22/12/2024 13:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/09/2024 23:03
Nguyên tác
聯絡江心峙石根，
蕭森障氣吐還吞。
名標虎兔龍蛇異，
水併陰陽晝夜奔。
征舸亂隨風勢急，
暗磯怒激浪花翻。
吾儒到處憑忠信，
過險尤知理數存。
Phiên âm
Liên lạc giang tâm trĩ thạch côn (căn),
Tiêu sâm chướng khí thổ hoàn thôn.
Danh tiêu Hổ Thố Long Xà dị,
Thuỷ tính âm dương trú dạ bôn.
Chinh khả loạn tuỳ phong thế cấp,
Ám ky nộ kích lãng hoa phôn (phiên).
Ngô Nho đáo xứ bằng trung tín,
Quá hiểm vưu tri lý số tồn[1].Dịch nghĩa
Đá tảng liên tiếp, dựng giữa lòng sông,
Hơi nước mù mịt, khi tan khi tụ.
Tên gọi Hổ, Rồng, Thỏ, Rắn khác lạ,
Dòng nước gồm cả âm dương, suốt ngày đêm chảy xiết.
Thuyền đi ngoắt ngéo, theo chiều gió mạnh,
Đá ngầm giận dữ tung lên những đợt sóng hoa.
Nhà Nho ta đi đến đâu cũng dựa vào lòng trung tín,
Qua được hiểm nguy, càng biết rõ lý và số vẫn tồn tại.
Nguyên dẫn: “Ngũ Hiểm nhất Lập Bích, nhị Long Môn, (tam) Hổ Cứ, tứ Chuyển Thố, Ngũ Quải Xà. Giang gian thạch tích la liệt kinh thập dư lý, than thanh như lôi. Chu nhân cao lỗ duyên thạch nhi hành, dụng lực tối vi gian sáp.” 五險一立璧，二龍門，三踞，四轉兔，五掛蛇；江間石磧羅列經十餘里，灘聲如雷。舟人篙櫓沿石而行，用力最為艱涩。 (Ngũ Hiểm gồm một là Lập Bích, hai là Long Môn, ba là Hổ Cứ, bốn là Chuyển Thố, 5 là Quải Xà. Giữa lòng sông đá nổi la liệt lổn nhổn đến hơn 10 dặm, tiếng thác đổ vang như sấm. Thuyền nhân chống sào men theo đá mà đi, dụng sức rất chật vật khó nhọc.)
[1] Nguyên chú: “Thời Đại bồi thần toạ thuyền, sơ quá Long Môn xúc thạch toái lạn, nhân khẩu tịnh bảo an cát, cố kết ý cập chi” 辰大陪臣坐船，初過龍門灘觸石碎爛，人口並保安吉，故結意及之 (Bấy giờ, thuyền chở Đại bồi thần vừa qua thác Long Môn, va phải đá vỡ vụn, nhưng người trong thuyền đều được an toàn, cho nên kết ý nói đến điều đó).