Xa giá xuất ngoại

Vua tôi hoảng hốt vội vàng,
Hỗ phù Thánh giá một đoàn kíp ra.
Tới nơi cửa hữu xem qua,
Hai bên lê thứ trẻ già quá đông.
Chen nhau dìu dắt mang bồng,
Chực theo Từ giá thoát vòng nguy nan.
Thấy người trước đón lên đường,
Gửi rằng có Nguyễn văn Tường chực đây.
Phán rằng: "Sự đã dường này,
Ngươi tua ở lại ngõ rày xử phân."
Vâng lời Tường mới lui chân,
Giá ra khỏi cửa, dần dần dõi theo.
Thoát trông rất đỗi nghiêng nghèo,
Gươm huy trước mặt người xiêu bên đường.
Những mong thoát chốn tai ương,
Lần theo chẳng tưởng chạy băng đạp vầy.
Trẻ già la khóc vang rây,
Xa trông mù mịt, khói bay lửa hồng.
Chặt cầu đốt quán tưng bừng,
Là mưu Tôn Thuyết dứt chừng truy binh.
Than thay dân sự tan tành,
Loạn ly mới biết thảm tình nỗi nây.
Kim long vừa mới tới nơi,
Rốn xin dừng lại, đạo nay có lòng.
Song mà ai khửng tin cùng,
Chỉ đường Hồ Hiển thẳng dong giục truyền.
Kíp hầu bốn giá đi liền,
Đến nơi Thiên mỗ đò thuyền vắng tanh.
Đánh thua, Tôn Thuyết hậu hành,
Giục truyền hầu giá lui quanh trở đường.
Trường thi chốn ấy sẵn sàng,
Hầu ngài tới đó tạm an sẽ bàn.
Là vì ý gã dốc toan,
Hầu ra Tân sở liệu phương phục thù.
Các quan những kẻ theo phò,
Sợ oai vâng mệnh dám mô cãi lời.
Xế trưa đi mới tới nơi,
Tôi đòi chạy dõi rã rời tay chân,
Vả thêm đói khát quá chừng,
Lỡ làng hẩm hút cũng dâng tạm dùng.
Cơm thô chút hãy đỡ lòng,
Mới rồi lại thấy dòng dòng hối đi.
Rằng Tây đuổi tới sau kìa,
Nếu mà chậm bước khôn đi khỏi vòng.
Xẩy nghe chi xiết hãi hùng,
Giá sau kiệu trước băng đồng ruổi mau.
Đi tuồng hơn một gìờ lâu,
Tới nơi Văn xá xin hầu vào đây.
Từ đường Thích lý chốn này,
Nghỉ quân đỡ mệt một dây tạm đình.
Giám từ vội vã sắm sanh,
Dâng cần chưa kịp phỉ tình tôi con.
Lại nghe xao xác nói ồn,
Trường thi bị đốt Tây dồn tới nơi.
Phải hầu ngự giá kíp dời,
Một đoàn tôi chúa tếch vời nhặt dong.
Mấy người yếu đuối ấu xung,
Thảy đều lạc hậu khôn mong tiến tiền.
Dắt dìu đói khát ngả nghiêng,
Trông theo kịp giá truân chiên chi nài.
Đến làng vừa đã tối trời,
Giọn nhà Bá hộ để ngài nghỉ ngơi.
Dân mà có dạ hẳn hoi,
Giọn bày cơm nước đãi mời quan quân.
Mờ mờ truyền kíp dời chân,
Đến nơi tự quán vừa chừng buổi trưa.
Nghỉ chân cơm nước một giờ,
Qua nơi huyện Hải, huyện thừa chực nghênh.
Kính dâng mọi sắm lễ sinh,
Lựa phu cắt việc hộ hành thẳng ra.
Mấy nơi làng xóm trải qua,
Tấm lòng cần bộc đều ra dâng thành.