Hồi 01

1. Trăm năm một sợi chỉ hồng,
Buộc người tài sắc vào trong khung trời.
Sự đời thử ngẫm mà chơi,
Tình duyên hai chữ với người hay sao?
5. Từng nghe trăng gió duyên nào,
Bể sâu là nghĩa, non cao là tình.
Người dung hạnh, bậc tài danh,
Nghìn thu để một mối tình làm gương.
Cõi Tô châu, giải Ngô giang,
10. Khí thiêng đúc lại họ Lương một nhà.
Tướng công chữ gọi Ấn Ba,
Sang yêu sớm đã dự toà Bình chương.
Gió thanh hây hẩy gác vàng,
Thảnh thơi chèo Phó, nhẹ nhàng gánh Y.
15. Họ Diêu rạng vẻ môn mi,
Điềm lành sớm ứng lân nhi một chàng.
Huý Phương Châu, tự Diệc Thương,
Phong nghi khác giá, từ chương tót loài.
Gấm hoa tài mạo gồm hai,
20. Đua chân nhảy phượng chen vai cỡi kình.
Gia quan mới dạo nhà huỳnh,
Thú nhà hầu hạ huyên đình bấy lâu.
Song hồ nấn ná thôn dâu,
Thẻ rồng xuân điểm ngày thâu chìm chìm.
25. Lối thơm khi nhẹ gót tìm,
Mùi hoa như nước, tiếng chim ngỡ chào.
Sóng đào mảnh, mảnh hoa đào,
Hoa xuân lóng lánh khác nào mặt xuân.
Hẹn phong lưu để nợ nần,
30. Bạn song âu thẹn vũng tần đôi uyên.
Rộng chân thử dạo khơi miền,
Dẩy dun may được như nguyền biết đâu!
Gửi qua khúm núm dưới lầu,
Xin ra du học Tràng châu quê ngoài.
35. Dạy rằng: “Hồ thỉ chí trai,
“Tìm thầy hỏi bạn chi hoài bỗng dưng.
“Vả từ quê Vị khơi chừng,
“Ngày sinh nhật mợ, sang mừng cũng hay.
“Sẵn nơi trú ngụ đâu tày,
40. “Tiện tra phả hệ bấy nay cho tường.
“Rồi ra luyện tập văn chương,
“Cách nào rạng dấu thư hương mặc lòng!”
Lĩnh lời sắp gánh giục đồng,
Thuyền lan một lá xuôi dòng thênh thênh.

45. Tà tà bóng ngả im doành,
Đầu doi bay lộ cuối ghềnh nổi âu.
Ca chèo gió lọt tiếng đâu,
Nhác trông đã thấy Tràng châu ghé thuyền,
Nhà xuân vừa mở thọ diên,
50. Chén pha giếng cúc, bàn chen non đào.
Lạy bày mừng rỡ xon xao,
Lại truyền công tử họ Diêu rước mừng.
Hàn huyên cùng giải tưng bừng,
Mới hay Diêu cữu chuyển thăng Đô đường.
55. Bóng nghiêng chuốc chén tàng tàng,
Tiệc thôi Diêu mới đưa sang trú phòng.
Anh em kề vế bày lòng,
Góp đem phong nguyệt vào trong phẩm đề.
Khói um mấy đỉnh hương nghê,
60. Chợt nghe tin gọi Diêu về thư trai.
Đồng say, khách lạ, canh dài,
Một trăng, một bóng, một người hoá ba.
Ưa chân theo thú lân la,
Ngậm trăng nửa nóc, phun hoa bốn hè.
65. Tiêm cài, giá chất so le,
Vẽ niêm dấu cổ, thơ đề lối chân.
Cầm giao sẵn dóng dây huân,
Nuôi tươi chậu chậu, cắm xuân cành cành.
Gương treo bóng lộn màu thanh,
70. Trong hiên đã vậy, ngoài sanh mới càng.
Bức lan quanh quất mặt tường,
Màu sen hơn hởn, bóng dương rầu rầu.
Ngòi thơm dợn nước làu làu,
Rặng cây khuất khuất, lưng cầu khom khom.
75. Thuỷ đình ngả bóng om om,
Rút đường khúc kỉnh qua chòm tàng xuân.
Đào thơm điểm điểm ngân trần,
Sào ngư mường tượng cắm gần đâu đây.
Nảy cành oanh động tiếng tiếng say,
80. Mảnh hoa đâu đã tin bay qua tường.
Đường hoa lành lạnh hơi sương,
Dừng chân hầu rắp nhận đường về trai.
Tiếng đâu gió lọt bên tai,
Đem thanh dường vẫn còn ai say cờ.
85. Đè chừng rén bước thẩn thơ,
Iít nhiều hương cụm, nhặt thưa bóng cành.
Mẫu đơn lộ mở con đình,
Xạ đâu đòi trận lọt mành phôi pha.
Vừa cơn mây bợn trăng loà,
90. Mảnh tình gửi nét thu ba đưa vào.
Cuộc tiên đôi ả má đào,
Riêng làn xiêm trắng đem vào mắt xanh.
Gió đông gờn gợn sóng tình,
Dưới trăng lộng lẫy một cành mẫu đơn.
95. Mặn mà chìm cá rơi nhàn,
Nguyệt ghen gương khép, hoa hờn thắm thay.
Thiên nhiên sẵn đúc dầy dầy,
Càng tươi tỉnh nét, càng say sưa tình.
Bụi trần chẳng bợn đỉnh đinh,
100. Dưới tùng trong quít âu đành là đây.
Gió đâu run rủi duyên này,
Cả liều mật sắc vào ngay trước bàn.
Rèm tương động, thét tiếng hoàn,
Vẻ lan vừa chán, gót sen vội dời.
105. Nhác trông chiều mỉm mỉm cười,
Sóng dầm khoé hạnh, chưa rời nét trông.
Môi đào hé mặt phù dung,
Xiêm in bóng tuyết sen lồng ngấn rêu.
Người về khuất kẻ trông theo,
110. Xa mù lần khoá, vắng teo giọt lầu.

