Nại Hàn Đỗ

Ta thường kinh ngạc nhìn ngươi, đứng bên cửa sổ ngày hôm qua
bắt đầu, đứng và kinh ngạc nhìn ngươi. Thành phố mới vẫn chối bỏ ta,
và cảnh vật không tài nào khuyên nhủ được
cứ tối dần, coi ta như không hề có mặt. Những thứ kề cận
chẳng buồn cố làm cho ta hiểu chúng. Và con hẻm
nhao ra trước ngọn đèn đường: ta thấy nó vô cùng lạ lẫm.
Bên kia – một căn phòng, mời mọc: trong ánh đèn hiện lên rõ nét
Ta vừa bước sang: họ cảm thấy liền, mọi cánh cửa đóng sập.
Ta cứ đứng. Và rồi một đứa trẻ cất tiếng khóc. Ta biết
những bà mẹ quanh đây, trong những ngôi nhà, có thể dỗ dành–
nhưng ta cũng biết nguồn cơn tiếng khóc ấy đâu dễ nguôi hờn.
Hay một giọng hát cất lên, và vang vọng
ra xa ngoài ý muốn, hoặc một ông lão phía dưới bật tiếng ho khàn
bẳn gắt, cứ làm như thân thể lão được quyền
phản đối cái thế giới êm đềm ấy. Và rồi một canh giờ điểm
nhưng ta đếm đà quá muộn, và nó đổ lướt qua bên cạnh –
như một đứa bé, xa lạ, rốt cục cũng được phép nhập cuộc
nhưng không bắt nổi trái bóng, chẳng chơi được
bất kỳ trò nào những trẻ khác đang chơi thuần thục
nó đứng đó và ngảnh nhìn nơi khác – nhìn đi đâu? Ta đứng sững,
chợt ngộ ra đó chính là ngươi quanh bên ta, cùng ta đùa giỡn
Đêm Đã-Lớn, và ta nhìn ngươi kinh ngạc. Nơi những ngọn tháp
nổi giận, nơi bị số phận làm ngơ, một thành phố vây bọc
lấy ta, và những ngọn núi như mật mã bí hiểm
án ngữ trước mặt, và một thứ ta chưa từng biết, trong những quỹ đạo hẹp dần,
khát thèm lảng vảng quanh những xúc cảm chập chờn
nơi ta – chính lúc đó, Đêm lừng lững,
ngươi không hổ đã cùng ta quen biết. Hơi thở ngươi nhẹ lướt
bên ta. Nụ cười ngươi mở rộng
vượt những khoảng cách uy nghiêm và nhập vào ta.

Em, người chưa bao giờ đến được
người yêu dấu ơi, em lạc nẻo từ khi chưa cất bước,
tôi chẳng biết âm điệu nào sẽ làm em vui thích
Tôi không còn gắng nhận ra em trong thời khắc dâng trào như sóng
đang đến. Trong tôi những viễn ảnh
bao la, những cảnh vật sâu xa trong cảm thức:
những thành phố, cây cầu, toà tháp
và những chỗ ngoặt bất ngờ trên đường hẻm
và những miền đất hùng vĩ một thời rộn ràng náo nhiệt
khi các thần linh còn hiện diện
mọi hình ảnh trỗi dậy trong tôi mà gợi đến
em, người mãi còn lánh mặt.

Ơi người yêu, em là những khu vườn
tôi từng đăm đắm ngó
mà khát khao. Một khung cửa mở
vào ngôi nhà thôn dã, và em chừng sắp sửa
ra đón tôi, cất bước trầm tư. Những lối ngõ
tôi thả bước tình cờ, cũng vừa thoáng bóng em qua.
Và đôi lần, những tấm gương nơi cửa hiệu
còn đang lung liêng dáng hình em trong đó,
đã thảng thốt phản chiếu hình ảnh tôi rất đỗi sững sờ. –
Ai biết đâu? Có lẽ vẫn cùng một con chim nọ
đồng vọng thấu cả hai ta, từ mỗi nơi đơn lẻ,
ngày hôm qua, khi bóng chiều vừa xế.

Em, người tôi chẳng thổ lộ rằng suốt đêm ròng
tôi nằm khóc
người mà bản thể khiến tôi kiệt lực
như một chiếc nôi.
Em, người chẳng thổ lộ với tôi khi em thao thức
vì tôi:
sẽ ra sao nếu chúng ta cứ âm thầm mang nặng
nỗi khát khao choáng ngợp trong lòng
không dịu lắng?
-------------
Kìa trông những kẻ đang yêu,
khi họ vừa thú nhận,
sao họ dối gạt ngay được!
---------------------
Em để tôi lẻ loi đơn chiếc, chỉ mình em tôi có thể hoán chuyển.
Một thoáng giây là em, rồi là xạc xào gió động
một làn hương đến rồi đi nhưng chẳng khi nào ngưng đọng.
Ôi, từ vòng tay tôi tất thảy chúng đều buột mất!
Chỉ mình em, em luôn được tái sinh
Vì rằng tôi chưa từng níu giữ em, tôi ôm em cho chặt.

