Hồi 14: Hớn Minh đem Vân Tiên về chùa

Khỏi rừng ra tới ngã ba,
May đâu gặp một chàng là Hớn Minh.
1121. Lão tiều lật đật bôn trình,
Hớn Minh theo hỏi sự tình một khi.
Vân Tiên nghe tiếng cố tri,
Vội mừng bạn cũ còn nghi nỗi mình.
Minh rằng: “Dám hỏi nhân huynh,
“Cớ sao nên nỗi thân hình thể ni?”
Tiên ràng: “Chẳng xiết nói chi,
“Thân nầy nào có khác gì cây trôi.
“Lênh đênh gió dập sóng dồi,
“Rày đây mai đó khôn rồi gian nan.”
1131. Minh rằng: “Đây khó hỏi han,
“Xin vào chùa sẽ luận bàn cùng nhau.”
Tiều rằng: “Chẳng dám ngồi lâu
“Vào rừng đốn củi bán chầu chợ phiên.”
Hớn Minh quỳ gối lạy liền:
“Ơn ông cứu đặng Vân Tiên bạn lành.
“Nầy hai lượng bạc trong mình,
“Tôi xin báo đáp chút tình cho ông.”
Tiều rằng: “Vốn lão tình không,
“Một mình ngơ ngẩn non tòng hôm mai.
1141. “Tấm lòng chẳng muốn của ai,
“Lánh nơi danh lợi chông gai cực lòng.
“Kìa non, nọ nước thong dong,
“Trăng thanh gió mát bạn cùng hươu nai.
“Công hầu phú quý mặc ai,
“Lộc rừng gánh vác hai vai tháng ngày.”
Vân Tiên nghe biết người ngay,
Hỏi thăm tên họ phòng ngày đền ơn.
Lão tiều trở lại lâm sơn,
Tiên, Minh hai gã đều hoàn am mây.
1151. Tiên rằng: “Đã gặp khoa nầy,
“Cớ sao ngọc hữu ở đây làm gì?”
Minh rằng: “Xưa dốc xuống thi,
“Gặp nơi miếu võ đề đi một lần.
“Anh thề về trước tỉnh thân,
“Tôi thì mang gói sau lần ra kinh.
“Đi vừa tới huyện Loan minh,
“Gặp con quan huyện Đặng sinh là chàng.
“Giàu sang ỷ thế dọc ngang,
“Gặp con gái tốt cường gian không nghì.
1161. “Tôi bèn nổi giận một khi,
“Vật chàng xuống đó bẻ đi một gìn.
“Mình làm nỡ để ai lo,
“Bó tay chịu trói nộp cho huyện đàng.
“Án đấy ra quận Sóc phang,
“Tôi bèn vượt ngục lánh đàng đến đây,
“Vừa may mà gặp chùa này,
“Mai danh ẩn tích bấy chầy náu nương.”
Vân Tiên nghe nói thảm thương,
Lại bày một khúc tai ương phận mình.
1171. Minh nghe Tiên nói động tình,
Hai hàng châu luỵ như bình nước nghiêng.
Tiên rằng: “Thương cội xuân huyên,
“Tuổi cao tác lớn chịu phiền lao đao.
“Trông con như cá trông dào,
“Mình nầy trôi nổi phương nào biết đâu?
“Vầng mây giăng bạc trên đầu,
“Ba năm chưa trọn một câu sinh thành.
“Hữu tam bất hiếu đã đành,
“Tiểu đồng trước đã vì mình thác oan.
1181. “Tưởng thôi như cắt ruột gan,
“Quặn đau chín khúc, chứa chan mấy lần.”
Minh rằng: “Người ở trong trần,
“Có khi phú quý có lần gian nan.
“Thấp cao vàng biết tuổi vàng,
“Gặp khi lửa đỏ máu càng thêm xuê.
“Thôi thôi anh chớ vội về,
“Ở đây nương náu toan bề thuốc thang.
“Bao giờ hết lúc tai nàn,
“Đem nhau ta sẽ lập đàng công danh.
1191. “Cam La sớm gặp cũng xinh,
“Muộn mà Khương Tử cũng vinh một đời.