Tới phòng nặng quở con hầu:
“Đi đâu mà để người đâu xông càn”,
Vân Hương trình gửi bên màn:
“Loè mây nào ngỡ khách man sấn vời”.
115. Thái cơ nghe nói đỡ lời:
“Tiệc vui ban tối khi chơi ngoại đường,
“Nghe rằng công tử họ Lương,
“Sang hầu, dạy ngụ tây sương mái ngoài.
“Mới rồi hẳn nghỉ chẳng sai,
120. “Hôm tăm tạm ngộ, biết ai đó mà!”
Hay tình, lẳng lặng nghe qua,
Dạy đòi Bích Nguyệt truyền ra trước lầu:
“Băng chừng ấy chẳng ai đâu,
“con cờ còn đấy xem mau đem về”.
125. Vâng lời băng lối đình khuya,
Viện lan trông suốt dãy hoè lâm dâm.
Bóng sân trăng hãy còn cầm,
Nỉ non van lá, âm thầm trách hoa.
Nhở nhơ giáng Nguyệt còn xa,
130. Lét chừng sinh đã dần dà đến ngay:
“Tiên nào ban nãy xuống đây?
“Quyến hồn khôn, vía dạy này đi đâu?
“Nàng Hồng dù chẳng giúp nhau,
“Mái tây chi để bóng lầu xế trăng?”
135. Nghe lời Bích nguyệt vùng vằng:
“Ví đâu ví lạ lùng chăng cho đời!
“Đào trên mây, hạnh trên trời,
“Nghĩ chi cho nát dạ người như tươm!
“Cắt phiền phó hẳn con gươm,
140. “Thôi đừng muộn đắp sầu đơm khó lòng,
Sinh rằng: “Động khoá nguồn phong”
“Dám đâu hỏi bế thăm dòng xôn xao!
“Nghĩ rằng khi trở gót vào,
“Một cười xem ý biết bao xa gần.
145. “Riêng ai tính vẩn toan vần,
“Người tiên khi bợn kiếp trần mà hay”.
Nguyệt rằng: “Mê mẩn xinh thay!
“Cười chăng cười nỗi thày lay dại càn.
“Tác mây đâu bợ gương Hàn,
150. “Trăng hoa phải sự nên bàn mà chơi”.
Vùng vằng miệng nói, chân dời,
Vườn khuya mặc đó, một người đứng trơ!
Ngân tà, trăng nhạt, sao thưa,
Dở dang lẽ ở, thẩn thơ lẽ về.

