01/10/2024 14:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/09/2024 09:00
Nguyên tác
繁華津畔歇行舟，
南楚名區一縱眸。
岳麓山連衡嶺下，
瀟湘江入洞庭流。
宋儒書院傳真蹟，
漢傅香祠對素秋。
渺渺長洲一輪月，
光涵拱極最高樓。
Phiên âm
Phồn hoa tân bạn yết hành chu,
Nam Sở danh khu nhất túng mâu.
Nhạc Lộc[1] sơn liên Hành lĩnh[2] hạ,
Tiêu Tương[3] giang nhập Động Đình lưu.
Tống Nho thư viện truyền chân tích,
Hán Phó[4] hương từ đối tố thu.
Diểu diểu trường châu nhất luân nguyệt,
Quang hàm Củng Cực[5] tối cao lâu.Dịch nghĩa
Thuyền sứ nghỉ lại bên bến sông đông đúc hoa lệ,
Buông tầm mắt nhìn suốt một vùng danh tiếng nước Sở.
Núi Nhạc Lộc kéo liền xuống dải Hành Lĩnh,
Sông Tiêu Tương chảy nhập vào hồ Động Đình.
Thư viện Nho học thời Tống, vẫn còn lưu dấu tích rõ ràng,
Đền thờ Giả Phó khói hương nhà Hán, đối diện với trời thu trong trẻo.
Bãi dài mênh mang, một vầng trăng vành vạnh,
Ánh sáng bao trùm lầu Củng Cực cao ngất.
Nguyên dẫn: “Trường Sa thị Hồ Nam hội, thành trung hữu đình phủ, Bố chánh, Án sát, Diêm đạo liệt Hiến cập Trường Sa phủ đường, Trường Sa, Thiện Hoá nhị huyện đồng nhậm. Nhai phố liên lạc, chu tiếp thấu hội, phong vật tối vi phồn lệ. Tây nhai Cẩm phường hữu Giả Thái phó cố trạch, kiến từ, thiết tượng phụng tự. Giang trung phù châu khởi Củng Cực lâu sổ tằng cao tủng; giang hữu Nhạc Lộc sơn thị Nam Nhạc thất thập nhị phong tận xứ, hữu Nam Tống Thư viện, Chu Văn công Trương Nam hiên đề khắc thượng tồn. Sơ thu thập nhất nhật, sứ thuyền để giang tân đình bạc. Thứ tảo tựu phủ đài diên yến, thập tứ phát hành.” 長沙是湖南會，城中有廷撫布政按察，鹽道列憲及長沙府堂，長沙善化二縣同任。街浦聯絡，舟楫湊會，風物最為繁麗。西街錦坊有賈太傅故宅，建祠設像奉祀。江中浮州起拱極樓數層高聳。江右岳麓山是南岳七十二峰盡處，有南宋書院，朱文公張南軒題刻尚存。初秋十一日使船抵江津次停泊次早就撫臺筵宴，十四發行。 (Trường Sa là nơi đô hội của tỉnh Hồ Nam, trong thành có các sở: Tuần phủ, Bố chính, Án sát, Diêm đạo và phủ đường huyện Trường Sa và hai huyện Trường Sa Thiện Hoá cùng đóng ở đây. Nhà phố liền kề, thuyền bè đậu san sát, phong vật rất phồn lệ. Phía tây là phường Hàng Gấm, có nền nhà cũ Giả Thái Phó, đã được xây đền đắp tượng thờ cúng. Bãi nổi giữa sông trên dựng lầu Củng Cực cao mấy tầng; bên phải sông là núi Nhạc Lộc, là ngọn xa nhất trong 72 ngọn núi của dãy Nam Nhạc. Trên núi có thư viện từ đời Nam Tống được Chu Văn Công, Trương Nam Hiên đề khắc, hiện vẫn còn. Ngày 11 đầu thu, thuyền sứ đến bến sông thì đỗ lại nghỉ; sớm hôm sau đến phủ đài dự tiệc yến. Ngày 14 lên đường đi tiếp.)
Trường Sa là thành phố thủ phủ tỉnh Hồ Nam, Nam Trung bộ Trung Quốc, toạ lạc tại hạ lưu sông Tương, một nhánh sông Dương Tử.
[1] Núi vị trí ở bờ tây sông Trường Giang, thị Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, trên có thư viện, một trong bốn thư viện lớn đương thời.
[2] Núi Hành Sơn ở huyện Hành Dương, tỉnh Hồ Nam, xưa là núi Nam Nhạc.
[3] Sông Tiêu có tên khác là sông Doanh, phát nguyên từ núi Cửu Nghi, chảy đến Vĩnh Châu thì hợp lưu với sông Tương, gọi là Tiêu Tương. Sông Tương phát nguyên ở huyện Hưng An, tỉnh Quảng Tây,
[4] Tức Giả Nghị, làm quan đến chức Bác sĩ, đời Hán Văn Đế bị biếm làm Thái phó ở Trường Sa.
[5] Lầu nằm trên bãi cồn giữa sông, lầu cao ba tầng vàng son rực rỡ, là một cảnh đẹp hùng vĩ của non sông Nam Sở.