Hồi 16: Thái sư đi nói Nguyệt Nga cho con không được, nên oán mà xin vua đòi đi cống Hồ bên nước Ô Qua

1361. Có người sang cả ngôi cao,
Thái sư chức trọng trong trào sắc phong.
Nghe đồn con gái Kiều công,
Nay mười sáu tuổi tơ hồng chưa vương,
Thái sư dùng lễ vật sang,
Mượn người mai chước kết đàng sui gia.
Kiều công khôn ép Nguyệt Nga,
Lễ nghi đưa lại về nhà Thái sư.
Thái sư chẳng biết rộng suy,
Đem lòng oán hận sớm ghi vào lòng.
1371. Phút đâu giặc mọi làm hung,
Lung lăng nết dữ binh nhung dấy loàn.
Đánh vào tới ải Đồng Quan,
Sở vương phán hỏi lưỡng ban quần thần.
Sao cho vững nước an dân,
Các quan ai biết mưu thần bày ra.
Thái sư nhớ việc cừu nhà,
Vội vàng quỳ xuống tâu qua ngai vàng:
“Thủa xưa giặc mọi dấy loàn,
“Vì ham sắc tốt phá tàn Trung Hoa.
1381. “Muốn cho khỏi giặc Ô Qua,
“Đưa con gái tốt giao hoà thời xong.
Nguyệt Nga là gái Kiều công,
“Tuổi vừa hai tám má hồng đương xinh.
“Nàng đà có sắc khuynh thành,
“Lại thêm rất bậc tài tình hào hoa.
“Đưa nàng về nước Ô Qua,
“Phiên vương ưng dạ ắt là bãi binh,
Sở vương nghe tấu thuận tình,
Châu phê dạy sứ ra dinh Đông thành.
1391. Sắc phong Kiều lão Thái khanh:
“Việc trong nhà nước đã đành cậy ngươi.
“Nguyệt Nga nàng ấy nên người,
“Lựa ngày tháng chín, hai mươi cống Hồ.”
Kiều công vâng lệnh nhà vua,
Lẽ nào mà dám nói phô điều nào.
Nguyệt Nga trong dạ như bào,
Canh chầy chẳng ngủ những thao thức hoài.
Thất tình trâm nọ biếng cài,
Dựa mành bỏ xả tóc dài ngồi lo:
1401. “Chiêu Quân xưa cũng cống Hồ,
“Bởi ngươi Diên Thọ hoạ đồ gây nên.
“Hạnh Ngươn sau cũng khỏi miền,
“Bởi chưng Lư Kỷ cựu hiềm còn ghi.
“Hai nàng chẳng đã phải đi,
“Một là ngay chúa, một vì thảo cha.
“Chiêu Quân nhảy xuống giang hà,
“Thương vua nhà Hớn, vốn đà quyên sinh.
“Hạnh Ngươn nhảy xuống Trì Linh,
“Thương người Lương Ngọc duyên lành phôi pha.
1411. Tới nay phận bạc là ta,
“Nguyện cùng bức tượng trót đà chung thân.
“Tình phu phụ, nghĩa quân thần,
Nghĩa xa cũng trọn, ơn gần cũng nên.
Nghĩa tình nặng cả hai bên,
“Nếu ngay cùng chúa lại quên ơn chồng.
“Sao sao một thác thời xong,
“Lấy mình báo chúa, lấy lòng sự phu.”
Kiều công nương gối đang lo,
Nghe con than thở mấy câu thêm phiền.
1421. Kêu vào ngồi dựa trường tiền,
Lấy lời dạy dỗ cho tuyền thân danh.
“Chẳng hay là việc triều đình,
“Nào cha có muốn ép tình chi con?”
Nàng rằng: “Còn kể chi con,
“Bơ vơ chút phận mất còn quản bao.
“Thương cha tuổi tác đã cao,
“E khi ấm lạnh buổi nào biết đâu.
“Tuổi già bóng xế nhành dâu,
“Sớm xem tối xét ai hầu cho cha?”
1431. Công rằng chẳng xá việc nhà,
“Hãy an dạ trẻ mà qua nước người.
“Hôm nay đã tới mồng mười,
“Khá toan sắm sửa hai mươi tống hành.”
Nàng rằng: “Việc ấy đã đành.
“Còn lo hai chữ ân tình cho xong.
“Con xin sang lạy Lục ông,
“Làm chay bảy bữa trọn cùng Vân Tiên.
“Ngỏ cho nhân nghĩa vẹn tuyền
“Phòng sau xuống chốn huỳnh tuyền gặp nhau.
1441. Kiều công biết nghĩ trước sau,
Dạy đem tiền bạc cấp hầu đưa đi.
Lục ông ra trước một khi,
Nguyệt Nga vào đặt lễ nghi sẵn sàng.
Ngày lành giờ ngọ đăng đàn,
Ăn chay nằm đất cho chàng Vân Tiên.
Mở ra bức tượng treo lên,
Trong nhà cho tới láng giềng đều thương.
Nguyệt Nga cất tiếng khóc than:
“Vân Tiên anh hỡi suối vàng có hay?”
1451. Bảy ngày rồi việc làm chay,
Lại đem tiền bạc tạ rày Lục ông:
“Trông chồng mà chẳng thấy chồng,
“Đã đành một chữ má hồng vô duyên.
“Rày vua gả thiếp về Phiên,
“Quyết lòng xuống chốn cửu tuyền thấy nhau.
“Chẳng chi cũng gọi là dâu,
“Muốn lo việc nước, phải âu việc nhà.
“Một ngày một bước một xa,
“Của nầy để lại cho cha dưỡng già.”
1461. Lạy rồi nước mắt nhỏ sa,
Ngùi ngùi lạy tạ bước ra trở về.
Các quan xe giá bộn bề,
Năm mươi thể nữ hầu kề chân tay.
Hai mươi nay đã đến ngày,
Các quan bảo hộ đưa ngay xuống thuyền.
Nguyệt Nga vội khiến Kim Liên,
Lên mời thân phụ xuống thuyền xem qua.
1471. Nàng rằng: “Non nước cao sâu,
“Từ đây cách khỏi, khôn hầu thấy cha.
“Thân con về nước Ô Qua,
“Đã đành một nỗi làm ma đất người.
“Hai phương nam bắc cách vời,
“Chút xin gởi lại một lời làm khuây.
“Hiu hiu gió thổi ngọn cây,
“Ấy là hồn trẻ về rày thăm cha.”
Kiều công hạt luỵ nhỏ sa,
Các quan ai thấy cũng là tình thương.
1481. Chẳng qua việc ở quân vương,
Cho nên phụ tử hai đường xa xuôi.
Buồm trương, thuyền vội tách vời,
Các quan đưa đón, người người đứng trông.
Mười ngày đã tới ải Đồng,
Mênh mông biển rộng, đùng đùng sóng xao.