Tụng ca cho một nhà thơ già Oda al viejo poeta

Ông trao tôi bàn tay
như một cội cây già
chìa ra một nhánh gãy
không
lá, không hoa trái.
Bàn tay
ông
đã từng viết từng se
sợi chỉ và những mối dây
của
phận mệnh,
giờ đây
chằng chịt
những vết hằn
của những ngày, những tháng, những năm.

Khô quắt trên mặt ông
là
văn bản
của thời gian,
chi chít
và ngoằn ngoèo
như thể
những đường nét ấy
và những dấu hiệu ấy
đã được sắp đặt sẵn cho ông
từ lúc sinh ra
và từng chút từng chút
không khí
đã cắt nét cho chúng.

Những đường dài sâu hoắm,
những chương sách đã chạm khắc
lên khuôn mặt tuổi tác của ông,
những dấu hỏi,
những chuyện huyền bí,
những đốm sao,
tất cả những gì bầy nhân ngư đã quên
trong chốn xa xăm
cô tịch của hồn ông,
tất cả những gì đã rơi xuống từ
bầu trời đầy tinh tú,
đều in dấu trên
khuôn mặt ông.

Chưa bao giờ
nhà thơ già nua
nắm bắt được,
bằng cây bút và trang giấy cứng,
dòng sông tràn trề
của cuộc sống
hay vị thần vô danh
vẫn thường ve vãn với thơ ông,
và giờ đây,
trên đôi má ông,
trọn vẹn
niềm bí mật ấy
lạnh lùng
phác hoạ
phép toán đại số
cho những khai thị của nó,
và những sự vật
nhỏ nhặt,
thường hằng
mà ông đã khinh rẻ
giờ đây in lên
vầng trán ông
những trang
uyên áo nhất của chúng,
và
thậm chí
trên
chiếc mũi của ông
gầy
như cái mỏ
của con chim cốc lang thang,
những chuyến du hành và những cơn sóng
đã để lại
nét chữ
màu biển thẳm.

Chỉ còn
hai viên đá cuội
lãnh đạm,
hai viên mã não
của đại dương
trong
cuộc giao tranh ấy,
là
đôi mắt ông,
và chỉ qua chúng
tôi mới thấy đốm lửa
đã tàn,
một bông hồng
trong đôi bàn tay
thi sĩ.

Giờ đây
bộ vét của ông
đã quá rộng,
tưởng như ông đang sống
trong một
ngôi nhà
hoang,
và tất cả
những chiếc xương
trong thân thể ông hiện lên
dưới lớp da,
xương,
ông chỉ còn là
xương,
xương tỉnh thức
và thông tuệ,
một cái cây
bé nhỏ, cuối cùng, bằng xương,
là nhà thơ
bị dập tắt
bởi thư pháp
của mưa,
bởi những dòng suối
vô tận
của thời gian.

Ở đó tôi rời ông,
và ông bước vội về cõi chết
như thể
cái chết đang đứng đợi,
gần như trần truồng,
trong một công viên tối ám,
và tay nắm tay
họ sẽ
đi về
một buồng ngủ đang rã mục
nơi họ sẽ ngủ
như
tất cả
chúng ta
sẽ ngủ:
với
một bông hồng
khô
trong
một
bàn tay
và bàn tay ấy
cũng sẽ tan biến vào cát bụi.

Oda al viejo poeta

Me dio la mano
como si un árbol viejo
alargara un gancho
sin
hojas y sin frutos.
Su
mano
que escribió
desenlazando
los hilos y las hebras
del
destino
ahora estaba
minuciosamente
rayada
por los días, los meses y los años.
Seca en su rostro
era
la escritura
del tiempo,
diminuta
y errante
como
si allí estuvieran
dispuestos
las líneas y los signos
desde su nacimiento
y poco a poco
el aire
los hubiera erigido.

Largas líneas profundas,
capítulos cortados
por la edad en su cara,
signos interrogantes,
fábulas misteriosas,
asteriscos,
todo lo que olvidaron las sirenas
en la extendida
soledad de su alma,
lo que cayó del
estrellado cielo,
allí estaba en su rostro
dibujado.
Nunca el antiguo
bardo
recogió
con pluma y papel duro
el río derramado
de la vida
o el dios desconocido
que cortejó su verso,
y ahora,
en sus mejillas,
todo
el misterio
diseñó
con frío
el álgebra
de sus revelaciones
y las pequeñas,
invariables
cosas
menospreciadas
dejaron
en su frente
profundísimas
páginas
y
hasta
en su
nariz
delgada,
como pico
de cormorán errante,
los viajes y las olas
depositaron
su letra ultramarina.
Sólo
dos piedrecitas
intratables,
dos ágatas
marinas
en aquel
combate,
eran
sus ojos
y sólo a través de ellos
vi la apagada hoguera,
una rosa
en las manos
del poeta.

Ahora
el traje
le quedaba grande
como si ya viviera
en una
casa
vacía,
y los huesos
de todo
su cuerpo se acercaban
a la piel
levantándola
y era
de hueso,
de hueso que advertía
y enseñaba,
un pequeño
árbol, al fin, de hueso,
era el poeta
apagado
por la caligrafía
de la lluvia,
por los inagotables
manantiales del tiempo.

Allí le dejé andando
presuroso a su muerte
como
si lo esperara
también casi desnuda
en un parque sombrío
y de la mano
fueran
hasta
un desmantelado dormitorio,
y en él durmieran
como dormiremos
todos
los hombres:
con
una rosa
seca
en
una
mano
que también cae
convertida en polvo.