Đăng bởi Vanachi vào 14/11/2007 15:27
Tám vạn nghìn tư thứ ngỗng nghề,
Thứ nghề áo mũ thứ nghề nghê!
Mày râu ngắm lại lòng thêm hổ,
Thư kiếm sao đành dạ bỏ bê.
Xanh đỏ khoe tốt mã,
Phong lưu khỉ gió hót đầy sề.
Xin đừng giở thói văn chương nữa,
Bán chó sao ngoài lại thủ dê?
Bài này Nguyễn Công Trứ trả lời và hoạ vần bài Than nghề của Nguyễn Quý Tân. Mỗi câu trong bài đều có một tên loài vật. Mỗi câu trong bài đều có tên ít nhất một loài vật: ngỗng, nghê, hổ, bê, giẻ cùi, mã, khỉ gió, sề, văn chương, chó, dê.
Tương truyền, Nguyễn Quý Tân đỗ tiến sĩ, được bổ làm tri phủ Quốc Oai, nhưng chẳng lấy làm thích thú. Chán cảnh quan trường tù túng, Nghè Tân bèn bày một bữa đánh bạc thật to, sau đó bỏ cả ấn tín, quan tước, rời công đường đi ngao du, thường xuyên rơi vào cảnh túng thiếu. Một lần, thương bạn, Nguyễn Công Trứ xin cho Nghè Tân được bổ đi làm giáo thụ ở Bình Giang. Có lẽ vì nể bạn nên Nghè Tân miễn cưỡng nhận lời, nhưng vẫn tìm cách “gây sự” bằng cách sai con trai đem một bức thư cùng mũ áo, cờ biển tiến sĩ sang dinh cụ Trứ xin cầm lấy chút tiền làm lộ phí. Nguyễn Công Trứ mở thư xem thì thấy đó là một bài thơ Đường luật Than nghề, mỗi câu thơ có tên một con vật. Tổng đốc Trứ đọc xong tuy giận nhưng không nói gì, chỉ sai người lấy tiền, trả lại mũ áo cờ biển cho cậu con trai Nghè Tân mang về, và gửi kèm thêm bài thơ hoạ nguyên vận, mà số từ chỉ thú vật trong đó còn nhiều hơn những 3 con so với trong bài của Nghè Tân.
Bài của Nghè Tân than về việc làm quan nghèo túng, thì bài này Nguyễn Công Trứ khuyên bạn hãy chuyên tâm với nghề áo mũ.
Đăng nhập bằng Facebook