08/09/2024 08:56Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 13/02/2019 20:26
Nguyên tác
天南許久雁來賓，
參朮籠收濟度民。
壽世仙丹醫亦相，
回春龍腦樂通神。
五靈赤石弘姜活，
百合朱砂有意仁。
術妙軒歧甘遂志，
從蓉君子樂天真。
Phiên âm
Thiên Nam hứa cửu nhạn lai tân,
Sâm truật lung thâu tế độ dân.
Thọ thế tiên đơn y diệc tướng,
Hồi xuân long não lạc thông thần.
Ngũ linh xích thạch hoằng khương hoạt,
Bá hạp châu sa hữu ý nhân.
Thuật diệu Hiên Kỳ[1] cam toại chí,
Thung dung quân tử lạc thiên chân.Dịch nghĩa
Trời Nam hẹn đã lâu nhạn mới đến làm khách
Gồm sâm truật đựng đầy rương để dùng cứu giúp người
Dùng thuốc tiên đơn cho người sống lâu thì làm thuốc cũng như làm tướng giữ nước bền vững lâu dài.
Dùng vị long não làm thuốc hồi xuân thì kiến hiệu như phép thần thông
Những vị ngũ linh, xích thạch công dụng rộng hơn can khương, độc hoạt
Bá hạp, châu sa có lúc dùng với ý dĩ, nhân trần,
Luyện tay nghề tinh diệu như Hiên Viên, Kỳ Bá mới toại chí
Làm người quân tử sống ung dung với cái tính chân thật của trời ban.Bản dịch của Đặng Quý Địch
Trời Nam từng hứa, nhạn nay sang
Sâm truật cứu người đẫy thác nang
Thọ thế tiên đơn y cũng tướng
Hồi xuân long não thuốc như thần
Ngũ linh xích thạch hơn khương hoạt
Bá hạp châu sa với ý nhân
Thuật diệu Hiên Kỳ đà toại chí
Thung dung quân tử dưỡng thiên chân.
Bài này cũng mỗi câu có mỗi tên thuốc như bài trước (Tặng Dân Lợi dược phòng). Ở phần phiên âm những từ in nghiêng là tên các vị thuốc Bắc.
[1] Hiên Viên và Kỳ Bá. Hiên Viên tức vua Hoàng Đế, một trong ngũ đế thời thượng cổ ở Trung Quốc, người đầu tiên bày ra nghề làm thuốc. Kỳ Bá là bề tôi của Hoàng Đế, cùng Hoàng Đế nghiên cứu dược tính, làm thuốc cứu người. Hai ông được tôn làm tổ đông y.