20/09/2024 07:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/09/2024 09:57
Nguyên tác
仁基重拓紹聞堂，
槐蔭葱青蔚舊堂。
天地毓才憑世澤，
山河留慶奉朝章。
追歡席届秋容晚，
崇德祠臨午位陽。
思孝喜公充達孝，
綿綿庭訓義為方。
Phiên âm
Nhân cơ trùng thác Thiệu văn[1] đường,
Hoè ấm[2], thông thanh uất cựu đường.
Thiên địa dục tài bằng thế trạch,
Sơn hà lưu khánh phụng triều chương.
Truy hoan tịch giới thu dung vãn,
Sùng Đức[3] từ lâm ngọ vị dương.
Tư hiếu[4] hỉ công sung đạt hiếu[5],
Miên miên đình huấn nghĩa vi phương.Dịch nghĩa
Nền nhân mở rộng thêm nhà Thiệu văn,
Bóng hoè xanh tốt rợp quãng đê xưa.
Trời đất nung đúc tài hoa, dựa vào đức đời trước,
Non sông đưa lại phúc lộc, mang sắc mệnh triều đình.
Tiệc vui vẻ gặp lúc thu muộn,
Từ đường Sùng Đức hướng về phía Nam.
Nghĩ tới hiếu mừng ông đáng là bậc đạt hiếu,
Lời dạy của tiên công “lấy nghĩa làm phương hướng” còn mãi truyền.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Nền nhân mở rộng Thiệu Văn nhà,
Xanh tốt bóng hoè đê lối xưa.
Trời đất đúc tài bằng đức trước,
Non sông phúc lộc sắc triều đưa.
Vui tiệc lúc vào thu đến muộn,
Sùng Đức đền từ nắng giữa trưa.
Nghĩ hiếu đời nay, anh đạt hiếu,
Lời dạy tiên công nghĩa đạo nhà.
Nguyên dẫn: Nay gặp ngày sinh của đấng tiên công[6] nơi từ đường cúng tế sực nức hương hoa. Đệ bị cảm không đến chiêm bái được, xin theo vần trước làm thơ giao cho cháu mang tới kính hầu, mong xét tới cho.
[6] Chỉ Ngô Thì Sĩ.
[1] Kinh thư: “Thiệu văn ý đức âm” (Nghe thấy mà phục theo cái nghĩa của nó).
[2] Ý nói về con cái. Vương Hựu trồng ba cây hoè ở sân, bảo là: Ba cây hoè ứng với chức Tam công. Nay ta chưa làm, sau con cháu ta tất sẽ làm.
[3] Tên nhà thờ gia tiên Ngô Thì Nhậm.
[4] Kinh thi, thơ Hạ Vũ: “Vĩnh ngôn hiếu tư, hiếu tư duy tắc” (Luôn luôn nói tới, nghĩ tới đạo hiếu, nghĩ tới đạo hiếu để làm khuôn phép).
[5] Sách Trung dung viết: “Vũ Vương, Chu Công kỳ đạt hiếu hồ?” (Vũ Vương và Chu Công là người thấu hiểu đạo hiếu chăng?). Trong bài tác gả mượn từ “đạt hiếu” để ca ngợi đạo đức Ngô Thì Nhậm.