Cảm thụ bài thơ “Hành trình của bầy ong”

04/11/2024 00:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Đăng bởi tôn tiền tử vào 20/12/2023 02:25

Bài thơ Hành trình của bầy ong của Nguyễn Đức Mậu ca ngợi hành trình âm thầm mà ý nghĩa của bầy ong để lưu giữ những mùa hoa tàn phan cho đời. Qua đó ca ngợi quá trình sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ để làm nên những tác phẩm để đời.

Bài thơ có 4 khổ trong đó tập trung miêu tả hành trình vất vả của bầy ong. Mỗi mùa hoa đến bầy ong lại cần mẫn, chăm chỉ đi tìm những mật ngọt cho cuộc đời. Mỗi một giọt mật là kết tinh không chỉ của những mùa hoa mà là của sự chăm chỉ, bền bỉ của những con ong. Hình ảnh con ong chăm chỉ, cần mẫn làm người đọc liên tưởng đến những người nghệ sĩ tài hoa, khéo léo giống như chính bản thân Vũ Đức Mậu kiên trì, cần mẫn, say sưa, sáng tạo để mang đến những giá trị cho cuộc đời:

Với đôi cánh đẫm nắng trời
Bầy ong bay đến trọn đời tìm hoa
Không gian là nẻo đường xa
Thời gian vô tận mở ra sắc màu.

Câu thơ đã gợi ra hình ảnh tuyệt đẹp của những chú ong trên hành trình đi tìm hoa, hút mật. Đôi cánh không chỉ là đôi cánh thông thường mà đang tắm đẫm nắng trời và không chỉ có nắng mà còn có gió trời, sương, mây… trên hành trình vạn dặm của mình. Không gian ong bay là những nẻo đường xa từ đồng bằng đến miền núi, không nơi nào là không có dấu chân của bầy ong. Điều đó cho thấy những con ong đã chăm chỉ, cần mẫn hiến dâng cho cuộc đời như thế nào. Cách sử dụng cặp câu không gian là nẻo đường xa/ thời gian vô tận mở ra sắc màu gợi đến một không gian bao la rộng lớn đến vô cùng, cho thấy sự sáng tạo không mệt mỏi của bầy ong:

Tìm nơi thăm thẳm rừng sâu
Bập bùng hoa chuối, trắng màu hoa ban.
Tìm nơi bờ biển sóng tràn
Hàng cây chắn bão dịu dàng mùa hoa.
Tìm nơi quần đảo khơi xa
Có loài hoa nở như là không tên…

Bầy ong bay đến đâu thì đúng là không gian bao la và thời gian vô cùng. Đó là nơi thăm thẳm của rừng sâu, là bờ biển sóng tràn, là quần đảo khơi xa… hễ nơi nào có hoa thơm là ong tìm đến. Những câu thơ không chỉ gợi ra đường bay của ong mà còn gợi không gian tươi đẹp, trù phú của đất nước, quê hương ta. Với những màu sắc rực rỡ của thiên nhiên: trắng hoa ban, bập bùng hoa chuối, hàng cây chắn bão, loài hoa nở không tên… không chỉ tìm hoa hút mật bầy ong còn tận hưởng, hoà với không khí tươi vui, rộn ràng, cảnh sắc tuyệt đẹp của đất trời:

Nối rừng hoang với biển xa
Đất nơi đâu cũng tìm ra ngọt ngào.
(Nếu hoa có ở trời cao
Thì bầy ong cũng mang vào mật thơm)

Không chỉ mang đến những giọt mật cho cuộc đời với nhà thơ bầy ong còn làm nhiệm vụ thiêng liêng khác là “nối rừng hoang với biển xa” là kết nối quê hương, các vùng miền, kết nối những vùng đất xa xôi của tổ quốc lại thành một khối thống nhất. Rừng hoang với đảo xa là những địa điểm xa xôi của tổ quốc ta, là nơi mà nhiều người chưa từng biết hoặc cũng chưa bao giờ đặt chân đến. Nhờ có những bầy ong cần mẫn, chăm chỉ mà những vùng đất xa xôi đã được nhiều người biết đến thông qua những giọt mật vàng sánh, ngọt thơm. Nếu như hoa có ở trên trời cao thì chắc chắn bày ong cũng mang đến những ngọt ngào thơm, không có nơi nào bị giới hạn nhờ những đôi cánh đẫm nắng sương của bầy ong:

Chắt trong vị ngọt mùi hương
Lặng thầm thay những con đường ong bay.
Trải qua mưa nắng vơi đầy
Men trời đất đủ làm say đất trời.

Cảm quan của nhà thơ chắt trong vị ngọt mùi hương là chắt cả trong hương thơm và vị ngọt, bầy ong giữ được tất cả tinh tuý của hoa và cũng là của đất trời. Kỳ lạ thay những con đường ong bay lặng lẽ cống hiến, trải qua bao mưa nắng vất vả và khó khăn nhưng con ong vẫn kiên trì, nhẫn nại, không bỏ cuộc để giữ hộ cho đời:

Bầy ong giữ hộ cho người
Những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày.

Hoa thì mọc nở theo mùa, không phải quanh năm đều có, hoa tàn hoa nở, mùa hoa này mùa hoa kia. Làm sao để giữ được những bông hoa thơm còn mãi, thì đây chính là những giọt mật thơm ngào ngạt, sánh đặc. Này là mật hoa nhãn, này là mật hoa tràm, này là mật hoa rừng, mật nào cũng thơm ngát mùi hoa, là tinh tuý của đất trời và là sự cần mẫn của những bầy ong.

Bài thơ viết theo thể lục bát, thể thơ gần gũi với dân tộc, sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, kết hợp biện pháp tu từ so sánh, điệp từ, điệp cấu trúc,... cùng các từ láy, dấu câu sinh động, linh hoạt. Qua đó thể hiện vẻ đẹp trong hành trình của bầy ong, giúp chúng ta trân trọng hơn những giọt mật của hoa, trân quý những thành quả lao động của bầy ong.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Đức Mậu » Hành trình của bầy ong » Cảm thụ bài thơ “Hành trình của bầy ong”