18/09/2024 01:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/06/2024 10:34
Nguyên tác
徙倚征輿百感交，
松風夾岸響奔濤。
忘機那似鷗眠渚，
浼俗寧非鵲借巢。
物態莫窮雲變幻，
鄉心空對月孤高。
客程煙霧催人老，
鏡裏花髯影亦嘲。
Phiên âm
Tỉ ỷ chinh dư bách cảm giao,
Tùng phong giáp ngạn hưởng bôn đào.
Vong cơ na tự âu miên chử[1],
Mỗi tục ninh phi thước tá sào[2].
Vật thái mạc cùng vân biến ảo,
Hương tâm không đối nguyệt cô cao.
Khách trình yên vụ thôi nhân lão,
Kính lí hoa nhiêm ảnh diệc trào.Dịch nghĩa
Bâng khuâng trên cỗ xe đi xa, trăm mối cảm hoài,
Gió ngọn thông sát bờ sông hoà cùng tiếng sóng.
Quên cơ tâm, sao giống được chim âu nằm trên bãi cát,
Nhiễm thói đời, khác nào như chim thước cho mượn tổ.
Trạng thái sự vật chẳng cùng, như mây biến ảo,
Lòng nhớ quê hương sánh cùng vầng trăng cô đơn.
Khói sương đất khách làm người ta già đi,
Trong gương râu trắng như hoa, bóng cũng đùa cợt.
Vũ Công bộ tức Vũ Huy Tấn. Đoàn hàn lâm tức Đoàn Nguyễn Tuấn, người cùng đi trong sứ bộ với Phan Huy Ích sang Thanh năm 1790.
[1] Sách Liệt tử: Người miền biển có kẻ thích chim âu, mỗi sớm ra biển chơi với chúng, chúng kéo đến có hàng trăm con. Bố người ấy bảo rằng: “Ta nghe nói chim âu bay đến chơi với ngươi, hãy bắt nó đem về đây cho ta xem”. Sáng hôm sau người con ra biển, chim âu bay múa trên không, mà chẳng có con nào xuống. Theo Liệt tử, chim âu là loài không có cơ tâm (tức trong lòng không có mưu đồ).
[2] Kinh thi, thơ Thước sào có câu: “Duy thước hữu sào, Duy cưu cư chi”(Chim thước có tổ, Chim cưu đến ở). Không rõ ý tác giả nói gì trong câu thơ.