22/12/2024 13:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/09/2024 15:21
Nguyên tác
千里行旌向帝閽，
線衣來訪舊鄉村。
紅塵牢落梅程半，
綠影參差竹徑存。
犧鼎暗垂遊子淚，
琴書忙眷覲臣番。
滿庭黃髮長牽戀，
桑梓情懷寓酒樽。
Phiên âm
Thiên lý hành tinh hướng đế hôn,
Tuyến y lai phỏng cựu hương thôn.
Hồng trần lao lạc mai trình bán,
Lục ảnh sâm si trúc kính tồn.
Hi đỉnh ám thuỳ du tử lệ,
Cầm thư mang quyến cận thần phiên.
Mãn đình hoàng phát trường khiên luyến,
Tang tử[1] tình hoài ngụ tửu tôn[2].Dịch nghĩa
Mang cờ tiết đi ngàn dặm, hướng về phía cửa cung trời,
Mặc áo sợi về thăm quê cũ.
Đường gió bụi quạnh hiu, mới được nửa hành trình,
Bóng xanh thấp thoáng, luống trúc vẫn còn.
Trước lư hương ngầm nhỏ giọt nước mắt của người con đi xa,
Sách đàn cũng vội vàng quyến luyến người bề tôi vào triều cận.
Các bậc già cả đầy trong sân, lưu luyến níu kéo mãi,
Tình cảm nhớ quê hương gửi ở chén rượu.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
Quê nhà chỉ quê gốc của Phan Huy Ích ở làng Thu Hoạch, huyện Thiên Lộc, trấn Nghệ An (nay là Thạch Châu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh).
[1] Tức cây dâu và cây thị, chỉ quê hương. Theo Kinh thi, ấy là hai loại cây do cha mẹ trồng, sau dùng chỉ quê hương bản quán, hoặc dùng chỉ cha mẹ.
[2] Nguyên chú: “Ngày mồng 7 tháng chạp, về đến quê nhà, dừng lại mấy ngày, cáo yết miếu đền, cùng khoản đãi ăn uống với các vị già cả trong làng. Ngày mồng 10, chuyển hành trang đến Vĩnh
Ninh để lên đường.”