20/09/2024 09:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/09/2024 09:45
Nguyên tác
徙倚風簾捲繡堂，
新絃挑撥響芳塘。
繁聲乍協清商律，
纖指空彈窈窕章。
禁掖遺音留白雪，
人家孤恨寄斜陽。
隔鄰誰會琴中趣，
流水高山自遠方。
Phiên âm
Tỉ ỷ phong liêm quyển tú đường,
Tân huyền khiêu bát hưởng phương đường.
Phồn thanh sạ hiệp thanh thương[1] luật,
Tiêm chỉ không đàn yểu điệu chương[2].
Cấm dịch di âm lưu “Bạch tuyết[3]”,
Nhân gia cô hận ký tà dương.
Cách lân thuỳ hội cầm trung thú,
Lưu thuỷ cao sơn tự viễn phương.Dịch nghĩa
Bồn chồn cuốn màn hứng gió nơi nhà gấm,
Buông bắt cung đàn mới vang tới ao cỏ thơm.
Tiếng nhộn nhịp hoà với âm điệu trong trẻo thê lương,
Ngón tay thon gẩy nên chương thơ yểu điệu.
Tiếng đọng lại trong đài cấm còn lưu câu “Bạch tuyết”,
Nỗi buồn lẻ loi của nhà người gửi vào nắng chiều.
Láng giềng, ai hiểu được cái ý vị trong khúc đàn,
Nước chảy non cao từ phương xa tới.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Bồn chồn mành gió lay nhà gấm,
Dây mới đàn vang ao cỏ thơm.
Rộn rịp âm hoà trong ảo não,
Thanh tao ngón nhẹ gảy nên chương.
Trong đài Bạch Tuyết còn vang vọng,
Buồn lẽ tà dương gửi nắng buông.
Chí khí đàn ai hàng xóm hiểu,
Non cao nước chảy tự tha phương.
[1] Cung thương trong trẻo. Trong âm nhạc xưa, thương thuộc về mùa thu. Tiếng thu trong trẻo nhưng cũng có nghĩa là lạnh lẽo.
[2] Chương thơ yểu điệu. Câu trong thơ Quan thư (Kinh thi): “Yểu điệu thục nữ, Quân tử hảo cầu” (Người thục nữ yểu điệu, Sánh duyên với người quân tử).
[3] Tên một khúc hát hay. Tống Ngọc trả lời vua Sở: Khách có kẻ hát hay trong đất Sính, mới hát khúc Hạ lý, khúc Ba nhân, thì người hoạ lại kể vài nghìn người. Đến khi hát khúc Bạch tuyết, Dương xuân thì chỉ còn vài trăm người hoạ theo. Vì khúc hát càng cao thì người hoạ càng ít. Sau này trong thi liệu hay dùng chữ Bạch tuyết để nói về thơ hay.