01/10/2024 16:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 22/09/2024 22:03
Nguyên tác
才小未能維短日，
義明不泰照長庚。
人心有欲臨機變，
虎尾雖危履順亨。
落魄人皆傳既死，
羈懷我亦厭餘生。
北窗只解吹愁鬢，
肯為江山怨不平。
Phiên âm
Tài tiểu vị năng duy đoản nhật,
Nghĩa minh bất thái chiếu Trường Canh[1].
Nhân tâm hữu dục lâm cơ biến,
Hổ vĩ tuy nguy lý thuận hanh[2].
Lạc phách nhân giai truyền ký tử,
Ky hoài ngã diệc yếm dư sinh.
Bắc song chỉ giải xuy sầu mấn,
Khẳng vị giang sơn oán bất bình.Dịch nghĩa
Tài mọn không thể níu mặt trời để cho ngày dài thêm,
Nghĩa sáng cũng không đủ sáng để chiếu rọi cho sao Trường Canh!
Người ta, ai cũng có mong muốn, đến lúc gặp thời cơ tất thay đổi,
Đuôi hổ là nguy hiểm, nhưng đi theo lối thuận ắt là tốt.
Kẻ lạc phách, người thiên hạ đồn đã chết,
Nỗi lòng bị ràng buộc, ta cũng chán cuộc sống thừa.
Song cửa phía bắc, gió chỉ biết thổi mái tóc sầu muộn,
Chẳng chịu vì giang sơn oán hận nỗi bất bình.
[1] Sao Hôm, câu thơ ý nói nghĩa sáng cũng không giúp thêm ánh sáng cho sao Hôm để ngày dài thêm.
[2] Câu này lấy ý ở quẻ Lý trong Kinh dịch. Lời kinh của Quẻ: “Lý hổ vĩ, bất chất nhân, hanh” (Giẫm lên đuôi hổ, không cắn người, tốt). Các nhà Dịch học giảng: Quẻ Lý Càn ở trên, Đoái ở dưới; lời thoán giảng: Quẻ Lý là mềm xéo theo cứng. Đẹp lòng mà ứng với trời, thế cho nên xéo đuôi cọp mà không cắn người, hanh. Đoái (mềm) được Càn (cứng mạnh) dắt dẫn nên thuận, vì thế tốt.