18/09/2024 01:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/06/2024 17:48
Nguyên tác
溪灣幾轉碧迂迴，
流水遙從桂嶺來。
野杵機閒頻運動，
山田利嗇半荒萊。
縞綦出市寒霜曉，
簑笠成村曲岸隈。
搖曳風旌飛木馬，
迎賓處處簇江臺。
Phiên âm
Khê loan Kỷ chuyển bích vu hồi,
Lưu thuỷ dao tòng Quế lĩnh lai.
Dã chử cơ nhàn tần vận động,
Sơn điền lợi sắc bán hoang lai.
Cảo kỳ xuất thị hàn sương hiểu,
Thoa lạp thành thôn khúc ngạn ôi.
Dao duệ phong tinh phi mộc mã[1],
Nghinh tân xứ xứ thốc giang đài[2].Dịch nghĩa
Suối khe mấy khúc xanh biếc quanh co,
Dòng nước xa xa từ núi Quế đến.
Cối gạo của dân quê chày tự động giã liên tục nhịp nhàng,
Ruộng núi hoa lợi thấp, phần nửa bỏ hoang.
Áo trắng khăn vải ra chợ lúc sớm sương lạnh,
Áo tơi nón lá thành xóm ở bờ sông cong.
Cờ trước gió rung rinh, con ngựa gỗ đi như bay,
Đâu đâu cũng dựng đài trên sông để đón khách.
Nguyên dẫn: Nước sông từ Quế Lâm đổ về, khe thác quanh co, núi từ Lĩnh Nam chạy dài xuống phía lòng sông, vây quanh lấy bờ sông, thổ dân đặt nhiều cối giã bên khe, nước chảy cối tự động giã, không cần người. Nơi đây ruộng vườn xơ xác, đồng nội nhiều bụi rậm. Từ Quế Lâm về phía nam, phụ nữ mặc quần áo giống phụ nữ vùng Lạng Sơn nước ta, không bó chân. Họ thường ra chợ mua bán hàng, ngồi câu trên bờ sông, đi lại nơi đám rau tần, rau liễu, cảm thấy hứng thú.
[1] Theo Mộng Khê bút đàm, ở vùng Tín An và Thương Cảnh có nhiều loại ruồi trâu đốt ngựa trâu rất đáng sợ. Về mùa hè người ta phải lấy bùn trát kín trên thân chúng để tránh bị ruồi đốt. Dân địa phương còn chế ra loại xe một bánh, đặt yên cưỡi như cưỡi ngựa, cho nên gọi chiếc xe đó là mộc mã. Ở đây có lẽ tác giả gọi một cách hình tượng những con thuyền.
[2] Ven sông các quan phủ huyện dựng nhà thuỷ đình để đón tiếp sứ bộ.