20/09/2024 15:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/09/2024 15:10
Nguyên tác
堡柵週迴草徑深，
依依山水孰登臨。
勝朝寶剎餘苔篆，
往哲篇章寄石陰。
十二年前頻駐節，
三岐江上又挑琴。
景光今昨悲桑鹵，
地主無情勸客斟。
Phiên âm
Bảo sách chu hồi thảo kính thâm,
Y y sơn thuỷ thục đăng lâm?
Thắng triều bảo sát dư đài triện[1],
Vãng triết thiên chương ký thạch âm[2].
Thập nhị niên tiền tần trú tiết[3],
Tam kỳ giang thượng hựu khiêu cầm.
Cảnh quang kim tạc bi tang lỗ[4],
Địa chủ[5] vô tình khuyến khách châm[6].Dịch nghĩa
Rào luỹ bao quanh, lối đi cỏ mọc thâm u,
Sông núi vẫn nguyên vẻ cũ, ai người lên thăm?
Chùa tháp của triều thịnh trước còn sót tấm bia rêu phủ,
Bài thơ văn của bậc hiền triết xưa gửi lại nơi vách đá.
Mười hai năm trước từng nhiều lần mang phù tiết, dừng chân tại đây,
Trên ngã ba sông lại gảy khúc đàn cầm.
Buồn vì quang cảnh xưa nay biển mặn thành nương dâu,
Chủ nhân đất này vô tình mời khách chuốc chén.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
Núi Dục Thuý tức núi Non Nước, ở thành phố Ninh Bình.
[1] Chỉ chùa tháp dựng thời nhà Trần. Thời Trần núi này không có bia, chỉ có bài ký về toà tháp Linh Tế trên núi (Linh Tế tháp ký) do Trương Hán Siêu soạn, khắc vào vách núi. Bài ký viết thể chữ theo lối khải - hành, mang phong cách thư pháp của Triệu Mạnh Phủ - danh gia thư pháp thời Nguyên, chữ khắc khá lớn và đẹp, nay vẫn còn rõ ràng.
[2] Chỉ văn thơ của Trương Hán Siêu, Phạm Sư Mạnh, Lê Thánh Tông... được khắc trên vách núi.
[3] Chỉ việc chịu mệnh lệnh nhà vua đi công cán qua đây.
[4] Cũng như nói biển xanh biến thành nương dâu, chỉ sự thay đổi lớn lao theo thời gian.
[5] Chỉ quan Tham trấn Linh Ngọc bá.
[6] Nguyên chú: “Tiến đến trấn Vân Sàng, dừng lại đó một ngày, du ngoạn và ngắm cảnh núi non, quan Tham trấn Linh Ngọc bá bồi tiếp tiệc rượu, có ca hát, tình cảm và nghi lễ rất chu đáo”.