19/09/2024 23:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/09/2024 10:08
Nguyên tác
親叩雲閽紫極堂，
征羈歷歷駕長塘。
承明宣室趨陪地，
天保卷阿奏對章。
柴壘風沙連日麗，
香河潮汐自邰陽。
年來屢作鈞韶夢，
望美人兮天一方。
Phiên âm
Thân khấu vân hôn tử cực đường,
Chinh ki lịch lịch giá trường đường.
Thừa minh[1] Tuyên thất[2] xu bồi địa,
“Thiên bảo[3]”, “Quyền a[4]”, tấu đối chương.
Sài Luỹ phong sa liên Nhật Lệ,
Hương hà triều tịch tự Thai Dương[5].
Niên lai lũ tác quân thiều mộng,
Vọng mỹ nhân[6] hề, thiên nhất phương.Dịch nghĩa
Tự tay gõ cửa cung mây, vào nơi điện tía,
Cưỡi ngựa rong ruổi mãi trên đường dài.
Nơi lui tới là nhà Thừa minh, Tuyên thất,
Chương tấu đối là thơ “Thiên bảo”, “Quyền a”.
Gió cát Luỹ Thầy liền cửa Nhật Lệ,
Thuỷ triều sông Hương từ sông Thai Dương.
Mấy năm nay hằng mơ được nghe nhạc quân nhạc thiều,
Nhưng ngóng trông người đẹp đã xa thăm thẳm một phương trời.Bản dịch của Đỗ Ngọc Toại
Gõ cửa cung mây tới tử đài,
Chiếc roi lẽo đẽo ruổi đường dài.
“Quyền a”, “Thiên bảo”, lời tâu đối,
Tuyên thất, Thừa minh, chốn tới lui.
Gió cát Luỹ Thầy liền cửa Nhật,
Nước triều sông Huế suốt sông Thai.
Quân thiều nay chỉ tìm trong mộng,
Người đẹp, xa trông một góc trời.
Nguyên dẫn: Trong lúc cảm nghĩ, sực nhớ lại quang cảnh ngày lên đường vào Nam, tự nghĩ khi được vua triệu, lại dùng dằng không đi ngay, mà thấy trong lòng bứt rứt. Xin nối thêm bài này, mong thai huynh xem cho.
[1] Tên một ngôi nhà dựng liền cung điện nhà vua, làm nơi thường trú của các cận thần.
[2] Tên một ngôi nhà ở đời Hán, làm phía trước cung Vị Ương. Sử Hán chép: Văn Đế triệu Giả Nghị vào nhà Tuyên thất để hỏi việc quỷ thần. Câu thơ này ý nói được làm cận thần của vua Quang Trung.
[3] Một bài thơ của thiên Tiểu nhã (Kinh thi), nói đến những lời chúc vua. Câu thơ này ý nói được giữ việc văn thư, chế cáo của vua.
[4] Một bài thơ của thiên Đại nhã (Kinh thi), tương truyền là bài thơ của Thiệu Khang Công làm để răn vua Thành Vương nhà Chu.
[5] Thuộc tỉnh Thuận Hoá trước đây (theo Đại Nam nhất thống chí).
[6] Có khi chỉ người con gái đẹp, có khi chỉ vua, có khi chỉ các bậc hiền nhân quân tử. Câu thơ này dùng nguyên cả câu trong bài Tiền Xích Bích phú của Tô Đông Pha, để tỏ ý tiếc vì không được thấy vua Quang Trung nữa.