21/12/2024 22:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 04/05/2020 21:50
Nguyên tác
昨夜東風入草廬，
信傳春到五更初。
庭因生草知年紀，
符不須桃覺鬼除。
消長默觀天地道，
貫通細認聖賢書。
每期學與年俱進，
自是吾心樂有餘。
Phiên âm
Tạc dạ đông phong[1] nhập thảo lư,
Tín truyền xuân đáo ngũ canh sơ.
Đình nhân sinh thảo[2] tri niên kỉ,
Phù bất tu đào[3] giác quỉ trừ.
Tiêu trưởng mặc quan thiên địa đạo,
Quán thông tế nhận thánh hiền thư.
Mỗi kỳ học dữ niên câu tiến,
Tự thị ngô tâm lạc hữu dư.Dịch nghĩa
Đêm qua gió đông thổi vào nhà tranh,
Báo tin cho biết xuân đã đến vào đầu canh năm.
Nhờ cỏ mọc ngoài sân mà thấy rõ năm mới đã sang,
Không cần bùa gỗ đào, cũng biết quỷ bị trừ đuổi.
Lặng nghe đạo trời đất, tiêu hao lại nảy nở,
Hiểu sâu, quán thông được sách thánh hiền.
Thường mong sự học đều tiến lên cùng số tuổi,
Được thế là tâm ta vui có thừa.Bản dịch của Đinh Tú Anh
Gió đông đêm đã báo nhà tranh,
Xuân vửa canh năm đến rõ rành.
Nhờ cỏ ngoài sân, năm đến sớm.
Chưa bùa trước cửa, quỷ chuồn nhanh.
Lặng nghe trời đất, tinh thần, trưởng.
Lắng đọc thánh hiền, trí lợi, lanh.
Sự học mà tăng cùng số tuổi,
Thì lòng vui lắm, sẽ, tinh anh!
Lời tự: “Thời cái Giáp Thìn chi thập thất tuế dã” 時蓋甲辰之十七歲也 (Bấy giờ là năm Giáp Thìn [1544], 17 tuổi).
[1] Tức gió xuân. Theo quan niệm xưa, gió tự phương đông thổi lại là gió xuân.
[2] Do điển Chu Đôn Di thường để mặc cỏ mọc ở ngoài sân cho có sinh khí.
[3] Do chữ “đào phù” là loại phù hiệu bằng gỗ đào, khắc hay vẽ lên đó hai vị thần là Thần Đồ và Uất Luỹ để trừ đuổi ma quỷ. Năm mới người ta thường treo đào phù ở cửa, về sau thường thay đào phù bằng câu đối.