
Kim Mẫu hát cho ta nghe

酌我以瓊漿玉液朝陽沆瀣之濃劑，
Chước ngã dĩ quỳnh tương, ngọc dịch triêu dương hàng giới chi nùng tễ,
Rót cho ta ngọc dịch quỳnh hương, ban mai uống khí hứng nửa đêm ở phương bắc

俾我眉壽長千秋。
Tỷ ngã mi thọ trường thiên thu.
Để lông mày thọ của ta dài đến nghìn thu

卻欲強挽愁作伴，
Khước dục cưỡng vãn sầu tác bạn,
Toan gượng kéo nỗi buồn làm bạn

愁忽去我無處蹤跡尋行輈。
Sầu hốt khứ ngã vô xứ tung tích tầm hành châu.
Nỗi buồn bỗng đi đâu, ta không tìm ra dấu vết của càng xe

惟有春華鬥春媚，
Duy hữu xuân hoa đấu xuân mỵ,
Chỉ còn có hoa xuân đua vẻ đẹp với xuân

一一蒨絢開明眸。
Nhất nhất thiến huyến khai minh mâu.
Nơi nơi đều bừng lên sáng sủa

又有平蕪綠野十百千萬頭鈍悶耕田牛，
Hựu hữu bình vu lục dã thập bách thiên vạn đầu độn muộn canh điền ngưu,
Lại thảo nguyên, đồng xanh, hằng trăm, nghìn, vạn con trâu cày ruộng hiền lành

踏破南山特石頭。
Đạp phá Nam sơn đặc thạch đầu.
Dẫm nát đá lạ ở núi Nam Sơn