22/12/2024 13:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/09/2024 15:34
Nguyên tác
月下孤蓬泛碧潭，
洞庭煙景滿風帆。
櫂歌一曲凌漁渚，
樹色千條霽暮嵐。
滿岸奔濤聲震蕩，
長天浮水影渾涵。
鷁頭傲盡寒光夜，
暘谷金輪上半巖。
Phiên âm
Nguyệt hạ cô bồng phiếm bích đàm,
Động Đình[1] yên cảnh mãn phong phàm.
Trạo ca nhất khúc lăng ngư chử,
Thụ sắc thiên điều tễ mộ lam.
Mãn ngạn bôn đào thanh chấn đãng,
Trường thiên phù thuỷ ảnh hồn hàm.
Nghịch đầu[2] ngạo tận hàn quang dạ,
Dương Cốc[3] kim luân thượng bán nham.Dịch nghĩa
Thuyền nhỏ lẻ loi dưới trăng, lênh đênh nơi đầm xanh biếc,
[Khác nào] cảnh khói sóng ở Động Đình, buồm no gió.
Một khúc hát đò đưa vút lên ở tận bãi chài,
Bóng cây ngàn cành giữa khí núi buổi chiều quang đãng.
Sóng xô đầy bờ, tiếng vang ầm ào,
Bầu trời cao rộng như bềnh bồng, bóng dầm trong nước.
Đầu thuyền thưởng hết đêm trăng lạnh,
Vầng mặt trời vàng ở Dương Cốc đã lên lưng vách núi.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
Hạc Hải là phá lớn ở tỉnh Quảng Bình, ở cuối nguồn sông Kiến Giang, thuộc địa phận huyện Lệ Thuỷ và Quảng Ninh (tỉnh Quảng Bình), được coi là chốn địa linh.
[2] Nguyên văn ghi là “quyên đầu” 蠲頭, hẳn nhầm từ chữ “nghịch (cũng quen đọc là ích) đầu” 鷁頭, nghĩa là đầu thuyền.
[1] Tác giả có ý so sánh cảnh đẹp ở phá Hạc Hải với cảnh ở hồ Động Đình, một thắng cảnh nổi tiếng của Trung Quốc.
[3] Chỉ phương đông, nơi mặt trời mọc. Thiên Nghiên điển trong Kinh thư viết: “Lệnh cho Hy Trọng, làm nhà ở Ngung Di, gọi là Dương Cốc”. Khổng An Quốc thời Hán làm truyện chú thích rằng: “Đất xa ở phía đông gọi là Ngung Di. Dương tức là sáng vậy. Mặt trời ra từ hang, thiên hạ sáng tỏ, cho nên gọi là Dương Cốc.“