21/12/2024 18:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Độc điếu nghĩa dân trận tử văn
讀吊義民陣死文

Tác giả: Mai Am công chúa - 梅庵公主

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 24/02/2016 22:35

 

Nguyên tác

吊文三復重低徊,
毅魄辭鋒儘可哀。
赤子勤王能敵愾,
書生用武惜非才。
煙迷戰壘西戎滿,
月冷沙場白骨堆。
國語一篇傳不朽,
絕勝廣漢掩枯骸。

Phiên âm

Điếu văn tam phục trọng đê hồi,
Nghị phách từ phong tận khả ai.
Xích tử cần vương năng địch khái,
Thư sinh dụng võ tích phi tài.
Yên mê chiến luỹ Tây nhung mãn,
Nguyệt lãnh sa trường bạch cốt đôi.
Quốc ngữ nhất thiên truyền bất hủ,
Tuyệt thăng Quảng Hán[1] yểm khô hài.

Dịch nghĩa

Đọc đi đọc lại bài văn điếu, lòng cứ bồi hồi không dứt,
Khí phách mạnh mẽ, lời văn sắc bén, thật đáng thương.
Nhân dân ra sức giúp vua, căm giận quân giặc,
Người học trò xông ra chiến trận, tiếc không phải là tài của mình.
Khói phủ mờ chiến luỹ, đầy binh lính Tây,
Trăng soi lạnh sa trường, xương trắng chất đống.
Văn quốc ngữ một bài lưu truyền mãi mãi,
Hơn hẳn [việc thái thú] Quảng Hán chôn cất những hài cốt khô.

Bản dịch của Nguyễn Quảng Tuân

Điếu văn xem lại dạ bồi hồi,
Khí mạnh, lời hùng, nghĩ xót ôi!
Dân chúng phò vua căm ghét giặc,
Thư sinh ra trận tiếc non tài.
Khói mờ chiến luỹ quân Tây đóng,
Trăng lạnh sa trường sọ trắng phơi.
Quốc ngữ một thiên truyền bất hủ,
Hơn ai Quảng hán cất khô hài.
Tác giả cảm khái sau khi đọc bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu.

[1] Trần Sủng đời Hậu Hán làm thái thú quận Quảng Hán, đêm nằm nghe phía nam thành Lạc Dương có tiếng khóc, cho là những hồn ma hài cốt không được mai táng, bèn cho người thu nhặt đem chôn. Sau đó không còn nghe tiếng khóc nữa.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Mai Am công chúa » Độc điếu nghĩa dân trận tử văn