22/12/2024 13:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 27/12/2007 18:10
Nguyên tác
東野窮愁死不休，
高天厚地一詩囚。
江山萬古潮陽筆，
合在元龍百尺樓。
Phiên âm
Đông Dã[1] cùng sầu tử bất hưu,
Cao thiên hậu địa nhất thi tù[2].
Giang sơn vạn cổ Triều Dương[3] bút,
Hợp tại Nguyên Long Bách Xích lâu[4].Bản dịch của Đông A
Đến chết Mạnh Giao chẳng hết sầu
Tù thơ lồng lộng đất trời sâu
Non sông muôn thuở Triều Dương bút
Góp tại Nguyên Long, Bách Xích lầu
[1] Hiệu của Mạnh Giao.
[2] Kẻ tù của thơ. Trong bài Phóng ngôn 放言, Nguyên Hiếu Vấn có viết “Trường Sa nhất Tương luỵ, Mạnh Đảo lưỡng thi tù” 長沙一湘累，郊島兩詩囚, ý nói thơ Mạnh Giao và Giả Đảo chau chuốt từ ngữ và câu chữ, lao lực để làm thơ. Người đời sau còn xưng Giả Đảo là Thi nô (nô bộc của thơ). Tuy nhiên ở bài này, thi tù chỉ nói về Mạnh Giao. Mạnh Giao và Hàn Dũ 韓愈 đều là những đại biểu cho thơ ca đời Trung Đường nhưng do hoàn cảnh sinh hoạt khác nhau dẫn đến phong cách thơ cũng đối lập. Nguyên Hiếu Vấn chú trọng thơ thanh tân, phong nhã của Hàn Dũ nên ở đây nói nếu so sánh thơ của hai người, thì thơ của Hàn Dũ cao nguy ngất như Bách Xích lâu và trường tồn với thời gian, còn thơ Mạnh Giao như vẫn ở dưới đất.
[3] Nay là Triều Châu, Quảng Đông. Ở đây ám chỉ Hàn Dũ, từng bị biếm trích ra đây.
[4] Một ngôi lầu tại phía tây nam huyện thành Linh Thạch, cao hàng trăm thước, tại đây núi và sông tiếp giáp. Thơ Lý Thương Ẩn: “Bách Xích lâu cao thuỷ tiếp thiên”.