Nguyễn Quang Diêu (1880-1936) tự Tử Ngọc, hiệu Cảnh Sơn (hay Nam Sơn), là nhà thơ và là chí sĩ thời cận đại trong lịch sử Việt Nam. Ông sinh tại làng Tân Thuận, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Tân Thuận Tây, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) trong một gia đình có truyền thống Nho học. Thân sinh là ông Nguyễn Quang Huy và bà Nguyễn Thị Huệ. Năm 6 tuổi, ông học chữ Hán, 10 tuổi học chữ Quốc ngữ. Năm 15 tuổi, ông lại học chữ Hán với cụ Tú Tịnh, sau đó đến Phú Thuận (Châu Đốc, nay thuộc huyện Hồng Ngự, Đồng Tháp) tiếp tục học với Tú tài Trần Hữu Thường. Và chính ông thầy này đã làm cho Nguyễn Quang Diêu sớm thấy được cái nhục mất nước.
Năm 1907, Nguyễn Quang Diêu tham gia phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, và thường liên lạc với nhiều người yêu nước khác như Nguyễn Thần Hiến, Trần Chánh Chiếu, Nguyễn An Khương, Đặng Thúc Liêng, Dương Bá Trạc, Võ Hoành, Nguyễn Phương Sơn, Bùi Chí Nhuận,... Tháng 9-1908, Nhật Bản thi hành Hiệp ước Pháp-Nhật, trục xuất du học sinh ra khỏi đất Nhật Bản. Tháng 2-1909, phong trào Đông Du tan rã, ông bị thực dân Pháp bắt giam ông một thời gian rồi bị an trí.
Tháng 5 năm 1913, ông cầm đầu một phái đoàn gồm hơn mười người trong đó có Nguyễn Thần Hiến, Đinh Hữu Thuật... qua Hồng Kông hoạt động với Phan Bội Châu. Nhưng vừa đến nơi thì tất cả đều bị thực dân Pháp bắt giải về giam ở Hoả Lò (Hà Nội), rồi đày sang đảo Guyane (Nam Mỹ). Năm 1917, ông vượt ngục trốn sang đảo Trinidad (thuộc địa Anh) giả dạng làm người Trung Quốc. Năm 1920, Nguyễn Quang Diêu sang Washington, D.C. (Hoa Kỳ) rồi về lại Hồng Kông tìm cách bắt liên lạc với các nhà cách mạng Việt Nam ở hải ngoại. Cuối năm 1926, ông bí mật về hoạt động trong nước. Sau một thời gian ở Sài Gòn, ông tới Sa Đéc (nay là Đồng Tháp) vào đầu năm 1927. Được sự hỗ giúp đỡ của Võ Hoành, ông đổi tên là Trần Văn Vẹn, rồi đi tuyên truyền tinh thần yêu nước và gầy dựng cơ sở cách mạng tại các vùng Hồng Ngự, Cao Lãnh và Tân Châu...
Năm 1930, được một số hương chức làng Vĩnh Hoà (Tân Châu) giúp đỡ, ông đến đó mở trường dạy học và làm nghề hốt thuốc. Ngày 15 tháng 5 năm Canh Tý (1936), Nguyễn Quang Diêu qua đời vì bệnh thương hàn, lúc 56 tuổi, được an táng tại làng Vĩnh Hoà (Tân Châu). Năm 1989, ông được cải táng về quê nhà nay là xã Tân Thuận Tây, thành phố Cao Lãnh.
Nguyễn Quang Diêu (1880-1936) tự Tử Ngọc, hiệu Cảnh Sơn (hay Nam Sơn), là nhà thơ và là chí sĩ thời cận đại trong lịch sử Việt Nam. Ông sinh tại làng Tân Thuận, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là xã Tân Thuận Tây, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) trong một gia đình có truyền thống Nho học. Thân sinh là ông Nguyễn Quang Huy và bà Nguyễn Thị Huệ. Năm 6 tuổi, ông học chữ Hán, 10 tuổi học chữ Quốc ngữ. Năm 15 tuổi, ông lại học chữ Hán với cụ Tú Tịnh, sau đó đến Phú Thuận (Châu Đốc, nay thuộc huyện Hồng Ngự, Đồng Tháp) tiếp tục học với Tú tài Trần Hữu Thường. Và chính ông thầy này đã làm cho Nguyễn Quang Diêu sớm thấy được cái nhục mất nước.
Năm 1907, Nguyễn Quang Diêu tham gia phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, và thường liên lạc với nhiều người yêu nước khác như Nguyễn Thần Hiến, Trần…
Đăng nhập bằng Facebook