20/09/2024 09:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 03/09/2024 12:16
Nguyên tác
點綴清秋賞菊堂，
詩筒絡繹出郵塘。
同研正性存神處，
肯較工聲練字章。
翰墨不妨遊玉署，
煙霞豈必訪華陽。
塵忙幾得賡酬樂，
三十年來跋履方。
Phiên âm
Điểm xuyết thanh thu thưởng cúc đường,
Thi đồng lạc dịch xuất bưu đường.
Đồng nghiên chính tính tồn thần xứ,
Khẳng giảo công thanh luyện tự chương.
Hàn mặc bất phương du ngọc thự[1],
Yên hà khởi tất phỏng Hoa dương[2].
Trần mang kỷ đắc canh thù lạc,
Tam thập niên lai bạt lý[3] phương.Dịch nghĩa
Điểm xuyết màu thu trong mát ở nhà thưởng hoa cúc,
Ống thơ cứ liên tiếp gửi ra đường trạm.
Cùng nghiên cứu sửa ngay ngắn bản tính, bảo tồn tinh thần,
Đâu chịu học bài chọn tiếng cho hay, đặt chữ cho luyện.
Bút mực không hại gì khi rong chơi ở lầu ngọc,
Khói ráng há phải hỏi thăm đến phía nam núi Hoa Sơn.
Cõi trần bận rộn, mấy khi được vui vẻ xướng hoạ,
Trong ba mươi năm lại đây đã kinh lịch mọi nơi.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Điểm xuyết tiếng thu nơi cúc đường,
Ống thơ liên tiếp gửi bưu đường.
Cùng nghiên chính tính giữ thần trí,
Chẳng học lời hay luyện tứ chương.
Bút mực hại gì nơi Tháp Ngọc,
Ráng chiều ai hỏi núi Hoa Sơn,
Cõi trần bận rộn vui thơ hoạ,
Ba mươi năm đã bạt ngàn phương.
Nguyên dẫn: Tôi sống trong cảnh buồn kéo dài, không rảnh rỗi để đàm luận về thơ. Vừa mới đây nhân hứng thu làm thơ xướng hoạ qua lại, được nghiên cứu tới chỗ uẩn súc của tính tình. Thai huynh dạy rằng: Những chỗ chúng ta tương đắc, có thể lấy ý mà lĩnh hội chứ không thể lấy lời nói mà truyền đạt. Thật là lời bàn xác đáng. Mong sao chúng ta được tụ họp ung dung, cùng nhau dò tới nguồn văn, tìm tòi đạo lý, dốc hết công phu học tập của tuổi già để dạy dỗ con cháu hai nhà. Đó là cái thú vui thực sự trong ý tưởng của tôi. Xin nối vần cũ, kính đợi xem cho.
[1] Nơi làm việc của các quan Viện Hàn lâm.
[2] Một ngọn núi trong Ngũ Nhạc ở Trung Quốc, có Trần Đoàn tu tiên ở đó. Trong bài biểu ông tạ ơn vua Tống sai sứ mang cho trà và thuốc có câu: “Vịnh khiếu nhật nguyệt chi thanh; Tiếu ngạo vân hà chi biểu” (Ca vịnh vẻ trong sáng của mặt trời mặt trăng; Cười bỡn ở bên ngoài cảnh mây khói).
[3] Tả truyện: “Văn Công thân hoàn giáp trụ, bạt lý sơn xuyên” (Văn Công mình mặc áo giáp, đội mũ sắt, kinh lịch khắp sông núi).