Nếu ngày nào đó em ra đi,
làm sao em yên giấc mỗi khi,
trên mình vắng bóng vòm cây rộng
của những lời ru tôi thầm thì?

Khi thiếu tôi ngồi đây chở che
đặt những lời yêu dấu vỗ về
êm ái như mỗi lần khép mắt,
lên khắp mình em, lên môi em.

Khi thiếu tôi ngồi đây canh giữ
phó mặc lòng em với nỗi đau
như mặc cỏ dại tràn lan mọc
um tùm lấp kín cả vườn rau.

Tôi biết làm sao cầm giữ tiếng lòng mình
để đừng chạm tiếng lòng em? làm sao tôi có thể
cất tiếng lên cao, vượt qua em, đến với muôn vật khác?
Ôi, tôi những muốn giấu tiếng mình giữa những vật
lạc lõng trong tối tăm,
ở chốn nào xa xăm tịch mịch
nơi nó nín thinh khi thẳm sâu em ngân vọng.
Nhưng khi chạm đến tôi và em, mọi vật
đều quyến lấy đôi ta cùng lúc, khác chi cây vĩ trên vĩ cầm
từ hai sợi dây đơn kéo lên chỉ một thanh âm.
Trên cây đàn nào đôi ta đã được căng lên?
Và trong tay nhạc công nào đôi ta cùng rung ngân?
Ôi khúc ca dịu ngọt.

Thốt nhiên từ mọi sắc xanh cây cỏ trong vườn
chợt biến mất một thứ gì vô hình vô ảnh,
bên cửa sổ ta thấy như nó đang lén lút lại gần
tịnh không tiếng động. Từ cánh rừng kề cận

tiếng con chim choi choi lảnh lót và khẩn khoản
gợi cho ta nhớ tới Thánh Jerome:
da diết một nỗi niềm cô tịch
từ giọng hót lẻ loi này, đến đỗi cơn mưa dào dạt

phải hồi đáp. Những bức tường trong đại sảnh
kéo những bức tranh đi lánh mặt chúng ta,
dường không để chúng nghe những lời ta trò chuyện

và phản chiếu trên những tấm giấy bồi tường bợt bạc
là ánh chập chờn của những buổi chiều tà
mà thuở còn thơ vẫn làm ta kinh hoảng.

Ta đã biết thế nào là ly biệt.
Giờ ta còn biết: nó là thứ tối đen, vô cảm,
mời chào hoan hội thêm một lần,
để tàn nhẫn chia lìa ly tán.

Ta chỉ biết lặng nhìn, bất lực,
cái thứ kéo ta về cùng lúc lại buông tay để mặc ta đi,
nó ở lại, y như thể những người đàn bà
song bé nhỏ, trắng toát và rốt cục chỉ là:

một cái vẫy chào, chẳng còn hướng về ta,
một cái vẫy thoáng qua thầm lặng
khôn diễn đạt thành lời: tựa hồ từ cây mận
một con chim cúc cu vừa rời cành bay vút.

Như lá cờ giữa không trung bao la mở rộng
Tôi tiên cảm những cơn gió đến gần và phải gồng mình chịu đựng,
khi mọi vật bên dưới chưa mảy may lay động:
cửa đóng im lìm và ống khói nín lặng;
cửa sổ chưa rung lên, vẫn dầy bụi bám.

Tôi đã thấy bão dông, và tôi cồn cào như biển động.
Tôi tở rộng và buông mình rũ xuống
và phất tung, và một mình đơn độc
trong cơn bão lớn.

Buổi chiều tà thong thả thay bộ xiêm y,
được nâng giữ bởi hàng cây cổ kính;
ngươi nhìn: và miền đất trước mắt ngươi dần phân ly
một cõi dâng lên trời, cõi kia rớt xuống;

và bỏ mặc ngươi, chẳng thuộc hẳn cõi nào,
không hẳn tối tăm như ngôi nhà câm lặng,
không hẳn đinh ninh như vật đã cùng thiên thu ước hẹn
đêm đêm vẫn mọc lên trời và lấp lánh sao -

và bỏ mặc cho ngươi (khôn bề gỡ rối)
kiếp sống ngươi, lo sợ, mênh mang, chưa đủ chín muồi
để vô minh và tuệ giác luân phiên tiếp nối
lúc như đá im lìm, lúc như sao lấp lánh nơi ngươi.

Có lẽ tôi đang xuyên qua những mạch đá rắn đanh
trong rặng núi đồ sộ, như khoáng quặng chạy ngầm, đơn độc;
tôi đã ở trong sâu thẳm, tầm mắt tôi chỉ thấy vô cùng tận
và không còn khoảng cách, mọi thứ đang sát lại gần
và mọi thứ lại gần đang hoá thạch.

Tôi vẫn chưa tỏ tường đến ngọn ngành thống khổ, -
thế nên tăm tối mênh mang này khiến tôi bé nhỏ
nếu đúng là Người, xin hãy hiển linh, xuyên đá:
để trọn bàn tay nhiệm màu của Người đến được với tôi
và trọn tiếng kêu cầu của tôi đến được bên Người.