22/11/2024 15:27Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Bài thơ “Lính mà em” của Phạm Tiến Duật hay của Lý Thuỵ Ý?

Lính mà em

Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/03/2015 23:59

 

Chúng tôi (TMH) vừa nhận được email của nhà thơ, nhà văn Lý Thuỵ Ý nói về bài thơ Lính mà em của bà đã từng in trên báo Văn nghệ tiền phong tại Sài Gòn năm 1967, sau đó in vào tập thơ Khói lửa của bà in năm 1972 tại Sài Gòn. Bài thơ này còn in trong tuyển tập Thơ tình nam 1975 của miền Nam.

Nhưng, lạ lùng thay, bài thơ Lính mà em của nhà thơ Lý Thuỵ Ý lại thấy nằm trong tuyển tập thơ Phạm Tiến Duật do nhà xuất bản Hội Nhà Văn Việt Nam xuất bản năm 2007, tất nhiên là bài thơ mang tên Phạm Tiến Duật (có sửa một số chữ màu xanh) dưới đây.

Còn đây là lá thư điện tử của nhà thơ Lý Thuỵ Ý gửi chúng tôi (TMH):
Kính gởi nhà thơ Trần Mạnh Hảo

Tôi tình cờ đọc được trên trang mạng của Nguyễn Trọng Tạo và Nguyễn Khắc Phục những luồng ý kiến về bài thơ Lính mà em mà tôi là tác giả. Tôi, Lý Thuỵ Ý, viết báo và làm thơ tại Sài Gòn trước 1975, đã viết Lính mà em khoảng năm 1967-1968. Bài thơ sau đó đăng lên tuần báo Văn nghệ Tiền phong của Sài gòn, tạo được tiếng vang cho tên tuổi Lý Thuỵ Ý, và được đưa vào thi phẩm Khói lửa 20...

Đó là tâm tư của một người con gái thời chiến yêu lính, “đặc sệt” chất “Em gái hậu phương”, nói với người tình lính chiến hay dùng Lính mà em để biện hộ cho những lần thất hứa... Tôi tin rằng nhiều người Sài Gòn vẫn còn nhớ Lính mà em của Lý Thuỵ Ý, vì bài thơ được hai nhạc sĩ Y Vân và Anh Thy phổ nhạc, Hùng Cường hát và phát đi phát lại trên đài phát thanh nhiều lần...

Tôi gởi kèm cho ông 2 bài thơ, 1 được cho là của nhà thơ Phạm Tiến Duật (Ông Nguyễn Khắc Phục gần như khẳng định). Bài thơ có lẽ được chép qua những người không “thuộc” cho lắm nên lôm côm và mất ý, tôi tin nếu Phạm Tiến Duật làm, chắc chắn sẽ hay hơn nhiều! Và một Lính mà em của chính tác giả, Lý Thuỵ Ý, để ông thấy rõ sự khác biệt giữa “thật” và “tam sao thất bổn”... Thật ra, tôi đã đọc nhiều Lính mà em... và thất vọng khi thấy câu chữ hầu như...chẳng còn gì ngoài ba từ “Lính mà em!”

Hy vọng với sự khách quan, ông cho vài ý kiến, và tôi cũng chỉ biết ngậm ngùi khi mà bài thơ nầy giờ đây cũng đã nằm chễm chệ trong tập thơ cuối cùng của nhà thơ Phạm Tiến Duật với những câu cú... đáng buồn!

Cũng xin nói thêm rằng, chỉ có “người ngoài cuộc” là nói Lính mà em của Phạm Tiến Duật, còn bản thân ông thì không thừa nhận. Trên báo Tuổi trẻ số ra ngày Chủ nhật - 4-11-2007, trong bài Một người lính đặc biệt trên đường mòn huyền thoại của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết về Phạm Tiến Duật có đoạn: (xin trích nguyên văn) “... Khi tôi đến, ông lấy tập thơ tặng tôi và mở tập thơ ra chỉ cho tôi xem một bài thơ và nói đó không phải là thơ của ông, nhưng vì yêu quí mà những người làm sách đã đưa bài thơ đó vào. Đó là bài Lính mà em. Phạm Tiến Duật nói đây là bài thơ của một nhà thơ nào đó của Sài gòn viết trước 1975...” (Nguyễn Quang Thiều).

Thật ra, những dư luận cũng đã qua khá lâu, nhưng gần đây tôi mới tình cờ biết được nên nghĩ tác giả Lính mà em lên tiếng cũng không thừa, trước hết để tránh sự ngộ nhận không đáng có, thứ hai là đưa ra nguyên bản bài thơ để những người yêu Lính mà em có một bài thơ đúng nghĩa.

Hy vọng không làm phiền nhà thơ.
Chân thành cám ơn.
Lý Thuỵ Ý
Sài gòn 22- 12- 2012
Lính mà em!

Em trách Anh gửi thư sao chậm trễ
Em đợi hoài em sẽ giận cho xem
Thư Anh viết bao giờ Anh muốn thế
Hành quân hoài đấy chứ,
Lính mà em!
Anh gửi cho Em mấy nhành hoa dại
Để làm quà không về được em ơi
Không dự lễ Nô-En cùng em được
Thôi đừng buồn em nhé,
Lính mà em!
Ngày nghỉ phép Anh cùng Em dạo phố
Tay chiến binh đan năm ngón tay mềm
Em xót xa đời anh nhiều gian khổ
Anh mỉm cười rồi nói,
Lính mà em!
Qua xóm nhỏ anh ghi dòng lưu niệm
Trời mưa to, hai đứa nép bên thềm
Anh che em khỏi ướt tà áo tím
Anh quen rồi không lạnh,
Lính mà em!
Anh kể em nghe chuyện trong này
Trăng đầu mùa không đủ viết thư đâu
Thư Anh viết chữ mờ nét vụng
Hãy hiểu dùm Anh nhé,
Lính mà em!
Ghét Anh ghê chỉ được tài biện hộ
Làm cho người ta thêm nhớ thương
Em xa lánh những ngày vui trên phố
Để nhớ người hay nói,
Lính mà em!
Trần Mạnh Hảo

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lý Thuỵ Ý » Lính mà em » Bài thơ “Lính mà em” của Phạm Tiến Duật hay của Lý Thuỵ Ý?