22/12/2024 13:10Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 19/09/2024 09:04
Nguyên tác
海防時候屆南薰，
戎警傳郵節次聞。
風浪只爭帆楫健，
乾坤未弭鼓鼙紛。
敵情遙瞰香江水，
師律橫衝隘嶺雲。
征甲服勞臣子職，
章縫愧我不能軍。
Phiên âm
Hải phòng thì hậu giới nam huân,
Nhung cảnh truyền bưu tiết thứ văn.
Phong lãng chỉ tranh phàm tiếp kiện,
Càn khôn vị nhị cổ bề phân.
Địch tình dao khám Hương Giang thuỷ,
Sư luật hoành xung Ải Lĩnh[1] vân.
Chinh giáp phục lao thần tử chức,
Chương phùng quí ngã bất năng quân.Dịch nghĩa
Lúc gió Nồm đến là khi phải phòng bị mạn biển,
Nhiều lần nghe tin quân đội truyền thư cảnh báo.
Chỗ sóng gió chỉ tranh đua xem buồm chèo ai mạnh,
Trời đất chưa nguôi tiếng trống trận dập dồn.
Tình hình quân địch, từ xa nhòm ngó sông Hương,
Quân đội nhất loạt như mây chặn ngang Ải Lĩnh.
Vất vả vì mặc áo giáp đi chinh chiến ấy là chức phận của kẻ bề tôi,
Văn chương vá víu, thẹn ta không thể tòng quân.
Nguyên dẫn: Trước khi đến mùa gió nồm, phải đề phòng giặc cướp Tây Định đến xâm chiếm. Việc quân giới nghiêm, chỉ ban lệnh cho Thống lĩnh Chân Quận công thống lãnh thuỷ quân, cùng tàu Ô đến trấn ở Quảng Nam, tiếp ứng cho thành Quy Nhơn. Ngày 27 tháng Tư, 22 tầu chiến, 12 hải đạo, 200 thuyền tay chèo của giặc Tây Định vội kéo thẳng đến cửa Thi Nại [cũng phiên là Thị Nại] ở Quy Nhơn, cướp lấy 57 chiếc thuyền có tay chèo của tầu lớn; quan trấn thủ là Trung Quận công chống nhau với địch ở bờ biển. Buổi chiều tối, thuyền địch căng buồm lướt ra biển, đậu ở cửa Sa Kỳ của Hoà Nghĩa, đánh tiếng là sẽ đánh thẳng vào Phú Xuân, uy thanh ngày một mạnh. Ban đầu nghe tin Thi Nại có cảnh báo, liền sai quan Ty võ Tuấn Quận công đi trước tiếp ứng, đồng thời triệu quan binh ở Bắc Thành về triều để chờ sai phái. Ngày mồng 4 tháng Năm, lại nghe tin quân địch kéo đến, triều đình mật bàn việc đánh giữ, vì thế mà nhà vua phải thức khuya dậy sớm lo lắng, đặc sai Thái bảo Huấn Quận công, điều động quân thuỷ bộ các đạo, trong đêm tiến đến Quảng Nam, tuỳ nghi xử trí. Ở kinh đô dân chúng náo động, nhiều người đem của chuyển đi cất, bèn sai Tuần bổ ngăn cấm. Quân địch dần hướng về cửa Hàn, Quảng Nam, biên phương báo tin tình hình rất cấp bách. Quan Thiếu phó thống lãnh trung quân ngự đạo, đồng thời thuỷ binh đi thuyền biển đến, án binh ở cửa biển Thai Dương để bảo vệ kinh thành.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
[1] Tức đèo Hải Vân. Tây Định ở đây là nói quân Nguyễn. Bài này và những bài tiếp theo đều nói về cuộc chiến với quân Nguyễn, lúc này thế quân đã có phần phục hồi.