22/12/2024 13:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Bài văn tế bằng quốc âm viết thay học trò họ Lê ở Mai Thượng khi an táng cha

Tác giả: Phan Huy Ích - 潘輝益

Thể thơ: Phú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 21/09/2024 22:20

 

Than ôi!
Mối di luân truyền dõi, gió cây dễ chạnh tấc niềm côi;
Máy tạo hoá đổi thay, dâu bể luống ngưng mầu cảnh suốt.

Mịt mờ đỉnh Hỗ lồng mây;
Quạnh quẽ thềm xuân pha tuyết.

Dòng chuông vạc phúc thừa cấu đượm, một cành chen rừng quế thơm tho;
Dấu cung tên chí cả buông tuồng, nghìn dặm trỏ đường mây nhẩy nhót.

Nâng già vỗ trẻ, đôi nhẽ vẹn tròn;
Trợ lệch phò nghiêng, mấy phen đặng đột.

Việc động sách ra tay đỡ vực, dãi dầu lần trải nắng mưa;
Chước đình vi chăm dạ sửa sang, gây dựng từng nên nền nếp.

Tác[1] một năm mong xỉ phát[2] thêm tươi;
Đứa quỷ thụ bỗng dục cao sớm lọt.

Ngậm ngùi thuở thác về sống gửi, thuốc linh đan khôn đổi lấy số dài;
Thiết tha chiều vui ít tẻ nhiều, giấc phù thế đã tỉnh chưng chi phút.

Chín suối từ vắng diễn hơi tăm;
Một nhà những quặn đau đầu gót.

Rủ tóc hạc thất tuần hiu hắt, để ai hay chữ hiếu trả sinh thành;
Dứt cầm loan nửa kiếp bơ vơ, nỡ nào rẽ mối tình nên khế khoát[3].

Đàn ngây nhi[4] toan nương dựa về đâu;
Gã sơ học lệ[5] dùi mài chẳng tốt.

Trong gia kế chỉn cô hàn làm vậy, khuê ly[6] làm vậy, nợ cõi trần còn nặng, đâu xiết bày mọi nỗi nàn than[7];
Trên tiên du dầu thanh thoát dường bao, u thuý[8] dường bao, bóng gương tuệ thử soi, há chẳng tỏ mấy lòng chua xót.

Rày nhân:
Xe liễu thẳng rong;
Dặm hao [?] ngút.

Hôm sớm từ đây cách lý, nấm huyền đường[9] man mác mảnh rêu phong;
Cao xa đành cũng chứng hay, chén Hoàng thuỷ ngập ngừng dòng lệ rót.

Hỡi ôi thương thay!
Phạm Văn Ánh phiên âm từ chữ Nôm.

[1] Tuổi tác.
[2] Răng và tóc.
[3] Xa cách.
[4] Con thơ.
[5] E ngại, lo sợ.
[6] Chia cách.
[7] Phàn nàn, than thở.
[8] Sâu kín.
[9] Mộ phần.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phan Huy Ích » Bài văn tế bằng quốc âm viết thay học trò họ Lê ở Mai Thượng khi an táng cha