21/12/2024 19:41Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 18/09/2024 22:19
Nguyên tác
千里書城列寢屏，
鏘鏘聲韻見心靈。
南山豹霧藏斑彩，
北海鵬風振羽翎。
學有真銓成博雅，
詩多逸響動空冥。
賡酬繫我壎篪樂，
珍重梅枝出驛亭。
Phiên âm
Thiên lý thư thành liệt tẩm bình,
Thương thương thanh vận kiến tâm linh.
Nam sơn báo vụ tàng ban thái[1],
Bắc hải bằng phong chấn vũ linh[2].
Học hữu chân thuyên thành bác nhã,
Thi đa dật hưởng động không minh.
Canh thù hệ ngã huân trì[3] lạc,
Trân trọng mai chi xuất dịch đình.Dịch nghĩa
Thư từ ngàn dặm gửi đến chất ở chỗ bình phong phòng ngủ cao như toà thành,
Thanh vận vang, đẹp, đủ thấy tâm tư tình cảm.
Con báo ở núi Nam khi trời mù thì ẩn các đốm hoa văn sặc sỡ,
Con chim bằng ở biển bắc khi gió lên thì tung cánh bay.
Việc học phải cân nhắc thực sự mới thành bậc bác nhã,
Thơ nhiều âm vận phiêu dật, chấn động đến cả bầu trời.
Ngâm hoạ với nhau là bởi niềm vui anh thổi huân, em thổi trì của ta,
Hãy trân trọng cành mai khi ra khỏi trạm dịch.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
[1] Lấy ý từ sách Liệt nữ truyện của Lưu Hướng thời Hán. Vợ của Đào Đáp Tử nói: Núi Nam có con báo đen, khi trời mưa mù thì bẩy ngày nó không xuống núi kiếm ăn. Tại sao vậy? Là muốn cho lông mượt mà có hoa văn sặc sỡ, cho nên phải ẩn mình mà tránh xa mối hại. Như loài chó lợn thì không biết chọn cách kiếm ăn cho béo tấm thân, sống đấy mà rồi chết đấy. Sau trong văn chương thường dùng điển này để chỉ việc ẩn cư giữ mình.
[2] Sách Trang Tử viết: Ở biển bắc có cá côn lớn, nó hoá thành con chim bằng khổng lồ, khi biển động thì nó nương theo gió mà bay về biển nam.
[3] Trong Kinh thi có câu: “Bá thị xuy huân, Trọng thị xuy trì” (Người anh thổi huân, Người em thổi trì), ý nói tình thân thiết giữa anh em, hài hoà như chơi nhạc.