21/01/2025 18:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 01/06/2016 08:12
Nguyên tác
去年之火今年水,
青廉一縣何多事。
其謂天耶抑人耶,
或然者數必然理。
Phiên âm
Khứ niên chi hoả kim niên thuỷ,
Thanh Liêm nhất huyện hà đa sự.
Kỳ vị thiên da ức nhân da,
Hoặc nhiên[1] giả số tất nhiên[2] lý.Dịch nghĩa
Năm ngoái hoả tai, năm nay thuỷ tai
Một huyện Thanh Liêm sao nhiều chuyện thế
Việc đó là tại trời hay do người
Là điều hoặc nhiên được gọi là số hay là điều tất nhiên được gọi là lýBản dịch của Nguyễn Văn Huyền
Năm ngoái cháy to, nay lụt liền,
Thanh Liêm một huyện bao rối ren.
Do trời hay bởi người nên nỗi?
Là số hay là lý tất nhiên?
Năm 1840 đê Thanh Liêm vỡ. Vì việc này, Phạm Văn Nghị đang làm tri phủ Lý Nhân bị nghi phạt giáng ba cấp và phải về triều làm biên tu ở Quốc sử quán. Trong bài thơ này, câu thứ 3 và thứ 4 có ngụ ý không hoàn toàn đổ lỗi cho trời mà tự liên hệ đến trách nhiệm của mình làm quan cai trị đã để xảy ra lụt lội.
[1] Có nghĩa như số trời định sẵn.
[2] Có nghĩa như hệ quả tất yếu do con người gây nên.