21/12/2024 23:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 18/04/2010 02:04
Nguyên tác
萬里風波一葉舟，
憶歸初罷更夷猶。
碧江地沒元相引，
黃鶴沙邊亦少留。
益德冤魂終報主，
阿童高義鎮橫秋。
人生豈得長無謂，
懷古思鄉共白頭。
Phiên âm
Vạn lý phong ba nhất diệp chu,
Ức quy sơ bãi cánh di do.
Bích giang địa một nguyên tương dẫn,
Hoàng hạc sa biên diệc thiểu lưu.
Ích Đức[1] oan hồn chung báo chủ,
A Đồng[2] cao nghĩa trấn hoành thu.
Nhân sinh khởi đắc trường vô vị,
Hoài cổ tư hương cộng bạch đầu.Bản dịch của Lê Quang Trường
Sóng gió dặm ngàn thuyền lá chao,
Ở, về lần lữa biết khi nào.
Đôi bờ sông biếc khơi tình tứ,
Ven bãi hạc vàng lẻ xốn xao.
Ích Đức hồn oan còn báo chủ,
A Đồng nghĩa cả át trời thu.
Đời người há cứ long đong mãi?
Hoài cổ thương quê tóc bạc màu.
Tác giả làm bài thơ này vào năm Đại Trung thứ hai, khi rời khỏi Quế Quản, đi đường thuỷ ngang qua Đàm Châu (nay là thành phố Trường Sa), Hình Nam (nay là huyện Giang Lăng) trở về bắc. Bài thơ tả nỗi lòng buồn bã của người nửa đời làm mạc chức (lo việc giấy tờ trong trướng phủ), tuổi cao nhưng sự nghiệp chẳng thành, hoàn cảnh khó khăn, công danh mù mịt. Nhưng đó là nỗi lòng của người không cam chịu để mất tuổi hoa niên, ông muốn thi thố tài sức, vì nước nhà lập công.
[1] Tức Trương Phi thời Tam Quốc. Câu này ý nói oan hồn của Phi vẫn đền đáp cái ơn tri ngộ của Lưu Bị với mình.
[2] Sách Tấn thư, Ngũ hành chí chép một bài đồng dao có lời “A Đồng phục A Đồng, Hàm đao du độ giang; Bất uý ngạn thượng hổ, Đãn uý thuỷ trung long” (A Đồng lại A Đồng, Ngậm dao bơi qua sông; Chẳng sợ cọp trên núi; chỉ sợ rồng dưới sông). A Đồng là tiểu tự của Vương Tuấn. Tấn Vũ Đế nghe được bài đồng dao đó liền cho Vương Tuấn làm Long Tương tướng quân. Đến lúc chinh phạt nước Ngô, quân Giang Tây không ai dám vượt sông, còn Vương Tuấn vượt sông vào chiếm lấy Mạt Lăng (nay thuộc vùng Nam Kinh) trước.