Ngô Quyền

Ngàn năm ngoại thuộc Bắc phương,
Mở nền độc lập Tiền vương Ngô Quyền.
Dương Diên Nghệ khởi chiếm miền,
Giao Châu Tiết Độ Sứ liền tám năm (1).
Kiều Công Tiễn kẻ phản thần,
Giết Dương Diên Nghệ bản thân tiếm quyền(2)..
Ngô Quyền dưới trướng Dương Diên,
Đem quân tiêu diệt Tiễn liền, một khi.
Chống quân Nam Hán tức thì,
Hai mươi ngàn lính Hán đi đánh tràn (3)..
Lưu Hoằng Tháo thống lĩnh quân,
Chiến thuyền tiến thẳng Bạch Đằng vào ngay(4)..
Ngô Quyền đóng cọc sông nầy,
Thuỷ triều lên địch vượt ngay vào tròng.
Triều lui quay lại xung phong,
Thuyền Tàu mắc cọc lủng xong lật liền(5).
Lưu Hoằng Tháo tử trận tiền,
Lưu Cung tiếp viện nghe liền thu quân (6)..
Nhà Nam Hán bỏ xâm lăng,
Từ đây Bắc thuộc ngàn năm dứt rồi.
Ngô Quyền xưng tước Vương thôi (7).,
Cổ Loa chọn đóng đô thời khai cơ.
Vạn Xuân quốc hiệu dưới cờ,
Mở nền tự chủ Lê sơ, Lý Trần (8).…

(1) Năm 931, Dương Đình Nghệ (Dương Diên Nghệ) một hào trưởng Ái Châu (thuộc Thanh Hoá ngày nay ra Bắc đánh đuổi quân Nam Hán, đánh bại Lý Tiến và quân cứu viện do Trần Bảo chỉ huy, chiếm giữ bờ cõi nước Việt, xưng là Tiết độ sứ.
(2) Năm 937, hào trưởng đất Phong Châu là Kiều Công Tiễn sát hại Dương Đình Nghệ, trở thành vị Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ cuối cùng trong thời kì Tự chủ.
(3) Công Tiễn bị Ngô Quyền vây, sức yếu bị thua mới cầu cứu nhà Nam Hán.[9] Vua Nam Hán là Lưu Cung cho con là Hoằng Tháo đem 20.000 quân và chiến thuyền sang đánh nước ta.
(4) Chiến thuyền địch tiến vào sông Bạch Đằng cho nhanh vì quân bộ gặp mùa mưa khó di chuyển.
(5) Ngô Quyền cho đóng cọc ở hai bên cửa biển. Khi nước triều lên, đem thuyền nhẹ ra khiêu chiến, giả thua chạy để dụ quân Nam Hán đuổi theo. Hoằng Tháo quả nhiên tiến quân vào. Khi binh thuyền đã vào trong vùng cắm cọc, nước triều rút, cọc nhô lên, Ngô Quyền bèn tiến quân ra đánh,
(6) Vua Nam Hán Lưu Cung tự làm tướng, đóng ở Hải Môn (Hải Dương) để cứu viện.
(7) Ngô Quyền xưng là Ngô Vương, xây dựng nhà nước tự chủ, trở thành vị vua sáng lập ra nhà Ngô, sách Đại Việt Sử ký Toàn thư gọi Ngô Quyền là Tiền Ngô Vương.
(8) Theo Trần Trọng Kim chép trong Việt Nam sử lược:thì:… nhờ có tay Ngô Quyền, nước Nam ta mới cởi được ách Bắc thuộc hơn một nghìn năm, và mở đường cho Đinh, Lê, Lý, Trần về sau này được tự chủ ở cõi Nam vậy”