21/12/2024 19:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Đăng Nhạc Dương lâu
登岳陽樓

Tác giả: Phan Huy Thực - 潘輝湜

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/09/2024 10:57

 

Nguyên tác

高樓巍業鎮名區,
樓外青山炤鏡湖。
南服望窮襟領地,
西風爽入水雲圖。
朗吟鶴駕傳三醉,
遺蹟梅花壽一株。
炤耀方屏徵誌記,
希文憂樂冠群儒。

Phiên âm

Cao lâu nguy nghiệp trấn danh khu,
Lâu ngoại thanh sơn chiếu kính hồ.
Nam phục vọng cùng khâm lĩnh địa,
Tây phong sảng nhập thuỷ vân đồ.
Lãng ngâm hạc giá truyền tam tuý[1],
Di tích mai hoa thọ nhất chu.
Chiếu diệu phương bình trưng chí ký,
Hy Văn[2] ưu lạc quán quần Nho.

Dịch nghĩa

Chót vót lầu cao trấn giữ một vùng nổi tiếng,
Bên ngoài toà lầu, núi xanh soi bóng xuống mặt hồ gương phẳng lặng.
Vùng đất xa phương nam, nhìn khắp nơi như dải áo, cổ áo,
Ngọn gió tây phóng khoáng, lùa vào bức hoạ đồ nước mây.
Cưỡi hạc ngâm vang câu thơ, nghe nói ông đã ba lần say,
Nơi đây để lại lâu dài dấu tích một nhành mai.
Ánh sáng rọi vào tấm bình vuông trưng bày bài ký,
Tấm lòng lo trước vui sau của Hy Văn hơn hết các nhà Nho.
Nguyên dẫn: “Lâu tại phủ thành tây môn ngoại, phủ lâm Động Đình, thị Lã Tiên tam tuý xứ. Kim thượng nhị tằng phụng Lã Tiên tượng, hạ tằng bản bình khắc Phạm Văn Chính công ký, danh chư, biển ngạch viết ‘Phủ khám trùng hồ’, viết: ‘Lâu ngoại hồ sơn’, viết ‘Khí tượng vạn thiên’. Bàng hữu Thạch Mai đình, đình trung thạch bích khắc chiết mai nhất chi, hựu thạch bi khắc Lã Tổ tượng tịnh tán văn, môn biển ‘Tiên mai di tích’; bằng cao túng lãm thiên thuỷ nhất sắc, Quân Biển nhị sơn ẩn ước ba gian.” 樓在府城西門外,俯臨洞庭,是呂仙三醉處。今上二層奉呂仙像,下層板屏刻笵文正公記名諸扁額曰俯瞰重湖,曰樓外湖山,曰氣象萬千,旁有石梅亭。亭中石璧刻折梅一枝又石碑刻呂祖像並贊文,門扁仙梅遺跡。憑高縱覽,天水一色,君扁二山隱約波間。 (Lầu bên ngoài cửa Tây thành phủ, nhìn xuống hồ Động Đình là nơi Lã Tiên ba lần say. Nay tầng hai thờ tượng Lã Tiên, ở dưới có bức bảng gỗ khắc tên bài ký của Phạm Văn Chính. Các biển ngạch khác có tấm đề “Phủ khám trùng hồ” [Cúi nhìn thấy hồ lớp lớp]; có cái đề “Lâu ngoại hồ sơn” [Núi hồ phía ngoài lầu]; có tấm đề “Khí tượng vạn thiên” [Khí tượng vạn ngàn]. Bên cạnh có đình Thạch Mai, trong đình có vách đá khắc một nhành mai chiết; lại có bia đá khắc tượng Lã Tổ và bài văn tán tụng. Tấm biển ở cửa đề “Tiên Mai di tích” [Di tích Mai Tiên]. Lên lầu cao phóng tầm mắt nhìn ra xa, thấy trời nước một màu; hai ngọn núi Quân, Biển thấp thoáng trong sóng nước.)

[1] Theo truyền thuyết, tiên Lã Động Tân (tên là Nham, hiệu là Thuần Dương), khi qua lầu này, có bài thơ, trong có 2 câu: “Tam tuý Nhạc Dương nhân bất thức, Lãng ngâm phi quá Động Đình hồ” (Ba lần say ở lầu Nhạc Dương, không ai biết, Ngâm vang, bay qua Động Đình hồ).
[2] Tự của Phạm Trọng Yêm, thuỵ Văn Chính, người đời Tống, tác giả bài Nhạc Dương lâu ký. Ông cũng có câu nói nổi tiếng “Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc” (Lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phan Huy Thực » Đăng Nhạc Dương lâu