155. Đỉnh trầm thoang thoảng gió khuya,
Chập chờn cơn tỉnh cơn mê trước đình.
Bỗng dưng vướng lấy tơ tình!
Này đồ vườn Lãng, này tranh non Bồng.
“Người sao ngọc đúc tuyết đông,
160. “Vẻ sao giá chuốt, gương trong, hỡi người!
“Chớ chê dạ khách tơi bời,
“Tượng sành âu cũng rụng rời chân tay!
“Xiêm huyền chưa dễ ai tày,
“Huyền kia đã lịch, bạch này lại thanh.
165. Chợ trời dù hẳn vô tình,
“Làm chi đem giống khuynh thành trêu ai?”
Tình dài dễ ngắn canh dài,
Tiếng điêu điểm trót, hiên cài bóng đông.
Thỉnh an vào trước nhà trong,
170. Phu nhân thấy khác hình dung vỗ về.
Rằng: “Đây quán hẹp chớ nề,
“Để cưu dạ khách lòng quê kẻo thì...
“Mặt sau sẵn thú viên trì,
“Liền song sang đó, dù khi đỡ buồn.
175. “Gọi là thủng thỉnh điền thôn,
“Hồ sơn cũng giúp cầm tôn khi rồi”.
Được lời sinh vội uốn lời:
“Dạo trăng ban tối, lạc vời bước sang.
“Bầu trời riêng chiếm phong quang,
180. “Cảnh nhường quyến khách, khách nhường quên xa.
“Ngại chăng động tiếng đàn bà,
“Thâm nghiêm chi để xông pha người ngoài”.
Dạy rằng: “Họ ấy chẳng ai,
“Đến chơi ngày vía, rồi mai cũng về”.
185. Được lời rón rén tỉ tê:
“Những ai hơi hướng, những bề gần xa?”
Mỉm cười rồi mới dạy qua:
“Đêm xưa chơi đó, họ nhà đôi chi.
“Một người bề gọi là dì,
190. “Thái cơ họ Mã trăng kỳ tròn khuyên.
“Ấy người dủ bức xiêm huyền,
“Với em đây, rắp kết duyên Việt, Hồ.
“Một người bề gọi là cô,
“Con quan Dương tướng, Tham đô tỉnh này.
195. “Giao Tiên đồn khắp châu đây,
“Tuổi chừng đôi tám, xuân nay chưa nhiều.
“Viện thơ, khung dệt, màn thêu,
“Chữ đề thiếp tuyết cầm treo phả đồng.
“Chiều thanh vẻ lịch càng nồng,
200. “thuyền quyên đương mặt, anh hùng nát gan”.
Lặng nghe riêng những bàng hoàng,
Trước bình đứng sững, bên bàn ngồi quên.
Rõ tình lại mở lời khuyên:
“Quyển vàng còn đó là duyên má đào.
205. “Cành hồng hãy gắng bay cao,
“Tự nhiên chỉ dắt, tơ trao lọ là!”

Tạ tình vừa xuống thềm hoa,
Diêu sinh vừa gặp rủ ra thư phòng.
Lưu liên khi lại huỳnh song,
210. Gương nga đã gác non đông nửa vừng.
Bếp tình riêng để bập bừng,
Vườn thơm thoát lại đè chừng lần ra.
Chiếc đình gió lọt sương pha,
Xạ phai trận rước, sen loà dấu in.
215. Tấc gang gác khoá lầu then,
Bồng sơn rằng cách muôn nghìn chẳng sai!
Chập chờn bóng nguyệt trêu ai!
Hoa đâu rụng, lá đâu rơi trước rèm?
Kêu sương tiếng nhạn lay thềm,
220. Mảnh thư đưa đến cung thiềm được không?
“Phụng cầu” dù lựa nên cung,
Ngón cầm biết gảy được lòng hay chăng?
Xe duyên hẳn phải xích thằng,
Thì xin xem sổ dưới trăng kẻo còn.
225. Lại song, sầu bể, sầu non,
Nào hay là khách Đào nguyên đã về.
Mình gieo vào chốn phòng the,
Lũ hoàn tấp nập mở thìa đẩy song.
Trướng bình kẻ cuốn người phong,
230. Kẻ bao gương giá, người xông hương màn.
Người đài nước, kẻ lò than,
Kẻ lồng đệm thuý, người dàn chiếu hoa,
Yên xong ai nấy trình qua:
“Trải xem cảnh trí Diêu gia nhường nào?