22/01/2025 04:48Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 01/06/2008 03:18
Nguyên tác
露滴殘荷,
月明疏柳,
乍咽寒蟬吟侯。
玳瑁簾深,
琉璃屏掩,
冰絲細彈輕透。
舊軫澀,
新弦勁,
沉吟抹挑久。
淚沾袖,
為前朝內人遺譜。
淪落後,
無那當筵佐酒?
老大更誰憐,
況秋容,滿目消瘦。
三十年來,
索知音,四海何有?
想曲終漏盡,
獨抱爨桐低首。
Phiên âm
Lộ trích tàn hà,
Nguyệt minh sơ liễu,
Sạ yết hàn thiền ngâm hậu.
Đại mạo liêm thâm,
Lưu ly bình yểm,
Băng ty tế đàn[1] khinh thấu.
Cựu chẩn sáp,
Tân huyền kình,
Trầm ngâm mạt khiêu cửu.
Lệ triêm tụ,
Vi tiền triều nội nhân di phổ.
Luân lạc hậu,
Vô na đương diên tá tửu?
Lão đại cánh thuỳ liên,
Huống thu dung, mãn mục tiêu sấu.
Tam thập niên lai,
Sách tri âm, tứ hải hà hữu?
Tưởng khúc chung lậu tận,
Độc bão thoán đồng[2] đê thủ.Bản dịch của Phan Văn Các
Rặng liễu trăng soi
Sen tàn móc giọt
Ve lạnh ngâm sầu chợt dứt
Rủ kín rèm châu
Che bình phong ngọc
Tơ băng tiếng đàn nghe lọt
Đàn khô trục
Mới căng dây
Trầm ngâm ngón buông bắt
Áo đầm ướt
Nhạc cung đình dư âm triều trước
Đời luân lạc
Đành gảy hầu nơi yến tiệc
Luống tuổi có ai thương
Buổi xế chiều võ vàng gầy guộc
Ba chục năm qua
Khách tri âm kiếm đâu cho được?
Nghĩ tàn canh hết khúc
Vò võ ôm đàn, đầu gục!
Tên từ điệu Pháp khúc hiến tiên âm có nghĩa là phỏng theo khúc điệu dâng tiếng tuyệt vời, còn có tên Việt nữ kính tâm. Sách Từ phổ dẫn Nhạc thư của Trần Dương đời Tống nói rằng: Pháp khúc thịnh hành ở thời Đường, có nhiều âm điệu, hiến tiên âm là một trong số đó.
[1] Đàn có dây làm bằng tơ của con tằm băng kết thành. Tằm băng là một loại tằm trong truyền thuyết, ở đây dùng với ý mỹ xưng.
[2] Theo Hậu Hán thư, Thái Ung truyện, người đất Ngô lấy cây ngô đồng làm củi đun, Thái Ung nghe âm thanh khi cháy mà biết chất gỗ tốt bèn lấy ra làm đàn, quả nhiên có tiếng hay, nên đàn đó có phần đuôi bị cháy, người đời sau gọi là “tiêu vĩ cầm” 焦尾琴. Ở đây “thoán đồng” phiếm chỉ một chiếc đàn tốt.