Bản dịch của Vũ Đình Liên

Tặng Victor Hugo

I

Trong ngõ phố quanh co các đô thành cổ kính
Mà tất cả dù ghê tởm cũng hoá say sưa
Để lòng nghe những thói quen nghệp chướng
Tôi rình mò theo dõi những bà lão già nua

Những thân hình tàn tạ ấy xưa đã là thiếu phụ
Eponine, Laïs... nay tiều tuỵ lom khom
Hãy yêu họ vì dưới những manh quần rách tã
Những lần áo mỏng manh vẫn là những tâm hồn

Lết lê trong những cơn bão táp, lạnh lùng, tàn bạo
Khập khiễng, nẩy người, khi những chiếc xe buýt chạy qua
Tay nắm chặt bên mình những di vật xưa quý báu
Một cái túi con thêu hình đố với thêu hoa

Chân thấp chân cao lò cò như những con rối
Mệt mỏi, lết lê như những con thú bị thương
Không muốn múa mà cứ phải nhay hoài, ôi hình tội
Như có con quỷ ác nào giật những dây chuông

Tàn tạ thế nhưng mà sao đôi mắt
Vẫn sắc, vẫn sâu, xoắn như chiếc dùi khoan
Sáng như hố nước trong đêm đen u uất
Đẹp như mắt thơ ngây em gái nhỏ ngỡ ngàng

Bạn có để ý chăng những chiếc quan tài bên lão
Cũng chỉ bé như của những thiếu nhi
Thần chết tinh ranh trong những chiếc quan tài giống nhau kia muốn đến
Một biểu tượng say mê, đặc biệt, dị kỳ

Và mỗi khi thoáng thấy, một bóng ma yếu ớt
Qua đường phố Paris nhộn nhịp như kiến đông người
Tôi mường tượng như bóng người kia lả lướt
Đang lừ lừ đi trở lại một chiếc nôi

Rực cháy phải là tôi đang tìm để giải
Một bài toán hình và tính thử để xem
Người thợ quan tài mấy lần phải đổi
Kích thước chiếc hòm cho những xác nhỏ hom hem

Những con mắt như giếng khơi đầy muôn dòng lệ
Những nồi nung long lanh ánh kim khí đã nguội rồi
Những đôi mắt u huyền có trăm ngàn thi vị
Chỉ những ai đã từng uống đau khổ tự trong nôi

II

Frascati, lầu xưa, những nàng trinh nữ
Khát khao tình yêu, những nàng ca kỹ, than ôi
Chỉ người nhắc vở chết rồi biết tên, biết họ
Vườn Tivoli xưa, những sắc đẹp lả lơi

Tất cả tôi đều say mê nhưng trong những thần linh gày yếu ấy
Có những con người nếm đau khổ ngọt như đường
Và đã mượn đôi cánh dài vĩ đại
Của hy sinh để bay tới thiên đường

Người thì vì tổ quốc quê hương chịu cực
Người thì vì chồng mang nặng đau thương
Người thì vì con lòng đau như cắt
Mỗi một người nước mắt chảy thành sông

III

Tôi đã đi theo gót, bao nhiêu bà già còm cõi ấy
Có một bà trong những buổi chiều tà
Khi ánh dương hồng biến chân trời thành vết thương dài máu chảy
Đến ngồi một mình trên chiếc ghế vườn hoa

Lắng tai nghe một dàn nhạc đồng sang sảng
Nơi những nhạc binh dội ngập các công viên
Trong những buổi chiều vàng mà lòng thêm khoái sảng
Rót vào lòng người thành thị chút dũng cảm cương kiên

Bà già này đường bệ, hiên ngang, lưng còn thẳng
Ngồi lắng nghe từng tiếng nhạc bản hùng ca
Đôi mắt có lúc sáng ngời như mắt phượng
Vầng trán đẹp như trán cẩm thạch để mang hoa

IV

Cứ thế đi trên đường, nhẫn nhục không than không thở
Qua những đô thành đông đúc, huyên náo, hỗn mang
Những lòng mẹ máu trào, những ca nhi, tiết phụ
Mà ngày xưa tên tuổi, tiếng đồn vang

Những nàng đã một thời nổi danh tài sắc
Nhưng bây giờ chẳng ai biết, chẳng ai hay
Một lão say nhè đi qua ghẹo một lời thô tục
Một thằng nhãi con theo chân chế giễu mỉa mai

Nuốt tủi ngậm hờn, chán chường cuộc sống
Các bà đi hổ thẹn, lách men tường
Chẳng ai hỏi, chẳng ai chào, ôi số phận
Lạ lùng, tàn tạ như từ lâu trọn kiếp đoạn trường

Nhưng mà tôi, tôi vẫn dõi theo, xót thương, cảm động
Từ đằng xa, mắt dính mỗi bước người đi
Như một người cha, theo bước con chập chững
Tôi một mình vui thầm những lạc thú huyền bí, dị kỳ

Tôi thấy cả những tình duyên xưa, thơ ngây, chói lọi
Tôi sống cả những mối tình âm thầm hay như hoa nở thắm tươi
Trái tim tôi nhân lên, say sưa những điều lầm lỗi
Tâm hồn tôi rực sáng những đức hạnh của người

Ôi! Điêu tàn, một hội một thuyền với ta, cốt nhục
Mỗi buổi chiều tôi lại long trọng tạm biệt các người
Ngày mai, nàng sẽ đến đâu, hỡi những nàng Evơ già tám chục
Quằn quại đau thương trong nanh vuốt chúa trời

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]