御制天南洞主題

巨浸汪洋潮百川,
亂山碁布碧連天。
壯心初感咸三股,
信手遙提巽二權。
宸北摳機森虎旅,
海東烽燧熄狼煙。
天南萬古山河在,
正是修文偃武年。

 

Ngự chế Thiên Nam động chủ đề

Cự tẩm uông dương triều bách xuyên,
Loạn sơn kỳ bố bích liên thiên.
Tráng tâm sơ cảm Hàm tam cổ,
Tín thủ dao đề Tốn nhị quyền.
Thần bắc khu cơ sâm hổ lữ,
Hải đông phong toại tức lang yên.
Thiên Nam vạn cổ sơn hà tại,
Chính thị tu văn yển vũ niên.

 

Dịch nghĩa

Nước lớn mênh mông, trăm sông chầu vào,
Núi non, la liệt rải rác như quân cờ, vách đá liền trời.
Có tráng trí, nhưng lúc mới dựng nghiệp vẫn theo người, như quẻ Hàm hào cửu tam (đã định),
Nay một tay mặc sức tung hoành, quyền uy như thần gió.
Phía bắc, bọn giặc giã như hùm beo đã dẹp yên,
Vùng biển phía đông, khói chiến tranh đã tắt.
Muôn thuở trời Nam, non sông bền vững,
Bây giờ chính là lúc giảm việc võ, tu sửa việc văn.


Thiên Nam động chủ tức vua Lê Thánh Tông (tác giả).

Bài thơ này viết bằng chữ Hán trên vách núi Bài Thơ, tỉnh Quảng Ninh. Bài thơ được viết lúc vua 26 tuổi, đã lên ngôi được 8 năm: “Tháng hai, mùa xuân, năm Quang Thuận thứ 9 (1468), ta chỉ huy sáu quân duyệt võ trên sông Bạch Đằng. Hôm ấy gió hoà cảnh đẹp, biển không nổi sóng, ta vượt qua Hoàng Hải, đi tuần An Bang, đóng quân dưới núi Truyền Đăng, bèn mài đá đề một bài thơ”. Bài thơ này lâu ngày đã bị hao mòn, chữ mờ nên có một số dị bản.

Núi Bài Thơ có tên chữ Hán là Truyền Đăng, tên Nôm là Rọi Đèn, do tương truyền xưa lính thú gác trên núi hễ có giặc giã đến thì đốt lửa báo về kinh thành. Nhờ bài thơ này mà núi được là Bài Thơ.

Năm 1729, chúa Trịnh Cương khi đem quân đi tuần qua đây, có thơ hoạ lại bài này và khắc trên một bia đá.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (5 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Trần Nhuận Minh

Nhận nước trăm năm sóng cuộn đầy
Núi bày cờ thế, biếc liền mây
Xưa theo người khác luôn bền chí
Giờ đã tung hoành một chớp tay
Đế chủ điệp trùng quân hổ mạnh
Hải Đông đã tắt khói lang bay
Trời Nam muôn thuở non sông vững
Yển vũ tu văn dựng nước này.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
35.00
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Duy Phi

Triều tự trăm dòng, sóng nhặt khoan,
Đảo liền mây biếc, thế ai dàn?
Thúc dồn ba trống tâm hùng dội,
Đưa lánh nhị quyền, trận sấm ran.
Cung Bắc, chốt then đông hổ mạnh,
Biển Đông đốt lửa, lũ sài tan.
Trời Nam sông núi bền muôn thuở,
Gìn võ, giờ đây lo chính văn.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
35.00
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Quân Sơn

Dám nhập vào dương trăm ngọn xuyên
Núi hoang bày thế vách liền thiên
Tâm hùng xưa mến ba Hàm vị
Tay cậy nay đề hai Tốn quyền
Thần Bắc vun xong đàn cọp dữ
Hải Đông ngăn được bọn sài yên
Trời Nam vạn kiếp còn sông núi
Thấy rõ trùng văn khuyến võ niên

Quân Sơn
13.00
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Ngâm tẩm bao trùm trăm suối dài,
Đảo liền mây biếc, thế ai bày?
Thúc dồn ba trống tâm hùng cảm,
Đưa lánh nhị quyền, trận sấm lay.
Thần bắc chốt then quân hổ mạnh,
Hải Đông tắt rồi khói lang bay.
Trời Nam muôn thuở non sông tại,
Chỉnh võ sửa văn dựng nước này.

Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hà Ngọc Hoàng

Nước lớn mênh mông sông đổ vào
Núi non rải rác thế cờ cao
Chí rèn dựng nghiệp theo người, quẻ
Thả sức tung hoành như Gió Lào
Phía bắc giặc hành đã dẹp loạn
Phía đông vùng lửa khói không sao
Trời nam vạn kiếp non sông vững
Giảm võ, tu văn đáng tự hào

Làm trai chí lớn xưa nay hiếm
Thiếu nữ trong Tranh được mấy người
15.00
Chia sẻ trên FacebookTrả lời