01/10/2024 16:30Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/09/2024 23:26
Nguyên tác
不如圃也不如農，
浪泊湖山作散翁。
松徑暮窺元亮月，
竹簾曉納伯夷風。
半生磨鑑身猶在，
一胴贏輸局未終。
最是縈心灰不得，
百年京雒屬劉聰。
Phiên âm
Bất như phố dã bất như nông,
Lãng Bạc[1] Hồ Sơn[2] tác tản ông.
Tùng kính mộ khuy Nguyên Lượng[3] nguyệt,
Trúc liêm hiểu nạp Bá Di[4] phong.
Bán sinh ma giám thân do tại,
Nhất đỗng doanh thâu cục vị chung.
Tối thị oanh tâm khôi bất đắc,
Bách niên kinh Lạc[5] thuộc Lưu Thông[6].Dịch nghĩa
Chẳng như người làm vườn cũng chẳng như nhà nông,
Làm một ông nhàn tản nơi Hồ Sơn, Lãng Bạc.
Trên đường tùng, buổi chiều ngắm trăng Nguyên Lượng,
Bên rèm trúc buổi sáng thu nạp gió Bá Di.
Nửa đời gian nan rèn giũa, vẫn còn được tấm thân,
Một dạ cuộc hơn thua vẫn chưa kết thúc.
Khổ nhất là nỗi vấn vít trong lòng chưa nguội thành tro được,
Trăm năm kinh đô Lạc Dương thuộc về Lưu Thông.
Hai bạn là tức Vũ Trinh và Nhữ bảo lang. Nhữ bảo lang chưa rõ là ai.
[2] Thuộc Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.
[1] Một tên gọi khác của Hồ Tây. Dưới thời Tây Sơn, Vũ Trinh ẩn cư ở Hồ Sơn, còn Nhữ bảo lang chắc ẩn cư ở Nùng, Lãng Bạc.
[3] Tên tự của Đào Tiềm người đời Tấn. Ông học rộng, tính tình phóng khoáng, không chịu gò bó luồn cúi để cầu danh. Ông từng làm quan huyện Bành Trạch, nhưng vì không chịu áo mũ khúm núm trước quan trên nên ông từ quan ra về. Ông là một tác gia lớn của văn học Trung Hoa thời cổ.
[4] Con vua nước Cô Trúc, nước phụ thuộc của nhà Thương. Khi Vũ Vương, cũng là vua một nước chư hầu của nhà Thương nổi lên diệt Trụ lập nên nhà Chu, ông không chịu theo, vào núi Thú Dương ở ẩn, không ăn thóc nhà Chu, chỉ ăn rau quyết rau vi, rồi chết đói.
[6] Tự Huyền Minh, một tên khác là Tải, người Hung Nô, gọi theo thuỵ hiệu là Hán Chiêu Vũ Đế, là hoàng đế thứ 3 của nhà Hán thời Thập lục quốc.
[5] Tức kinh đô Lạc Dương. Đầu tiên Chu Bình Vương đóng đô ở đây, Đông Hán kế tiếp, cho nên gọi là kinh Lạc.