“Nên hư có số ở trời,
“Bôn chôn sao khỏi đổi dời sao xong.”
Vân Tiên khi ấy an lòng,
Ở nơi am tự bạn cùng Hớn Minh.
Võ công làm việc trớ trinh,
Dứt tình họ Lục, mến tình họ Vương.
Kể từ định chước hại chàng,
Thể Loan hớn hở lòng càng thêm vui.
1121. Ngày này trang điểm phấn dồi,
Phòng khi gặp gỡ đứng ngồi cho xuê.
Xảy đâu Tử Trực vừa về.
Vào nhà họ Võ thăm bề Vân Tiên.
Công rằng: “Chớ hỏi thêm phiền,
“Trước đà lâm bệnh huỳnh tuyền xa chơi.
“Thương chàng phận bạc trong đời,
“Cũng vì Nguyệt lão xe lơi mối hồng.”
Nghe qua Tử Trực chạnh lòng,
Hai hàng nước mắt ròng ròng như mưa.
1211. Than rằng: “Chạnh nhớ linh xưa,
“Nghĩa đà kết nghĩa, tình chưa phỉ tình.
“Trời sao nỡ phụ tài lành,
“Bảng vàng chưa thấy, ngày xanh đã mòn.
“Cùng nhau chưa đặng vuông tròn,
“Người đà sớm thác ta còn làm chi?
“Trong đời mấy bực cố tri,
“Mấy trang đồng đạo, mấy người đồng tâm?”
Công rằng: “Ta cũng thương thầm,
“Tủi duyên con trẻ sắt cầm dở dang.
1221. “Thôi thôi khuyên chớ thở than,
“Đây đà tính đặng một đàng rất hay.
“Tới đây thì ở lại đây,
“Cùng con gái lão sum vầy thất gia.
“Phòng khi hôm sớm vào ra,
“Thấy ngươi Tử Trực cũng là thấy Tiên.”
Trực rằng: “Ngòi viết dĩa nghiên,
“Anh em xưa có thề nguyền cùng nhau.
“Vợ Tiên là Trực chị dâu,
“Chị dâu em bạn dám đâu lỗi nghì.
1231. “Chẳng hay người học sách chi,
“Nói sao những tiếng dị kỳ khó nghe?
“Hay là học thói nước Tề,
“Vợ người Tử Củ đưa về Hoàn Công.
“Hay là học thói Đường cung,
“Vợ người Tiểu Lạc sánh cùng Thế Dân.
“Người nay sao phải nhà Tần,
“Bất Vi gả vợ Dị Nhân lấy lầm.
“Nói sao chẳng biết hổ thầm,
“Người ta há phải là cầm thú sao?”
1241. Võ công hổ thẹn xiết bao,
Ngồi trăn khôn cãi lẽ nào cho qua.
Thể Loan trong cửa bước ra,
Miệng chào: “Thầy Cử tân khoa mới về,
“Thiếp đà chẳng trọn lời thề,
“Lỡ bề sửa trấp, lỡ bề nâng khăn.
“Tiếc thay dạ thỏ nằng nằng,
“Đêm thu chờ đợi bóng trăng bấy chầy.
“Chẳng ưng thề cũng làm khuây,
“Nỡ buông lời nói chẳng về, chẳng kiêng?”
1251. Trực rằng: “Ai Lữ phụng Tiên,
“Phòng loan đem thói Điêu Thuyền trêu ngươi?
“Mồ chồng ngọn cỏ còn tươi,
“Lòng sao mà nỡ buông lời nguyệt hoa?
“Hổ hang vậy cũng người ta,
“So loài cầm thú vậy mà khác chi?
“Vân Tiên anh hỡi cố tri,
“Suối vàng có biết sự ni chăng là?”
Tay lau nước mắt trở ra,
Về nhà sắm sửa tìm qua Đông thành.
1261. Võ Công hổ thẹn trong lòng,
Năm ngày nhuốm bệnh thất tình chết oan.
Thể Loan cùng mụ Quỳnh Trang,
Mẹ con đóng cửa cư tang trong nhà.