18/09/2024 01:54Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/07/2024 20:28
Nguyên tác
牢落琴書曉暮行，
鴻緘何處報詩聲。
得千里外賡酬韻，
思卅年前把握情。
西席故人垂雅誨，
春坊稚子驗前程。
詞垣既在朝紳列，
泮水宮墻待老更。
Phiên âm
Lao lạc cầm thư hiểu mộ hành,
Hồng giam hà xứ báo thi thanh.
Đắc thiên lý ngoại canh thù vận,
Tư táp niên tiền bả ác tình.
Tây tịch cố nhân thuỳ nhã hối,
Xuân phường trĩ tử nghiệm tiền trình.
Từ viên ký tại triều thân liệt[1],
Phán thuỷ[2] cung tường đãi lão canh.Dịch nghĩa
Túi đàn cặp sách lủi thủi đi hết sớm lại chiều,
Thư nhạn một phong bỗng từ đâu mang tiếng thơ đến.
Được nghe vần xướng hoạ từ nơi ngoài nghìn dặm,
Nhớ lại mối tình ba mươi năm trước dắt díu nhau.
Gia sư vốn bạn cố tri đã ban lời dạy tốt,
Lũ con trẻ chốn Xuân phường tin chắc có tương lai.
Việc từ chương bác vốn đứng hàng tấn thân trong triều,
Cung tường nhà Phán thuỷ còn đợi bậc lão thành từng trải.Bản dịch của Hoàng Tạo
Lẽo đẽo cầm thư sáng lại chiều,
Phong thư bỗng thấy tiếng thơ gieo.
Ngoài nghìn dặm lại trau dồi vận,
Ba chục năm xưa dắt díu nhau.
Người cũ chiếu tây ơn dạy dỗ,
Đàn con tuổi trẻ nghiệm mai sau.
Quan triều nay ở ngôi văn tự,
Cung Phán chờ người tuổi tác cao.
Phan biên tu tức Phan Mậu Hiên 潘懋軒. Nguyên chú: “Tôi sắm sửa hành lý sắp đi, mới mời người bà con trong họ là ông Giải nguyên Phan Mậu Hiên nguyên là Huấn đạo đến nhà tôi ở trong thành mở lớp dạy học cho các con cháu, phí tổn do tôi đài thọ. Ông Mậu Hiên vừa mới được thăng chức Hàn lâm Biên tu, tôi có ý định đề cử ông làm Tư nghiệp Văn miếu ở Bắc Thành để coi dạy việc học. Cho nên câu kết của bài thơ có nhắc đến chuyện đó”. Tư nghiệp Văn miếu ở Bắc Thành là chức quan đứng đầu việc học ở Văn miếu, về sau gọi là Quốc tử giám Tư nghiệp.
[1] Chỉ hàng quan văn trong triều đình.
[2] Chỉ trường quốc học.